Δεν είναι άδικη η κατάταξη του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ως ένα από τα πιο απαιτητικά και αυστηρά δομημένα συστήματα. Πολλοί θεωρούν μάλιστα πως είναι βασισμένο αποκλειστικά στην επιτυχία των μαθητών στις πανελλαδικές εξετάσεις και τελικά στην εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το άγχος των μαθητών για να επιτύχουν γιγαντώνεται, ο πανικός των γονιών επίσης, καθώς επιθυμούν να δουν τους κόπους και τις θυσίες τους να ανταμείβονται επιτέλους. Αυτή, όμως, η ισχυρή θέληση των γονιών να “γευτούν” την επιτυχία του παιδιού τους με την εισαγωγή του σε μία αξιόλογη σχολή τους οδηγεί πολλές φορές σε μια σειρά από λάθη. Αυτό, με τη σειρά του μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό για την ψυχολογία και τελικά την πορεία του μαθητή.
1. Άσκηση πίεσης
Ένα από τα βασικότερα λάθη που μπορεί να κάνει ένας γονέας είναι η επίμονη και συνεχής εμπλοκή του με το διάβασμα του παιδιού του. Οι συνεχείς ερωτήσεις τύπου “διάβασες;” ή “θα προλάβεις να ολοκληρώσεις την ύλη;” απορυθμίζουν τον μαθητή και του ασκούν πίεση. Ο κάθε υποψήφιος γνωρίζει πώς έχει οργανώσει το διάβασμά του και ποιες είναι οι ώρες που θα ασχοληθεί με τη μελέτη. Άρα, οι συχνές ερωτήσεις απλά του προκαλούν αμφιβολίες και ένα συνεχές αίσθημα ανεπάρκειας. Τέτοιου είδους “παρεμβολές” μπλοκάρουν τον μαθητή και κάθε άλλο παρά τον βοηθούν στο να διαχειριστεί το χρόνο και το “φόρτο εργασίας” του.
2. Η μετάδοση του άγχους
Το άγχος σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αναπόφευκτο. Όμως, συχνά παρατηρούμε πως οι γονείς στρεσάρονται πολύ περισσότερο από τα παιδιά τους για το αποτέλεσμα των πανελλαδικών. Θεωρούν πως αυτή είναι η στιγμή των παιδιών τους να θριαμβεύσουν, ενώ μία πιθανή αποτυχία θα μπορούσε να τους “βυθίσει” σε μεγάλη απογοήτευση. Αυτή η κατάσταση “προσδοκίας-εκπλήρωσης” εντείνει το άγχος. Οι γονείς δεν μπορούν να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και, έτσι, οι νεαροί μαθητές αποκτούν ακόμη ένα βάρος μέσα σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο.
3. Ο φόβος της αποτυχίας
Παρόλο που φαντάζει παράδοξο, όσο πιο καλά προετοιμασμένοι είναι οι μαθητές, τόσο πιο πολύ οι ίδιοι αλλά και οι γονείς τους φοβούνται μία πιθανή αποτυχία. Ιδιαίτερα για τους γονείς των εξεταζομένων, οι οποίοι έχουν υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά τους, αυτό θα αποτελούσε μεγάλο πλήγμα. Θεωρούν, λοιπόν, πως ύστερα από τόσα χρόνια θα ανταμειφθούν οι κόποι και οι θυσίες τους. Μάλιστα, όσο πιο υψηλόβαθμη είναι η σχολή επιτυχίας, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ικανοποίηση που νιώθουν. Κάθε αντίθετη περίπτωση πυροδοτεί άγχος και προκαλεί μία γενικότερη αίσθηση πανικού που δεν κρίνεται ιδιαίτερα βοηθητική.
4. Η κατεύθυνση με βάση τα “θέλω” των γονέων και τα λάθη που μπορεί να επιφέρει
Χωρίς αμφιβολία, η επιρροή των γονιών κρίνεται πολύ σημαντική όταν πρόκειται για το μέλλον των παιδιών τους. Πολύ συχνά οι ίδιοι τείνουν να κατευθύνουν τα παιδιά τους με βάση τις δικές τους προσδοκίες, φιλοδοξίες ή ακόμα και απωθημένα. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα “θέλω” των ίδιων των μαθητών παραμερίζονται και τα όνειρά τους θυσιάζονται υπακούοντας στη βούληση τρίτων. Ακόμη, δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε πως ένα παιδί επιλέγει μία συγκεκριμένη σχολή με στόχο να αναλάβει μία οικογενειακή επιχείρηση, χωρίς βέβαια να έχει ληφθεί υπόψη εάν το παιδί θα είναι ευτυχισμένο με αυτήν του την επιλογή.
Οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν, αναμφίβολα, μία από τις δυσκολότερες και πιο απαιτητικές δοκιμασίες που πρέπει να ξεπεράσει ένας μαθητής. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως η επιτυχία ή η αποτυχία ορίζουν το μέλλον ενός νέου. Οι γονείς, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, οφείλουν από τη μεριά τους να συμπαρασταθούν στα παιδιά τους με σωστό τρόπο. Η υποστήριξη και η κατανόηση αποτελούν την κύρια μορφή βοήθειας που μπορεί ένας γονιός να προσφέρει στον αγώνα που έχει να δώσει το παιδί του κυνηγώντας τα όνειρά του.
