Το τελευταίο χρονικό διάστημα γινόμαστε μάρτυρες επεισοδίων και σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ αστυνομικών και αντιεξουσιαστών, που συχνά δρουν με ορμητήριο τους το ιστορικό κτίριο του Πολυτεχνείου, στην ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων. Επεισόδια που γίνονται στο όνομα μιας έννοιας ιδιαιτέρως παρεξηγημένης, της αναρχίας. Η κατάσταση, όπως δείχνει να διαμορφώνεται, έχει οδηγήσει στην εδραίωση της αντίληψης περί άβατου των Εξαρχείων.
Το άβατο και η συνεχής ατιμωρησία και ασυδοσία στις καταστροφές που κατά καιρούς προκαλούνται έχει ως αποτέλεσμα αφενός την άσκηση κριτικής στην κυβέρνηση για ανοχή και στοχευμένη ουδετερότητα εκ μέρους της αντιπολίτευσης που εξαπολύει τα βέλη της. Αφετέρου, η πολιτεία έχει προβεί σε ενέργειες που δεν λύνουν το πρόβλημα στην ρίζα του. Επί παραδείγματι, η διακοπή της κυκλοφορίας λεωφορείων κατά τις βραδινές ώρες ή ακόμη η απομάκρυνση των κάδων απορριμμάτων από συγκεκριμένες περιοχές για να μην βάζουν φωτιά οι αναρχικοί αποτελούν σπασμωδικές κινήσεις χωρίς κάποιο αντίκρυσμα.
Μάλιστα ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Κυριάκος Μητσοτάκης, προέβη σε δήλωση που προκάλεσε ποικίλα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «Θα τελειώσω με το άβατο των Εξαρχείων σε ένα μήνα», είπε θριαμβευτικά. Μήπως όμως η στοχοποίηση και η μετατροπή μιας ιστορικής περιοχής σε γκέτο δεν ανταποκρίνεται ρεαλιστικά στην πραγματικότητα;
«Η αναρχία είναι μια κατάσταση φυσική. Κάθε φυσιολογικός άνθρωπος δε μπορεί παρά να νιώθει άσχημα όταν κάποιος ή κάποιοι προσπαθούν να περιορίσουν τη φυσική για κάθε άνθρωπο τάση να φέρεται φυσικά. Η εξουσία είναι κάτι το παρά φύση. Στη φύση δεν υπάρχει εξουσία, υπάρχει ηγεσία. Ηγέτης είναι αυτός που ηγείται, που προηγείται και δείχνει το δρόμο στους άλλους για να μη χαθούν.»
«Αναρχία, λοιπόν, είναι η άρνηση κάθε μορφής εξουσίας που δεν είναι φυσική και κοινά αποδεκτή από όλους και όχι μόνον από την πλειοψηφία. Η αναρχία πάει σταθερά κόντρα σε κάθε είδους αρχή, σε κάθε μορφή εξουσίας, θρησκευτική, πολιτική, κομματική. Η αναρχία και η ελευθερία είναι σχεδόν συνώνυμα. Οι προσπάθειες των φιλοσόφων να τοποθετήσουν τα όρια της ατομικής ελευθερίας ενός ανθρώπου δίπλα στα όρια της ατομικής ελευθερίας του κάθε ανθρώπου, δεν είναι παρά μια θεωρητική επιβεβαίωση του κύριου αιτήματος του αναρχισμού για σεβασμό της ατομικότητας και της προσωπικότητας του καθένα. Αρκεί, βέβαια, τούτη η προσωπικότητα να μην είναι χονδροειδώς ετεροκαθορισμένη, και με τον ψυχολογικό μηχανισμό της «ψευδούς συνειδήσεως» να γίνεται αντιληπτή από το άτομο σαν αβίαστα αυτοκαθορισμένη.»
Αναρχία είναι να καις και το χαίρεσαι; ΟΧΙ αναρχία είναι να αντιστέκεσαι και να μην εξουσίασε να παλεύεις ακόμη και αν όλα έχουν χαθεί να ζεις για να δεις την χαρά και την ελπίδα των νέων ανθρώπων που αποκαλούνται ως χαμένη γενιά γιατί η πολιτική των πολιτικών, την οποία μισούσε ο Αλέκος Παναγούλης, τους κατέστησαν χαμένους και ουσιαστικά στα αζήτητα. Δεν είναι η αποπολιτικοποίηση και ο μηδενισμός, που δήθεν προασπίζει την αγωνιστικότητα και την επαναστατικότητα.
«Το αναρχικό κίνημα, με τις πολλές και ποικίλες παραλλαγές του, αποσκοπεί στην εγκαθίδρυση στην κοινωνία καθεστώτος πραγματικής ισότητας, πραγματικής αδελφοσύνης, πραγματικής δικαιοσύνης, έξω και πέρα από κάθε καταναγκασμό που βάζει όρια και στην ισότητα, και στην αδελφοσύνη, και στη δικαιοσύνη. Ο αναρχισμός, η απόρριψη της Αρχής, της εξουσίας σε όλες της τις μορφές, είναι ένα ιδανικό για την αβίαστα και ελεύθερα αυτορυθμιζόμενη προσωπικότητα.»
«Ο αναρχισμός πριν απ’ όλα είναι μια αποδοχή της ετερότητας, ένας σεβασμός του διαφορετικού, μια συνεργασία με το «όλως άλλο», όπως θα έλεγε ο Κροπότκιν. Ο αναρχισμός, δίνοντας έμφαση στην αυτοκαθοριζόμενη προσωπικότητα, είναι φυσικό να απεχθάνεται κάθε αγελαία συμπεριφορά ακόμα και την εθνικιστική, πολύ περισσότερο τη ρατσιστική.
Ωστόσο, κάθε τόσο εμφανίζονται αγέλες «αναρχικών». Βέβαια, δεν πρόκειται για κλασικού τύπου αναρχικούς, αλλά για «αναρχοαυτόνομους», που είναι το ακριβώς αντίθετο των αναρχικών. Οι αναρχικοί είναι εξόχως κοινωνικοποιημένα άτομα. Κύριος στόχος τους είναι η δημιουργία μιας όσο το δυνατόν πιο φυσικής κοινωνίας, χωρίς καταναγκασμούς και καταπίεση. Οι αναρχοαυτόνομοι, αντίθετα, είναι τέρατα εγωισμού, επιδεικτικά εχθρικοί όχι μόνο προς τον αντιφρονούντα, αλλά και προς τον ομοϊδεάτη τους. Είναι αυτοί ακριβώς που γελοιοποιούν σταθερά και μόνιμα το αναρχικό κίνημα, με την ίδια περίπου έννοια που οι γραφειοκράτες κομμουνιστές γελοιοποιούν σταθερά και μόνιμα το κομμουνιστικό κίνημα.»
Η άκρως ρομαντική και ουτοτική- κατά πολλούς- αναρχία αμαυρώνεται μέσα από την βία και την τρομοκρατία που ορισμένοι προσπαθούν να επιβάλλουν, ενώ η ίδια η ιδεολογία που πρεσβεύουν, αντίκεινται στην καταπίεση και τον πειθαναγκασμό. Δρουν στην ουσία καταχρηστικά στο όνομα της αναρχίας αποδίδοντας σ’ αυτή γνωρίσματα που δεν την ανήκουν. Το ερώτημα, που τίθεται, είναι αν θα είμαστε ποτέ έτοιμοι γι’ αυτή την μετάβαση στην γνήσια ελευθερία.
Με αποσπάσματα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη, «Η μεγάλη περιπέτεια του Μαρξισμού»
