Μοναξιά ή μοναχικότητα:
Οι περισσότεροι από εμάς, είναι βέβαιο πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη μοναξιά στη θέση της μοναχικότητας. Αυτές οι δύο λέξεις μπορούν να περιγράψουν την ίδια κατάσταση, σαν να είναι συνώνυμες; Η αλήθεια είναι πως όντως, προερχόμενες από την ίδια “ρίζα”, δημιουργούν την ψευδαίσθηση πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά. Η ιδιαιτερότητα μεταξύ τους είναι πως μπορούν να περιγράψουν όντως μία κατάσταση, αυτή που ένας άνθρωπος στερείται φίλων ή συναναστροφών γενικότερα, με δύο εντελώς διαφορετικούς τρόπους. Για να εξηγήσουμε τις έννοιες, θα πρέπει να εντοπίσουμε τις διαφορές ανάμεσα τους. Οι διαφορές αυτές, πέρα από το επεξηγηματικό κομμάτι, αποτελούν δύο τελείως διαφορετικές οπτικές.
Άνθρωπος μοναχικός ή άνθρωπος μόνος;
Ο άνθρωπος που αισθάνεται μόνος:
Ξεκινώντας, θεωρώ πως το κομμάτι της “επιλογής” κρίνεται ως μία από τις βασικότερες διαφορές μεταξύ των εννοιών. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα. Ένας άνθρωπος βιώνει έντονα τη μοναξιά όταν εκλείπει από τη ζωή του “κάτι”. Αυτό το πολυπόθητο για εκείνον “κάτι” μπορεί να είναι ένα άλλο πρόσωπο, όπως ο καλύτερος του φίλος, ο αγαπημένος του ακόμα και το κατοικίδιο που απεβίωσε. Δεν απαιτείται να είναι οριστική η απώλεια, αλλά αυτό θα το εξηγήσουμε αργότερα.
Όλες λοιπόν αυτές οι ελλείψεις για κάποιον λόγο είναι αναπόφευκτες και εδώ εισάγεται στη συζήτηση το θέμα της “προσωρινότητας” αυτής της κατάστασης. Αίτια μπορεί να είναι η γεωγραφική απόσταση, η απώλεια, ο χωρισμός. Όμως δε θα σταθούμε τόσο σε αυτό, όσο στο γεγονός πως τουλάχιστον για εκείνο το διάστημα, εκ των πραγμάτων, το σπουδαίο για μας “κάτι” δεν θα αποτελεί μέρος της καθημερινότητας μας. Και αυτό δημιουργεί από μόνο του ένα μεγάλο κενό, μία αίσθηση δυσφορίας, έλλειψη διάθεσης και έντονο το συναίσθημα του ανικανοποίητου. Τα αρνητικά συναισθήματα πολλά, αλλά μία λέξη τα περικλείει όλα: μοναξιά.
Ο μοναχικός άνθρωπος
Σε αντίθεση με την οδυνηρή κατάσταση που βιώνει το άτομο που αισθάνεται μόνο, ο μοναχικός άνθρωπος φαίνεται να τα “έχει βρει με τον εαυτό του”, στο σημείο που αυτό είναι εφικτό. Χωρίς καμία τάση εξιδανίκευσης αυτού του μοντέλου χαρακτήρα, ας τον θεωρήσουμε λίγο πιο ανεξάρτητο, έχοντας ορίσει το χώρο του αλλά και τα όρια του, αφήνοντας για τις κοινωνικές επαφές το χώρο και το χρόνο που κρίνει πως χρειάζεται ώστε να καλύψει και αυτή του την ανάγκη.
Πέρα από κάποιες περιπτώσεις που αυτό είναι αποτέλεσμα συγκυριών, ο μοναχικός άνθρωπος από τις απαρχές της διαμόρφωσης της προσωπικότητας του, είχε το “μικρόβιο” της μοναχικότητας. Άρα, δεν μιλάμε για κάτι τόσο πρόσκαιρο και μεταβλητό, αλλά έναν συνδυασμό εξωτερικών παραγόντων αλλά και εσωτερικών χαρακτηριστικών του ατόμου. Και το βασικότερο; Δεν το βιώνει με έναν τρόπο που να τον φθείρει. Αντίθετα “απολαμβάνει την παρέα του εαυτού του”, χωρίς βέβαια να γίνεται αντικοινωνικός ή ιδιόρρυθμος. Απλά, γνωρίζει που η κοινωνική επαφή ξεκινά να “φθείρει”.
Μοναξιά ή μοναχικότητα λοιπόν;
Ανάγκη ή επιλογή;
Αν λάβουμε υπόψιν τους παράγοντες της επιλογής, της διάρκειας και κυρίως των συναισθημάτων που μας προκαλεί το άκουσμα της λέξης “μοναξιά”, έχουμε την απάντηση ως έναν βαθμό. Διάβασα πρόσφατα κάπου μία ρήση, που με έβαλε σε σκέψεις και ίσως στάθηκε και η αφορμή για όσα ανάλυσα παραπάνω. Με αυτή θα ήθελα να κλείσω.
“Η μοναξιά είναι πληγή, η μοναχικότητα λουλούδι”
Πηγές:
psychologynow.gr
