Πολλές φορές θεωρούμε και νιώθουμε ότι τα αρνητικά συναισθήματα κυριαρχούν στη ζωή μας. Αισθανόμαστε ότι υφίστανται πιο συχνά και πιο έντονα απ’ όσο θα θέλαμε. Ταυτόχρονα, θεωρούμε ότι μας κατακλύζουν περισσότερο από τα θετικά κι ευχάριστα συναισθήματα. Σχετικά με αυτή την αίσθηση δεν υπάρχει φυσικά σωστό ή λάθος, καθώς πρόκειται για κάτι εξ ολοκλήρου υποκειμενικό. Θα είχε όμως νόημα να αναζητήσουμε και να αναλύσουμε τις περιπτώσεις στις οποίες δίνεται όντως έμφαση στα αρνητικά συναισθήματα, αλλά και τους λόγους για τους οποίους αυτό συμβαίνει.
Προτού όμως προχωρήσουμε σε αυτή την ανάλυση, είναι χρήσιμο να δούμε ποια είναι τα συναισθήματα αυτά. Όταν μιλάμε για αρνητικά συναισθήματα, μιλάμε ουσιαστικά για οποιαδήποτε συναισθηματική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη συναισθηματική φόρτιση. Τέτοια συναισθήματα είναι το μίσος, ο θυμός, η ζήλεια, η θλίψη.
Φυσικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα συναισθήματα δεν μπορούν να τεθούν αμιγώς σε κατηγορίες. Αυτό συμβαίνει καθώς το πιο σημαντικό κριτήριο είναι το πως χρωματίζουμε εμείς οι ίδιοι τα συναισθήματα μας την ώρα που τα βιώνουμε. Για παράδειγμα, για έναν άνθρωπο μία κατάσταση ηρεμίας μπορεί αν ερμηνευθεί ως αρνητική από την άποψη της αδράνειας ενώ από κάποιον άλλο μπορεί να θεωρηθεί θετική καθώς προσφέρει σωματική και πνευματική χαλάρωση.
Ένα φαινόμενο όμως που παρατηρείται κοινώς είναι ότι οι άνθρωποι αναγνωρίζουμε με μεγαλύτερη ευκολία και δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουμε απ’ όσο στα θετικά. Για ποιους λόγους μπορεί να συμβαίνει αυτό;
Στην καθημερινή μας ζωή
Ένας πιθανός λόγος για τον οποίο ασχολούμαστε πολύ με τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι ακριβώς εξαιτίας αυτής της δυσφορίας που δημιουργούν. Οι άνθρωποι έχουμε μια τάση να προσπαθούμε να αποφεύγουμε γεγονότα που μας φορτίζουν. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια έντονη τάση προς τη θετικότητα. Αυτή η τάση είναι, σαφώς, θεμιτή αλλά δεν πρέπει να παρερμηνεύεται. Η επιθυμία του ανθρώπου να εξελίσσεται, να γίνεται ο καλύτερος εαυτός του, να έχει μια θετική στάση απέναντι στη ζωή και τις δυσκολίες που παρουσιάζονται, δεν πρέπει να μεταφράζεται ως απάρνηση των αρνητικών συναισθημάτων. Είναι απόλυτα φυσιολογικό ο άνθρωπος να βιώνει αρνητικά συναισθήματα. Αντίστοιχα,
είναι απόλυτα φυσιολογικό αυτά να του προκαλούν δυσφορία. Η προσπάθεια αποφυγής αυτών των καταστάσεων αποτελεί ουσιαστικά άρνηση και μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα ματαιότητας και ανημπόριας.
Η επιρροή και οι συνέπειες των συναισθημάτων αυτών είναι έντονες και δύνανται να έχουν μεγαλύτερη χρονική διάρκεια από τις συνέπειες των θετικών συναισθημάτων αντίστοιχα. Επομένως, ένας ακόμη βασικός λόγος για την κυριαρχία των αρνητικών συναισθημάτων είναι οι συνέπειές τους στη διάθεση και την ψυχική κατάσταση ενός ατόμου. Ακόμη κι αν το ερέθισμα που διήγειρε την προσοχή και οδήγησε στην δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση αποσυρθεί, οι συνέπειες του βιώματος παραμένουν και κατακτούν το άτομο.
Η κυριαρχία των αρνητικών συναισθημάτων έναντι των θετικών είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται και υφίσταται. Οι λόγοι που προαναφέρθηκαν είναι μερικοί μόνο από τους λόγους για τους οποίους αυτό συμβαίνει. Σε κάθε περίπτωση, τα συναισθήματα υπάρχουν για να βιώνονται. Οι άνθρωποι είμαστε πολύπλευρα όντα με πολύπλοκες σκέψεις. Οφείλουμε στον εαυτό μας να είμαστε ανοιχτοί απέναντι σε όλα τα συναισθήματα και να τα βιώνουμε στο έπακρο. Μόνο έτσι θα μπορούμε να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή.
