Ο φιλόσοφος Πλάτων και οι οικονομικές του ιδέες

12 Φεβρουαρίου 2019

Πηγή: pronews.gr

Οι οικονομικές ιδέες του Πλάτωνος (428-347π.Χ.) βρίσκονται κυρίως στα έργα του «Πολιτεία» και «Νόμοι». Οι ιδέες αυτές αναφέρονται κυρίως σε δύο θέματα, τον καταμερισμό των έργων και το ρόλο του χρήματος.

Ο Καταμερισμός των Έργων

Η ανάλυση του καταμερισμού των έργων από τον Πλάτωνα γίνεται σε δύο επίπεδα. Αφ’ ενός, µεν, γίνεται αναφορά στον καταμερισμό των έργων, όταν αυτός αφορά εξειδικευμένους κλάδους εργασίας, αφ’ ετέρου δε αναλύεται ο καταμερισμός των έργων μεταξύ διάφορων κοινωνικών τάξεων. Η πρώτη μορφή του καταμερισμού των έργων ξεκινά από το γεγονός ότι διάφοροι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ικανότητες, τις οποίες μπορούν σημαντικά να βελτιώσουν µε την εξειδίκευσή τους. Ο καταμερισμός των έργων θα έχει ως συνέπεια την αύξηση και βελτίωση της παραγωγής. «Και περισσότερη εργασία», λέγει ο Πλάτων, «και καλύτερη αλλά και ευκολότερη γίνεται όταν ένας µόνος περιορίζεται αποκλειστικά σε ένα έργο, δια το όποιο έχει και ιδιοφυΐα και το κάμνει εις τον καιρό που χρειάζεται, χωρίς από τίποτε άλλο να απασχολείται». Ο καταμερισμός των έργων οδηγεί στην ανάγκη της οργανώσεως της ανταλλαγής των αγαθών, τα οποία παράγονται από τους εξειδικευμένους παραγωγούς. Και παρεπόμενο σ’ αυτό είναι η ίδρυση των πόλεων, όπου συγκεντρώνονται πολλοί παραγωγοί, ειδικευμένοι σε διαφορετικές μορφές εργασίας.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Η ανταλλαγή των αγαθών, επομένως, κατά τον Πλάτωνα, είναι αποτέλεσμα του καταμερισμού των έργων. Ο Πλάτων εισάγει και την έννοια του κοινωνικού καταμερισμού των έργων μεταξύ διάφορων τάξεων της Πολιτείας του, η οποία αφορά μια βασικά αγροτική οικονομία µε στάσιμο πληθυσμό και πλούτο. Στην Πολιτεία του, ο Πλάτων βλέπει ως ιδεώδη το διαχωρισμό των πολιτών σε δύο βασικές τάξεις. Στην ανώτερη τάξη όσων έχουν αποκλειστικό σκοπό τη διακυβέρνηση της πολιτείας και στην κατώτερη τάξη των κυβερνώμενων. Τα µέλη της ανώτερης τάξεως (βοηθοί, φύλακες και Φιλόσοφοι-Βασιλείς) εκλέγονται µε προσοχή και εκπαιδεύονται ειδικά µε στόχο να μπορούν να ανθίστανται στην ατομική απόλαυση και το προσωπικό συμφέρον. Αποκλειστικό έργο τους είναι η διακυβέρνηση της Πολιτείας. Δεν τους επιτρέπεται άλλη ασχολία ούτε ατομική ιδιοκτησία. Υπάρχει κοινοκτημοσύνη μεταξύ τους.

Αντίθετα, τα µέλη της κατώτερης τάξεως, οι τεχνίτες, ασχολούνται αποκλειστικά µε τα διάφορα παραγωγικά έργα, χωρίς να τους επιτρέπεται οποιαδήποτε ανάμειξη στο έργο της διακυβερνήσεως της Πολιτείας. Έχουν ατομική ιδιοκτησία και είναι ελεύθεροι στην επιδίωξη του ατομικού τους οφέλους.

Ο ρόλος του χρήματος

Ο Πλάτων υποστηρίζει ότι για τη διευκόλυνση των ανταλλαγών πρέπει να κυκλοφορεί στην πόλη χρήμα µε τη μορφή νομίσματος, ως συμβόλου της αξίας των ανταλλασσόμενων πραγμάτων. Ο Πλάτων δεν ευνοεί στην Πολιτεία του την κυκλοφορία χρήματος, µε τη μορφή αυτούσιου πολύτιμου μετάλλου, ούτε το νόμισμά του, όπως το περιγράφει, θα κυκλοφορούσε ή θα είχε αξία έξω από την Πολιτεία. Για τον Πλάτωνα συνεπώς, η αξία του χρήματος, ως συμβόλου της ανταλλακτικής αξίας, καθιερώνεται από την Πολιτεία και είναι ανεξάρτητη από την αξία της ουσίας (του μετάλλου) από την οποία κόβεται το νόμισμα.

Advertising

Πηγή: Ρ.Δ. Θεοχάρης, Ιστορία της Οικονομικής Αναλύσεως, Τόμος Α. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 1983

Είμαι 20 χρονών ονειροπόλος σε ένα κόσμο καλύτερο από αυτό που ζούμε.
Μπορούμε να το αλλάξουμε μόνο αν το θελήσουμε πραγματικά όλοι μας......

Ελπίζω κάποια στιγμή να γίνει.....

Περισσότερα από τη στήλη: Πολιτισμός

Πολιτισμός

Η κοινωνική τάξη των Κοζάκων

Η κοινωνική τάξη των Κοζάκων ήταν ένας νομαδικός πληθυσμός που αποτελούναν από ελεύθερους αγρότες, οι…

Πολιτισμός

Η παραλία της Θεσσαλονίκης: Μια διαδρομή στο χρόνο

Η παραλία της Θεσσαλονίκης είναι ένα από τα πιο ζωντανά και ιστορικά κομμάτια της πόλης.…

Πολιτισμός

Οι αυτόνομες κοινότητες της Νότιας Αμερικής

Αυτόνομες κοινότητες: Παρουσία και σημασία Είναι γεγονός ότι ορισμένες έρευνες μιας μειοψηφικής ακόμη μερίδας της…

Πολιτισμός

Εκθέματα που το Βρετανικό μουσείο αρνείται να επιστρέψει

Η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα ή αλλιώς Ελγίνειων μαρμάρων δεν είναι τα μοναδικά εκθέματα…

Πολιτισμός

Τεχνητή νοημοσύνη και δημιουργικότητα: Πρέπει να έχουν σχέση;

Η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης δημιούργησε εντυπωσιασμό ακόμη και στη γενιά Ζ που μεγάλωσε ψηφιακά…

Πολιτισμός

Οι καλύτερες εκθέσεις του φετινού καλοκαιριού που δεν πρέπει να χάσετε

Το καλοκαίρι του 2025 είναι αφιερωμένο στους λάτρεις της τέχνης, και οι καλύτερες εκθέσεις του…

Πολιτισμός

Η αρχαία αιγυπτιακή αρχιτεκτονική

Η αρχαία αιγυπτιακή αρχιτεκτονική είναι άμεσα συνδεδεμένη με την φαραωνική Αίγυπτο, ενώ χωρίζεται σε περιόδους.…

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Διάγνωση αυτισμού: Περιορισμένα ενδιαφέροντα vs έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων

Διάγνωση αυτισμού: Περιορισμένα ενδιαφέροντα vs έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων Οι επαναλαμβανόμενες

Misericordia: Μια βόμβα κάτω από το τραπέζι

Ο Alain Guiraudie δεν είναι ένας τυχαίος σκηνοθέτης στη σύγχρονη