Η αίσθηση του ανικανοποίητου στη ζωή μας
Η αίσθηση του ανικανοποίητου είναι κάτι που το συναντάμε σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Εργασία, ερωτικές σχέσεις, εμπειρίες. Είναι μια αίσθηση δύσκολα προσδιορίσιμη. Είναι ένα αίσθημα κενού που νιώθει ο άνθρωπος εκεί που φαινομενικά δείχνει να τα έχει όλα. Είναι ένας διαρκής αγώνας κατάκτησης όλων και περισσότερων πραγμάτων, ίσως και ένας αγώνας κατάκτησης της ευτυχίας. Είναι μία αίσθηση ότι χρειάζεται πάντα να φτάνεις την κορυφή, να «τρέχεις», να μην μπορείς να σταματήσεις πουθενά. Κρύβεται σε διάφορες μορφές: στις υψηλές προσδοκίες, την αυστηρότητα απέναντι στον εαυτό, τις απαιτήσεις απέναντι στον εαυτό και τους άλλους.
Μια παγίδα…
Η αίσθηση του ανικανοποίητου αφορά μια παγίδα ή έναν φαύλο κύκλο που πέφτει ο άνθρωπος. Γιατί όμως είναι παγίδα; Για παράδειγμα, ένας μαθητής σε ένα μάθημα γράψει 19 και όχι 20. Ένας φοιτητής παίρνει βαθμό πτυχίου 8,5, αλλά κάποιος άλλος λέει τον όρκο στην ορκωμοσία. Μία γυναίκα η οποία βρίσκεται σε δίαιτα χάνει ένα κιλό σε μία εβδομάδα και όχι 1,5, όπως προσδοκούσε. Κάποιος μπορεί να πει «και πού είναι το κακό να περιμένεις το καλύτερο;», «και γιατί πειράζει να προσπαθείς για κάτι περισσότερο;». Το λάθος και η παγίδα είναι ότι δεν μπορείς να ηρεμήσεις και να χαλαρώσεις τη στιγμή ή να ευχαριστηθείς την επιτυχία που βιώνεις εκείνη τη στιγμή.
Ποια είναι, όμως, η πηγή αυτής της αίσθησης;
Από πού πηγάζει η αίσθηση του ανικανοποίητου; Μπορεί να έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία και συγκεκριμένα στον τρόπο που μεγάλωσε κάποιος. Γονείς οι οποίοι είχαν υπερβολικές απαιτήσεις από τα παιδιά τους, γονείς που τα συνέκριναν με άλλα παιδιά, γονείς, που δεν ήταν ευχαριστημένοι ποτέ, που αξιολογούσαν μόνο το αποτέλεσμα και όχι τη προσπάθεια, γονείς που είχαν και οι ίδιοι υπερβολικές απαιτήσεις από τον ίδιο τους τον εαυτό.
Η αίσθηση αυτή πηγάζει επίσης και από το πολιτισμικό υπόβαθρο και τις κοινωνικές νόρμες. Ζούμε σε μία εποχή όπου οι ρυθμοί τρέχουν με ραγδαίους ρυθμούς. Σε μία εποχή όπου η εξουθένωση προσδίδει κύρος και ταυτίζεται με την επιτυχία.
Άτομα με αίσθηση του ανικανοποίητου δυσκολεύονται να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τη στιγμή. Είναι συνεχώς σε επαγρύπνηση, κρίνουν αυστηρά τον εαυτό τους και αισθάνονται μια συνεχή πίεση. Συνήθως, έχουν μία αγχώδη διαταραχή με πιο συνηθισμένες τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αίσθηση του ανικανοποίητου αποτελεί πρόδρομο κατάθλιψης.
Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από την παγίδα αυτή;
Είναι σημαντικό να ορίσουμε όρια και στον ίδιο μας τον εαυτό, αλλά και στις απαιτήσεις και προσδοκίες των άλλων για εμάς. Να συνειδητοποιήσουμε ότι η υπερεπένδυση στερεί στιγμές ευτυχίας από άλλους τομείς που μακροπρόθεσμα είναι τελικά και πιο σημαντικοί (π.χ οικογένεια). Κλείνοντας, η αίσθηση του ανικανοποίητου μπορεί να οδηγήσει σε στιγμές επιτυχίας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μορφή αγάπης για τον εαυτό.