Με ποια κριτήρια μια χώρα θεωρείται αναπτυγμένη ή όχι;
Η κατάρτιση της λίστας με τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου -και η αντίστοιχη για τις πλέον αναπτυγμένες- γίνεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Η τοποθέτηση ενός κράτους στη μια ή στην άλλη λίστα δε γίνεται με υποκειμενικά ή ιστορικά κριτήρια. Λαμβάνονται υπόψη διάφοροι κοινωνικο-οικονομικοί δείκτες. Ένας από τους βασικότερους δείκτες είναι το ακαθάριστο κατά κεφαλήν εισόδημα. Έτσι, σε όλες τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι μικρότερο από 1.018 $ (δολάρια ΗΠΑ). Ενδεικτικά να αναφερθεί πως το αντίστοιχο εισόδημα στις ΗΠΑ είναι 71.000 $, στη Γαλλία 44.000$, 9.900 $ στην Τουρκία, 21.000 $ στην Ελλάδα και 6.530 $ στη Νότιο Αφρική.
Δεν είναι, όμως, μόνον οικονομικά τα κριτήρια. Οι χώρες αυτές παρουσιάζουν χαμηλούς δείκτες σε θέματα διατροφής του πληθυσμού, στην υγεία και στην πρόσβαση στην εκπαίδευση. Η αδυναμία μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε στοιχειώδη εκπαίδευση οδηγεί σε μεγάλα ποσοστά αναλφαβητισμού. Επιπλέον, οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου παρουσιάζουν υψηλό βαθμό οικονομικής και περιβαλλοντικής ευαλωτότητας, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η απομόνωση, η εξάρτηση από τη γεωργία, καθώς και η έκθεση σε φυσικές καταστροφές. Άλλοι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη είναι το προσδόκιμο ζωής και τα χρόνια φοίτησης στο σχολείο.
Αφρική: παγκάλη μα πάμπτωχη
Ιστορικά οι χώρες της Ασίας και της Αφρικής είχαν πάντα πολύ υψηλά ποσοστά φτώχειας. Η Ασία τον τελευταίο αιώνα έκανε τεράστια βήματα ανάπτυξης. Έτσι, χώρες πάρα πολύ φτωχές ως το 1980 -όπως η Κίνα, η Ινδονησία και το Βιετνάμ- βλέπουν τα ποσοστά της φτώχειας να πέφτουν σταθερά από τη δεκαετία του 1990 -με την πανδημία COVID-19 να κλυδωνίζει κάπως τα επιτεύγματά τους.
Η Αφρική, ωστόσο, παραμένει η ήπειρος όπου συναντώνται οι περισσότερες από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Μια ήπειρος πλούσια σε πλουτοπαραγωγικές πηγές, μα με ανθρώπους πάμπτωχους. Ένα ζήτημα οξύμωρο και πολυπαραγοντικό.
Αρχικά, η φτώχεια γεννά φτώχεια. Όταν ένα κράτος έχει περιορισμένους οικονομικούς πόρους, δεν μπορεί να επενδύσει σε δομές ανάπτυξης και στήριξης των πολιτών του. Έπειτα, η άνιση κατανομή του πλούτου. Επιπλέον, η Αφρική είναι μια χώρα που δοκιμάζεται συχνά από εμφύλιες συγκρούσεις και φυσικές καταστροφές. Όλα αυτά δημιουργούν έναν εκρηκτικό συνδυασμό με αποτέλεσμα τη φτώχεια και την αδυναμία να ακολουθήσουν τις χώρες του λεγόμενου Πρώτου Κόσμου.
Οι 30 λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου
30. Ακτή Ελεφαντοστού
Μια χώρα που πέτυχε οικονομική σταθερότητα, οπότε μόλις και μετά βίας ανήκει στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
29. Σενεγάλη
Πρώην γαλλική αποικία, η Σενεγάλη είναι μια αφρικανική χώρα με σημαντική βιομηχανία, τουρισμό, αλιεία, γεωργία, εξορύξεις και πλούσια πλουτοπαραγωγικά αποθέματα.
28. Ουγκάντα
Παρά τις πλουτοπαραγωγικές της δυνατότητες, η πολιτική αστάθεια και η διαφθορά εμποδίζουν την Ουγκάντα να πολεμήσει τη φτώχεια.
27. Σουδάν
Το 80 % των κατοίκων ασχολείται με τη γεωργία, παρά τα πετρελαϊκά αποθέματα.
26. Ερυθραία
Πρώην ιταλική αποικία, η Ερυθραία πέρασε στα χέρια της Αιθιοπίας, για να γίνει τελικά ανεξάρτητη μόλις 20 χρόνια πριν.
25. Κομόρες
Νησιωτικό κράτος στην Ανατολική Αφρική, όπου βάση της οικονομίας είναι η αλιεία.
24. Ρουάντα
Η Ρουάντα έχει διανύσει μια σημαντική αναπτυξιακή διαδρομή μετά τη Γενοκτονία του 1994. Ωστόσο, εξακολουθεί να θεωρείται μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
23. Μαδαγασκάρη
Η ισχυρή τουριστική βιομηχανία που είχε δημιουργήσει το μεγάλο νησί ανατολικά της Αφρικής δέχτηκε ισχυρότατο πλήγμα από την πανδημική κρίση, το οποίο παλεύει να ξεπεράσει.
22. Αιθιοπία
Ένα αφρικανικό κράτος με αναπτυσσόμενη οικονομία, την οποία καθυστερούν οι εμφύλιες έριδες.
21. Λεσότο
Ο φτωχός “γείτονας” της Νοτίου Αφρικής.
20. Γκάμπια
Η Γκάμπια έχει ελάχιστα ορυκτά αποθέματα και η οικονομία της βασίζεται στη γεωργία.
19. Δημοκρατία του Κονγκό
Μια χώρα πλουσιότατη σε ορυκτά αποθέματα, μα πάμπτωχη και με θλιβερότατο αποικιακό παρελθόν.
18. Δημοκρατία του Τόγκο
Πολιτική αστάθεια, εξωτερικό χρέος και περιορισμένη εμπορική δραστηριότητα καθιστούν το Τόγκο μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
17. Μπενίν
Η πάλαι ποτέ γνωστή Δαχομέη μπορεί να είναι πρωταθλήτρια στην παραγωγή βαμβακιού, μα δεν επαρκεί για να ξεφύγει τη φτώχεια.
16. Μαλάουι
Με μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 1.466$ και σχολική φοίτηση μόλις 4,5 χρόνια, έχουν πολλά ακόμη να γίνουν στην όμορφη χώρα της ανατολικής Αφρικής.
15. Υεμένη
Η πρώτη χώρα της λίστας με τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου εκτός Αφρικής, η οποία βίωσε μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στην ιστορία του κόσμου.
14. Λιβερία
Ο 35ετής εμφύλιος πόλεμος ανέστειλε την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
13. Σιέρρα Λεόνε
Χρυσός και διαμάντια μονοπώλησαν το οικονομικό ενδιαφέρον μα και έφεραν συγκρούσεις, καθιστώντας την αφρικανική αυτή χώρα μια από τις φτωχότερες στον κόσμο.
12. Αφγανιστάν
Η φτωχότερη χώρα της Ασίας. Με την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία, το οικονομικό -και όχι μόνο- μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο.
11. Νότιο Σουδάν
Το νεαρότερο κράτος στον κόσμο, μια και απέκτησε την ανεξαρτησία του μόλις το 2011.
10. Γουινέα -Μπισάου
Με τη γεωργία και την αλιεία να είναι οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες δεν είναι παράδοξο πως αυτή η χώρα της Δυτικής Αφρικής ανήκει στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
9. Μπουρούντι
Υπερπληθυσμός, διάβρωση του εδάφους και διαφθορά των πολιτικών κρατούν στη φτώχεια αυτό το αφρικανικό κράτος.
8. Γουινέα
Πλούσια κοιτάσματα βωξίτη, χρυσός και διαμάντια -κι όμως αυτή η χώρα παλεύει σκληρά με τη φτώχεια.
7. Νίγηρας
Μια χώρα της οποίας η οικονομία βασίζεται στη γεωργία κι έτσι η ερημοποίηση και η ξηρασία έπληξαν την οικονομία της. Ο Νίγηρας έχει επίσης πλούσια αποθέματα σε ουράνιο. Ωστόσο, η ζήτηση πέφτει, καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες γυρίζουν την πλάτη στην πυρηνική ενέργεια.
6. Μάλι
Όχι μόνο μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, αλλά και μια από τις πιο χρεωμένες.
5. Μπουρκίνα Φάσο
Η Μπουρκίνα Φάσο είναι μια αγροτική χώρα, όπου το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι μόλις 966$.
4. Μοζαμβίκη
Μια από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες στον κόσμο, παρά τα αποθέματα γαιάνθρακα και διάφορων χημικών στοιχείων.
3. Κεντροαφρικανική Δημοκρατία
Παρά την ύπαρξη χρυσού και διαμαντιών, η γεωργία αποτελεί το 50 % της οικονομίας.
2. Τσαντ
Η ξηρασία και η έλλειψη υποδομών αποτελούν εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη του Τσαντ, μια και η οικονομία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη γεωργία.
1. Σομαλία
Οι εμφύλιες συγκρούσεις είναι ο κύριος λόγος που η χώρα αυτή δεν μπορεί να φτάσει τις υπόλοιπες.
Πηγές:
30 Least Developed Countries in the World 2023. (2023). Ανακτήθηκε από: www.finance.yahoo.com (τελευταία πρόσβαση: 27/06/2023)
5 things you need to know about the world’s least developed countries. (2023). Ανακτήθηκε από: www.reliefweb.int (τελευταία πρόσβαση: 27/06/2023)
10 Least Developed Countries in The World in 2023. (2023). Ανακτήθηκε από: www.insidermonkey. com (τελευταία πρόσβαση: 27/06/2023)
