Το παρόν άρθρο, με τίτλο Απωθημένες Αναμνήσεις Σεξουαλικής Κακοποίησης, θα παρουσιάσει τον ερευνητικό σκοπό και τα ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας η οποία εξέτασε τις πεποιθήσεις των επαγγελματιών στη Δανία και των απλών ανθρώπων στη Δανία και την Αμερική σχετικά με το εάν οι αναμνήσεις της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι απωθημένες και, ως εκ τούτου, απρόσιτες.
Στη Δανία, τα δύο τρίτα των ψυχολόγων δεν πιστεύουν ότι οι αναμνήσεις της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι απωθημένες και, ως εκ τούτου, απρόσιτες. Αυτό το εύρημα ευθυγραμμίζεται με τη διεθνή επιστημονική συναίνεση σχετικά με τις αναμνήσεις της σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία.
Το θέμα των καταπιεσμένων αναμνήσεων της σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία είναι περίπλοκο και αμφιλεγόμενο, με συνεχή συζήτηση μεταξύ των ερευνητών, των κλινικών και του ευρύ κοινού σχετικά με την πιθανότητα και την εγκυρότητα τέτοιων αναμνήσεων. Ορισμένα άτομα αναφέρουν ότι ανακτούν τις αναμνήσεις της παρελθούσας κακοποίησης μετά από χρόνια που δεν τις θυμόντουσαν, οδηγώντας σε μια συζήτηση σχετικά με το αν πρόκειται για ακριβείς αναμνήσεις ή για κατασκευασμένες αναμνήσεις.
Ερευνητικά ευρήματα
Σε τρεις μελέτες, η Sonne και οι συνεργάτες της (2025) εξέτασαν τις πεποιθήσεις Δανών επαγγελματιών και Δανών και Αμερικανών απλών ανθρώπων σχετικά με την πιθανότητα του να είναι αδύνατο να ανακαλέσει κανείς τη σεξουαλική κακοποίηση της παιδικής ηλικίας.
Advertising
Advertisements
Συγκεκριμένα, στην 1η και 2η μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τις πεποιθήσεις των Δανών και Αμερικανών απλών πολιτών σχετικά με την πιθανότητα της αδυναμίας της ανάμνησης της σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία.
Στην 3η μελέτη, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε Δανούς επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, αστυνομικών, δικαστών, συνηγόρων υπεράσπισης και εισαγγελέων. Οι συμμετέχοντες στην 3η μελέτη ήταν επαγγελματίες οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι σημαντικοί σε μια πιθανή δικαστική υπόθεση ή στον χειρισμό διαφορετικών ατόμων τα οποία εμπλέκονται στις δικαστικές υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής διαχείρισης αυτών των ατόμων.
Συγκεκριμένα, στην έρευνα έλαβαν μέρος:
70 ψυχολόγοι
50 κοινωνικοί λειτουργοί
64 αστυνομικοί
45 δικαστές
38 συνήγοροι υπεράσπισης, &
68 εισαγγελείς.
Τα δύο ερωτήματα της έρευνας ήταν τα ακόλουθα:
«Φανταστείτε ένα άτομο με μακροχρόνια συναισθηματικά προβλήματα και την ανάγκη ψυχοθεραπείας. Πόσο πιθανό πιστεύετε ότι είναι αυτό το άτομο να είναι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία, παρόλο που το άτομο δεν μπορεί να θυμηθεί την κακοποίηση;»(Rubin & Berntsen, 2007a, σελ. 777).
«Φανταστείτε ότι αυτό το άτομο κάνει ψυχοθεραπεία και ότι ο θεραπευτής/η θεραπεύτρια φτάνει στο συμπέρασμα ότι αυτό το άτομο έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά στην παιδική ηλικία, παρόλο που το άτομο δεν μπορεί να θυμηθεί την κακοποίηση. Πόσο πιθανό πιστεύετε τότε ότι η σεξουαλική κακοποίηση έχει πράγματι λάβει χώρα στην παιδική ηλικία αυτού του ατόμου;»(Rubin & Berntsen, 2007b, σελ. 4–5).
Ευρήματα
Μελέτες 1 & 2 (Συμμετέχοντες: Δανοί και Αμερικανοί απλοί άνθρωποι)
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στις Μελέτες 1 και 2 απάντησαν είτε «Πιθανό» είτε «Πολύ πιθανό» και στις δύο ερωτήσεις, αναπαράγοντας προηγούμενα ευρήματα.
Συγκεκριμένα, το 89,1% των συμμετεχόντων απάντησε «Πιθανό» ή «Πολύ πιθανό» στην πρώτη ερώτηση της έρευνας.Ομοίως, το 86,1% των συμμετεχόντων απάντησε «Πιθανό» ή «Πολύ πιθανό» στη δεύτερη ερώτηση της έρευνας.
Οι συμμετέχοντες οι οποίοι απάντησαν «Πολύ απίθανο»/«Απίθανο» ήταν σημαντικά μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες.
Μελέτη 3 (Συμμετέχοντες: Δανοί επαγγελματίες)
Στη Μελέτη 3, η πλειονότητα των Δανών επαγγελματιών υιοθέτησε την πεποίθηση ότι είναι πιθανό να υπάρχουν αναμνήσεις σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία τις οποίες τα άτομα τα οποία κακοποιήθηκαν δεν μπορούν να ανακαλέσουν, αλλά αυτή η πεποίθηση διέφερε μεταξύ των επαγγελματιών, με τις υψηλότερες βαθμολογίες να καταγράφονται μεταξύ των αστυνομικών και των κοινωνικών λειτουργών.
Συγκεκριμένα, για τους ψυχολόγους, τους δικαστές και τους συνηγόρους υπεράσπισης, η πιο συχνή απάντηση ήταν «Απίθανο», ακολουθούμενη από την απάντηση «Πιθανό».
Αντίθετα, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι αστυνομικοί και οι εισαγγελείς απάντησαν συχνότερα «Πιθανό» και στις δύο ερωτήσεις, ακολουθούμενη από την απάντηση «Απίθανο» ως τη δεύτερη συχνότερη απάντηση.
Συμπεράσματα
Ο στόχος των ερευνητών ήταν να επεκτείνουν τις προσπάθειες για την κατανόηση των πεποιθήσεων σχετικά με τις καταπιεσμένεςαναμνήσεις. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν συγκεκριμένα στις πεποιθήσεις που είχαν οι απλοί άνθρωποι και ομάδες επαγγελματιών σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία –δηλαδή, στο αν θα θεωρούσαν εύλογο ότι οι αναμνήσεις της σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία μπορεί να είναι απρόσιτες, ενώ παράλληλα να έχουν αντίκτυπο στην τρέχουσα συμπεριφορά.
Advertising
Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τόσο οι απλοί άνθρωποι όσο και οι επαγγελματίες συνήθως πιστεύουν ότι η αδυναμία ανάμνησης του τραυματικού γεγονότος είναι μια πιθανή και συχνή αντίδραση της σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία.
Βιβλιογραφία
Sonne, T., Faber, P., Nielsen, N. P., Kingo, O. S., & Berntsen, D. (2025). Beliefs about inaccessible memories of childhood sexual abuse: a survey of laypeople and professionals. Memory (Hove, England), 1–15. Advance online publication. https://doi.org/10.1080/09658211.2025.2516084
Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/
