“Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων μαθητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων“
43 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική και μαζική εκδήλωση εναντίον της Χούντας των Συνταγματαρχών**, η οποία είχε επιβάλλει από τις 21 Απριλίου του 1967 και για επτά χρόνια δικτατορία στη χώρα.
Από τις πρώτες ενέργειες, που έκανε η χούντα ήταν να καταργήσει όλες τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών, διέλυσε τα πολιτικά κόμματα της Χώρας και εξόρισε, φυλάκισε και βασάνισε πολιτικούς και πολίτες με κριτήριο τις πολιτικές τους πεποιθήσεις που ήταν εναντίον της. Επίσης, απαγόρευσε τις φοιτητικές εκλογές στα πανεπιστήμια, επέβαλλε νόμο για στρατολόγηση φοιτητών που ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση και επιβάλλοντας δικούς τους μη εκλεγμένους Προέδρους στην Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας.
Στις 21 Φεβρουαρίου, περίπου 3.000-4.000 φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής σχολής Αθηνών, ζητώντας επίσης την ανάκληση του Ν.1347. Από την ταράτσα του κτιρίου απαγγέλλουν τον ακόλουθο όρκο:
«Εμείς οι φοιτηταί των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμαστε στο όνομα της ελευθερίας να αγωνισθούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση: α) των ακαδημαϊκών ελευθεριών, β)του πανεπιστημιακού ασύλου, γ) της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων».
Η αστυνομία έλαβε εντολή να επέμβει και πολλοί φοιτητές σε γύρω δρόμους υπέστησαν αστυνομική βία, χωρίς όμως τελικά να παραβιαστεί το πανεπιστημιακό άσυλο.
Στις 14 Νοεμβρίου 1973, φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώθηκαν στον προαύλιο χώρο του και αποφάσισαν αποχή από τα μαθήματα με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς. Ακολούθησαν συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή.
Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι που πληροφορήθηκαν το νέο. Η αστυνομία, προσπάθησε να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου αλλά δεν τα κατάφερε. Το απόγευμα της ίδιας μέρας αποφασίστηκε η κατάληψη του Πολυτεχνείου. Οι πόρτες έκλεισαν και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Αρχικά, εξέλεξαν οι φοιτητές Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία μετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.
Γι΄αυτό τον λόγο ξεκίνησαν τη λειτουργία ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού . Ο πομπός κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον Γιώργο Κυρλάκη. Εκφωνητές του σταθμού ήταν η Μαρία Δαμανάκη, ο Δημήτρης Παπαχρήστος και ο Μίλτος Χαραλαμπίδης. Το πρώτο βράδυ της κατάληψης του Πολυτεχνείου, 100 άτομα της χουντικής νεολαίας μαζί με ασφαλίτες και παρακρατικούς αποφάσισαν να οργανώσουν εισβολή στο Πολυτεχνείο, αλλά λόγω έλλειψης σχεδιασμού περιορίστηκαν στην παρεμπόδιση της τροφοδοσίας των φοιτητών από εξωτερικές ομάδες περιφρούρησης.
Οι διαδηλώσεις, τα συλλαλητήρια και οι εκδηλώσεις ενάντια στο καθεστώς της Χούντας αυξήθηκαν σε όλη την Ελλάδα. Από τις 14 Νοεμβρίου μέχρι και τις 17 Νοεμβρίου (και πιο περιορισμένα μέχρι τις 18 Νοεμβρίου) στήθηκαν οδοφράγματα και διεξήχθησαν μάχες σώμα με σώμα μεταξύ εξεγερμένων και αστυνομίας. Στις 3 π.μ. της 17ης Νοεμβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών από το χώρο του Πολυτεχνείου βρίσκονταν σε εξέλιξη, αποφασίστηκε η επέμβαση του στρατού και ένα από τα τρία άρματα που είχαν παραταχθεί έξω από τη σχολή, γκρέμισε την κεντρική πύλη.
Κατά την είσοδο του άρματος συνθλίβονται 2–3 φοιτητές που βρίσκονται πίσω από την πύλη. Ο σταθμός του Πολυτεχνείου έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να μην ακούσουν τις εντολές των ανωτέρων τους. Ο εκφωνητής Δημήτρης Παπαχρήστος κάνει συνεχώς εκκλήσεις: «Είμαστε άοπλοι. Είμαστε άοπλοι. Είμαστε άοπλοι. Αδέρφια μας στρατιώτες, δεν θα σηκώσετε όπλο. Δεν θα σηκώσετε και δεν θα πυροβολήσετε. Δεν θα σκοτώσετε τα αδέρφια σας. Πώς είναι δυνατόν να πυροβολήσετε τα αδέρφια σας, να χυθεί ελληνικό αίμα; Όλοι πιστεύουμε στη λευτεριά και ΄γω πάλι πρώτος αρχίζω τον Εθνικό Ύμνο, αυτό το αιώνιο σύμβολο της Ελευθερίας. Σε γνωρίζω από την κόψη…».
Η μετάδοση συνεχίστηκε ακόμα και μετά την είσοδο του άρματος στον χώρο της σχολής. Οι φοιτητές που είχαν παραμείνει στο Πολυτεχνείο, μαζεύτηκαν στο κεντρικό προαύλιο, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.
Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο μιας μονάδας ενόπλων Λοκατζήδων που οδήγησαν τους φοιτητές, χωρίς βια, έξω από το Πολυτεχνείο. Οι αστυνομικές δυνάμεις που περίμεναν έξω από το Πολυτεχνείο επιτέθηκαν στους φοιτητές, πολλοί φοιτητές για να σωθούν βρήκαν καταφύγιο σε γειτονικές πολυκατοικίες.
Στρατιώτες και αστυνομικοί έβαλαν με πραγματικά πυρά κατά πολιτών μέχρι και την επόμενη μέρα, με συνέπεια αρκετούς θανάτους στον χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο, αλλά και στην υπόλοιπη Αθήνα. Η πρώτη επίσημη καταγραφή τον Οκτώβριο του 1974, από τον εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά, εντόπισε 18 επίσημους ή πλήρως βεβαιωθέντες νεκρούς και 16 άγνωστους «βασίμως προκύπτοντες». Η αστυνομία ανακοινώνει ότι συνέλαβε 840 άτομα. Μετά τη μεταπολίτευση όμως είπαν ότι ίσως να έφθασαν και τους 2.500(!)
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Sansimera.gr, «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου»
- Το ΒΗΜΑ onLine, «1973-2003 ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ TA ΑΓΝΩΣΤΑ NTOKOYMENTA»
- Βλάσης Βλασίδης, «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου»
