Δεν μπορούμε να το αποδεχθούμε εύκολα κι όμως η άλλοτε παιδική συμπεριφορά των νηπίων, οι εκρήξεις θυμού ή όπως αλλιώς αναφέρονται διεθνώς τα temper tantrums, μπορούν να εμφανιστούν και στους ενήλικες. Για ένα παιδί είναι πολύ φυσιολογικό να εκδηλώσει κάποια ξεσπάσματα θυμού ως μία εκδήλωση απογοήτευσης, αναστάτωσης ή εκνευρισμού στη νηπιακή ηλικία. Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο, τα temper tantrums σταδιακά εξαφανίζονται. Η εκδήλωση όμως μίας παράλογης έκρηξης θυμού από έναν ενήλικα θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι κάτι προβληματικό. Ποιές είναι όμως οι αιτίες που κάνουν έναν ενήλικα να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο; Και πώς αυτά τα ξεσπάσματα μπορούν να γίνουν διαχειρίσιμα από το περιβάλλον;
Αιτίες εκρήξεων θυμού ενηλίκων
Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι εκρήξεις θυμού είναι το απόλυτο μέσο χειραγώγησης και τα άτομα συμπεριφέρονται επίτηδες έτσι. Φυσικά, αυτό ισχύει για ένα μέρος ανθρώπων που χρησιμοποιούν τα ξεσπάσματα για να εκδηλώσουν τον ναρκισσιστικό χαρακτήρα τους. Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που βιώνουν απίστευτη δυσκολία έκφρασης συναισθημάτων και μεγάλη ψυχική κούραση. Για την σωστή αναγνώριση του τι ακριβώς μας συμβαίνει πάντα μπορούμε να ζητήσουμε τη γνώμη ενός ειδικού ψυχικής υγείας, ο οποίος είναι ειδικά εκπαιδευμένος να διαγνώσει τι μας ταλαιπωρεί. Σε περιπτώσεις ναρκισσιστικής συμπεριφοράς το άτομο εκρήγνυται με σκοπό να τραβήξει την προσοχή πάνω του, να αλλάξει θέμα ή και να δημιουργήσει αίσθημα ενοχής, φόβου και ντροπής στους δικούς του ανθρώπους.
Τα έντονα temper tantrums όμως συμβαίνουν και από απόγνωση, απογοήτευση ή μεγάλη ψυχική πίεση. Το άτομο μπορεί να εκδηλώσει μία έκρηξη θυμού από μεγάλο άγχος για τις καταστάσεις της ζωής του. Συνήθως μιλάμε για άτομα που δεν έμαθαν ποτέ να εκφράζουν εύκολα και ελεύθερα τα πραγματικά τους συναισθήματα, άτομα που πάντοτε ένιωθαν ψυχικά καταπιεσμένα. Η αυτορρύθμιση των συναισθημάτων είναι κάτι που εκδηλώνει ο καθένας μας μετά την νηπιακή ηλικία και σιγά σιγά μαθαίνει τον εαυτό του. Στην παιδική ηλικία γίνονται σταδιακά βήματα διαχείρισης δύσκολων συναισθηματικά καταστάσεων και το παιδί μαθαίνει να ελέγχει και να εκφράζει καθετί που το απασχολεί.
Οι ενήλικες με temper tantrums πιθανότατα έχουν μεγάλη δυσκολία έκφρασης δύσκολων συναισθημάτων όπως είναι η λύπη, η απογοήτευση και όλα τα αισθήματα που γεννά η αγωνία και το άγχος. Αντί λοιπόν τα άσχημα συναισθήματα να εκφραστούν στην ώρα τους και ήρεμα, διογκώνονται και εκφράζονται με φωνές, έντονη και ντροπιαστική συμπεριφορά, κλάματα, γκρίνια και άκριτες προσβολές. Βέβαια, οι αντιδράσεις αυτές δεν είναι τίποτα παραπάνω από τον τρόπο κατά τον οποίο νιώθουν οι ίδιοι, ένας καθρέφτης της εσωτερικής δυσκολίας που βιώνουν.
Αντιμετώπιση των temper tantrums
Οι εκρήξεις θυμού των ενηλίκων γίνονται συνήθως ανεκτές, παρόλο που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στους γύρω. Συχνά το περιβάλλον αντιδρά στις εκρήξεις θυμού υποβιβάζοντας ή δικαιολογώντας τες για να αποφύγει την ένταση, το θυμό αλλά και την ντροπή – αν αυτές συμβαίνουν ειδικά σε εξωτερικό χώρο με κόσμο. Σίγουρα όταν κάποιος καλείται να αντιμετωπίσει έναν ενήλικα με temper tantrum πρέπει να μπορεί να αναγνωρίσει τα σημάδια και τα μοτίβα αυτής της συμπεριφοράς. Από κει και πέρα υπάρχουν διάφορες κινήσεις αντιμετώπισης κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το επεισόδιο.
-
Κατα τη διάρκεια του επεισοδίου
Την ώρα που συμβαίνει ένα επεισόδιο έκρηξης θυμού αλλά και λίγο πριν αυτό συμβεί έχοντας αναγνωρίσει ότι έρχεται, το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς είναι να απομακρυνθεί από την κατάσταση και από το χώρο. Ειδικά εάν για το επεισόδιο ευθύνονται καταχρήσεις ουσιών ή αλκοόλ καλό θα ήταν να ζητήσει και τη βοήθεια τρίτων. Η σωματική βία είναι πολύ πιθανή και γι΄αυτό είναι επικίνδυνο να επιμένουμε σε αυτή την κατάσταση πιστεύοντας πως θα καταφέρουμε να ηρεμήσουμε το άτομο. Πιθανότατα κατά τη διάρκεια της έκρηξης το άτομο δεν θα μπορέσει να κατανοήσει ότι η συμπεριφορά του είναι παράταιρη και άλογη, γι αυτό είναι άσκοπο να προσπαθήσει να το πείσει κανείς για το αντίθετο. Το καλύτερο είναι το άτομο να μείνει ήρεμο και μόνο του μέχρι να ηρεμήσει.
-
Μετά το πέρας του επεισοδίου
Όταν τα temper tantrums έχουν ξεθυμάνει και έχει επέλθει η ηρεμία και η λογική, τότε είναι η κατάλληλη ώρα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση μία έκρηξη θυμού από έναν ενήλικα δεν θα πρέπει να θεωρείται ως κάτι φυσιολογικό και να δικαιολογείται. Η αγνόησή και κάποιες φορές η συγχώρεση και η αποσιώπηση του γεγονότος μόνο κακό παρά καλό μπορεί να κάνει και στις δύο πλευρές. Οι άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι με αυτά τα περιστατικά θυμού και βίας δεν είναι διατεθειμένοι ή ακόμα και αρκετά ισχυροί για να εκθέσουν την κατάσταση και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Φυσικά, μη αντιμετωπίζοντας τίποτα, τα περιστατικά αυξάνονται. Μία σωστή διαχείριση θα ήταν να συζητήσει κανείς ψύχραιμα και με διάθεση να ακούσει με το άτομο που συμπεριφέρεται έτσι. Επιπλέον, τη λύση μπορεί να δώσει ένας ειδικός ψυχικής υγείας με εμπειρία στο θέμα, που θα διαχειριστεί αυτό το άτομο καλύτερα.
Σε κάθε περίπτωση τα βασικά βήματα είναι να μείνει κανείς ψύχραιμος και λογικός μη παίρνοντας προσωπικά το άλλο άτομο που διακατέχεται από ένταση και θυμό. Αν το άτομο δεν είναι διατεθειμένο να μιλήσει σε ήρεμο τόνο και χωρίς σημάδια βίας, τότε είναι καλύτερη η αποφυγή αυτής της συνθήκης και η εκ νέου απομάκρυνση.
Καταλήγοντας, οι εκρήξεις θυμού είναι μία δύσκολη προς αντιμετώπιση κατάσταση. Σε όποιον κι αν απευθύνεστε χρειάζεται μία καλή στρατηγική για την σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης. Ιδανικά μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για συμβουλές ως προς τη διαχείριση. Η προσπάθεια επικοινωνίας συναισθημάτων με το άλλο άτομο δεν πάει ποτέ χαμένη. Φυσικά προέχει η σωματική και η ψυχική ασφάλεια. Δεν πρέπει τα πράγματα να φτάνουν στα άκρα. Οι εκρήξεις θυμού είναι πάντοτε καταστροφικές και για τις δύο πλευρές, ωστόσο αν δεν υπάρχει διάθεση για βελτίωση της συνθήκης και αποδοχή βοήθειας, καλό είναι να προασπίσετε πρώτα τη δική σας ψυχική υγεία.
