Ο Κατάλογος Θησαυρών Ευρωπαϊκής Κινηματογραφικής Κληρονομιάς αποτελεί μια θεμελιώδη πρωτοβουλία για την καταγραφή, προστασία και ανάδειξη έργων που σημάδεψαν την εξέλιξη του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Στόχος του είναι να διασφαλίσει ότι σημαντικά έργ, τα οποία αντικατοπτρίζουν την αισθητική, κοινωνική και ιστορική πορεία της Ευρώπης, θα διατηρηθούν και θα παραμείνουν προσβάσιμα στις επόμενες γενιές. Ο κατάλογος λειτουργεί επίσης ως εργαλείο πολιτιστικής παιδείας, προωθώντας τη μελέτη της κινηματογραφικής ιστορίας και ενθαρρύνοντας τη συνεργασία ανάμεσα σε αρχειακές κινηματοθήκες και πολιτιστικούς οργανισμούς. Μέσα από την ταξινόμηση και την τεκμηρίωση των έργων, υποστηρίζει την ψηφιοποίηση, τη συντήρηση και την υπεύθυνη διάδοση πολιτιστικού και οπτικοακουστικού υλικού. Έτσι, ο Κατάλογος συμβάλλει στη διατήρηση της πολυμορφίας και της ποιότητας της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής δημιουργίας, ενισχύοντας παράλληλα την πολιτιστική συνοχή και την κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα. Ο Λευκός Πύργος στον κινηματογράφο, είναι η θεματική που απασχόλησε το ελληνικό κοινό το τελευταίο διάστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη σημασία έχουν οι τοποθεσίες και τα τοπόσημα με ιστορική και κινηματογραφική αξία, τα οποία λειτουργούν ως ζωντανά τεκμήρια της παγκόσμιας πολιτιστικής μνήμης. Ο Λευκός Πύργος, που από το 1988 βρίσκεται στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί πλέον μία από τις 35 εμβληματικές κινηματογραφικές τοποθεσίες και τοπόσημα διεθνώς. Μαζί με τον Λευκό Πύργο, στον κατάλογο συμπεριλαμβάνονται εμβληματικά σημεία όπως το Ινστιτούτο Λιμιέρ στη Λυών, λίκνο του κινηματογράφου, οι Σκάλες του Ποτέμκιν στην Οδησσό, η Πλατεία της Ισπανίας στη Σεβίλλη, το Κέντρο Μπέργκμαν στο νησί Φάρο της Σουηδίας, το Casa Rossa στο Στρόμπολι της Ιταλίας και το Café des Deux Moulins στο Παρίσι από την ταινία Amélie. Η αναγνώριση αυτών των τοποσήμων ενισχύει τη σημασία της πολιτιστικής μνήμης, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει την αξία του κινηματογράφου ως φορέα ιστορίας, αρχιτεκτονικής και συλλογικής ταυτότητας
Ο Λευκός Πύργος δεν αποτελεί μόνο αρχιτεκτονικό και ιστορικό σύμβολο της Θεσσαλονίκης, αλλά και εμβληματικό κινηματογραφικό σκηνικό. Έχει εμφανιστεί σε σημαντικές ελληνικές ταινίες, όπως «Η Αστέρω» (1959), «Ρεμπέτικο» (1983) και «Οι Απέναντι» (1981), ενώ δεσπόζει και σε έργα του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπως «Μία Αιωνιότητα και μία Μέρα» (1998) και «Το Λιβάδι που δακρύζει» (2004). Σε αυτές τις ταινίες, ο Λευκός Πύργος λειτουργεί όχι μόνο ως αναγνωρίσιμο τοπόσημο της πόλης, αλλά και ως σκηνοθετικό σύμβολο, συνδέοντας το αστικό τοπίο με τη συλλογική μνήμη, την ιστορία και την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, έχει εμφανιστεί σε σύγχρονες τηλεοπτικές σειρές και ντοκιμαντέρ, ενισχύοντας τον ρόλο του ως σημείο πολιτιστικής και κινηματογραφικής αναφοράς.
Η ένταξη του Λευκού Πύργου στον Κατάλογο αυτό ως το πρώτο ελληνικό μνημείο που καταλαμβάνει θέση σε αυτή την ιδιαίτερα τιμητική λίστα αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για την πολιτιστική παρουσία της Ελλάδας στην Ευρώπη. Η επιλογή του μνημείου αναδεικνύει όχι μόνο τη βαθιά ιστορική και αρχιτεκτονική του σημασία, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο έχει συνδεθεί με την ταυτότητα της Θεσσαλονίκης και την εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Η αναγνώριση αυτή ενισχύει τη διεθνή προβολή της χώρας, προωθεί τη διατήρηση και την τεκμηρίωση της πολιτιστικής της κληρονομιάς, ενώ παράλληλα ενθαρρύνει δράσεις προστασίας και αξιοποίησης του μνημείου. Μέσα από την εγγραφή του στον κατάλογο, ο Λευκός Πύργος στον κινηματογράφο αποκτά μια νέα διάσταση ως σύμβολο κοινής ευρωπαϊκής μνήμης, προσφέροντας αφορμή για μελέτη, εμβάθυνση και μεγαλύτερη πολιτιστική ανταλλαγή ανάμεσα στα κράτη-μέλη.
Ο Λευκός Πύργος στον κινηματογράφο μέσα από αυτόν τον κατάλογο, αποτελεί μια εξέλιξη με ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, καθώς ενισχύει την αναγνωρισιμότητα και το κύρος της χώρας με βαθιά ριζωμένη πολιτιστική κληρονομιά. Η παρουσία ενός ελληνικού μνημείου σε έναν τέτοιο θεσμό προβάλλει διεθνώς τον ιστορικό και αισθητικό πλούτο της Χώρας, ενώ παράλληλα ανοίγει τον δρόμο για μεγαλύτερη συμμετοχή της Ελλάδας σε ευρωπαϊκές πολιτιστικές και κινηματογραφικές πρωτοβουλίες. Η μακροχρόνια και οργανωμένη συνεργασία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ΕΚΚ), καθώς και της Διεύθυνσης Διεθνών Οπτικοακουστικών Παραγωγών – Hellenic Film Commission (HFC), με την EFA έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην προβολή του ελληνικού κινηματογραφικού και πολιτιστικού πλούτου, συμβάλλοντας ώστε η ευρωπαϊκή κινηματογραφική κοινότητα να στραφεί πιο ενεργά προς τη Χώρα μας. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα αποκτά ισχυρότερο πολιτιστικό αποτύπωμα και ενισχύει τη θέση της στο ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό περιβάλλον.
Οι αναδείξεις αυτού του είδους χρειάζεται να προβάλλονται με ακόμη μεγαλύτερη ένταση καθώς αποτελούν πολύτιμες ευκαιρίες για να αναδειχθεί διεθνώς ο πολιτιστικός πλούτος της χώρας. Η συστηματική και στοχευμένη προβολή τέτοιων επιτυχιών όχι μόνο ενισχύει την εξωστρέφεια της Ελλάδας, αλλά και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για νέες συνεργασίες, επενδύσεις και πολιτιστικές ανταλλαγές. Είναι σημαντικό να επιδιώκουμε αντίστοιχες αναγνωρίσεις σε όλους τους τομείς της τέχνης, από τον κινηματογράφο και το θέατρο έως τη μουσική, τη λογοτεχνία και τις
εικαστικές τέχνες, διότι κάθε διάκριση φωτίζει διαφορετικές πτυχές της δημιουργικής
μας ταυτότητας. Παράλληλα, οφείλουμε να στηρίζουμε, να ενθαρρύνουμε και να «αγκαλιάζουμε» τους καλλιτέχνες, τους φορείς και τις πρωτοβουλίες που συμβάλλουν σε τέτοια επιτεύγματα, αναγνωρίζοντας τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής παρουσίασης. Έτσι, καλλιεργούμε μια διαρκή δυναμική προόδου και διεθνούς προβολής.
Πηγές
Ο Λευκός Πύργος στον κατάλογο των Θησαυρών της Ευρωπαϊκής Κινηματογραφικής Κληρονομιάς. 2025. CNN. Ανακτήθηκε από: https://www.cnn.gr/style/politismos/story/329436/o-leykos-pyrgos-ston-katalogo-ton-thisayron-tis-eyropaikis-kinimatografikis-klironomias
Ο Λευκός Πύργος το πρώτο ελληνικό μνημείο στους «Θησαυρούς της Ευρωπαϊκής Κινηματογραφικής Κληρονομιάς». 2025. Lifo Newsroom. Ανακτήθηκε από: https://www.lifo.gr/now/entertainment/o-leykos-pyrgos-proto-elliniko-mnimeio-stoys-thisayroys-tis-eyropaikis
