Η συνεργασία οικογένειας-εκπαιδευτικού συντελεί στη διασφάλιση και αύξηση του εκπαιδευτικού οφέλους για τους μαθητές. Οι συνεργατικές σχέσεις διευκολύνονται από επαγγελματικές συμπεριφορές που αφορούν σε έξι διαστάσεις (Blue-Banning et al., 2004), με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στην επικοινωνία:
- Επικοινωνία
- Δέσμευση
- Ισότητα
- Δεξιότητες
- Εμπιστοσύνη
- Σεβασμός
Η αποτελεσματική συνεργασία οικογένειας-σχολείου χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη κοινών σκοπών από τα μέλη της οικογένειας και τους εκπαιδευτικούς σε ένα κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης (Kashara & Turnbull, 2005; Stoner & Angell, 2006). Η τακτική αμφίπλευρη επικοινωνία με τους γονείς είναι το βασικό συντελεστικό στοιχείο της συνεργασίας εκπαιδευτικού-οικογένειας.
Η C.I. Wilson (1995) προτείνει πέντε αρχές της αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων.
1. Αποδοχή των δηλώσεων των γονέων
Η αποδοχή των δηλώσεων των γονέων σημαίνει τη μετάδοση του μηνύματος από τον εκπαιδευτικό, με λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους, ότι οι πληροφορίες τους εκτιμώνται. Ειδικότερα, αν ο εκπαιδευτικός δείξει στους γονείς ότι οι απόψεις τους γίνονται σεβαστές, τότε και αυτοί είναι πιθανότερο να μιλήσουν πιο ελεύθερα και πιο ανοιχτά. Είναι πολύ σημαντικό ο εκπαιδευτικός να μεταδώσει το μήνυμα : «Κατανοώ και εκτιμώ την άποψή σας». Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει μα συμφωνεί με όλα όσα λέει ένας γονέας. Κατανοώ άλλωστε δε σημαίνει και συμφωνώ.
2. Ενεργητική ακρόαση
Ένας καλός ακροατής χαρακτηρίζεται από ενεργητική ακρόαση και ανταπόκριση στο άτομο με το οποίο συζητάει με ειλικρινή και γνήσιο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, ένας ενεργητικός ακροατής όχι μόνο ερμηνεύει, ταξινομεί και αναλύει όσα λέει ο ομιλητής, αλλά, επίσης, ανταποκρίνεται στο μήνυμά του ενεργητικά.
3. Αποτελεσματικές ερωτήσεις
Oι εκπαιδευτικοί είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούν ανοιχτές ερωτήσεις όταν επικοινωνούν με τους γονείς, ιδιαιτέρως κατά τη διάρκεια των συναντήσεων. Μια ανοιχτή ερώτηση μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε μία πιο περιγραφική και πληροφοριακή απάντηση . Αντίθετα, μια κλειστή ερώτηση θα οδηγήσει σε μια απάντηση του τύπου ναι ή όχι. Επιπλέον, θεωρείται κρίσιμο τα ερωτήματα προς τους γονείς να μην εστιάζουν μόνο στα προβλήματα ή στις δυσκολίες του παιδιού.
4. Ενθάρρυνση
Είναι σημαντικό για τους γονείς να μαθαίνουν καλά και ενθαρρυντικά νέα για το παιδί τους. Όταν ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει στους γονείς συγκεκριμένες περιπτώσεις καλής συμπεριφοράς ή βελτιωμένης επίδοσης του παιδιού τους, τότε ενθαρρύνει τη γονεϊκή εμπλοκή.
5. Διατήρηση της εστίασης
Ο διάλογος μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών πρέπει να εστιάζεται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και στην πρόοδο του παιδιού. Η δημιουργία μιας προκαταρκτικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικού-γονέα και η ευαισθητοποίηση στις πολιτισμικές διαφορές και στα ιδιοσυγκρασιακά στυλ των διαφόρων οικογενειών είναι πολύ σημαντικές παράμετροι για μια υγιή συνεργασία. Η συζήτηση, όμως, δε θα πρέπει να ξεπερνά τον αρχικό της σκοπό και όπου χρειάζεται να επαναφέρεται στο βασικό θέμα εστίασης.
Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία, χωρίς κρυφές πληροφορίες και χωρίς δυσάρεστα νέα που παρουσιάζονται εξωραϊστικά, μεταξύ γονέα-εκπαιδευτικού είναι υψίστης σημασίας.
Βιβλιογραφία:
Blue-Banning, M., Summers, J. A., Frankland, H. C., Nelson, L. L., & Beegle, G. (2004). Dimensions of family and professional partnerships: Constructive guidelines for collaboration. Exceptional children, 70(2), 167-184.
Heward, W. L. (2011). Παιδιά με ειδικές ανάγκες: Μία εισαγωγή στην ειδική εκπαίδευση, (Επιμ. Α. Δαβαζόγλου & Κ. Κόκκινος), Εκδόσεις Τόπος.
Kasahara, M., & Turnbull, A. P. (2005). Meaning of Family—Professional Partnerships: Japanese Mothers’ Perspectives. Exceptional Children, 71(3), 249-265.
Stoner, J. B., & Angell, M. E. (2006). Parent perspectives on role engagement: An investigation of parents of children with ASD and their self-reported roles with education professionals. Focus on autism and other developmental disabilities, 21(3), 177-189.
Wilson, C.L. (1995). Parents and teachers:”Can we talk?”LD Forum, 20(2), 31-33.
