Αρκεί το άκουσμα της λέξης “Χριστούγεννα” για να μας φέρει στο μυαλό εικόνες στολισμένων δέντρων, οικογενειακών τραπεζιών, συναισθήματα θαλπωρής και συμφιλίωσης. Θα έλεγε κάποιος, πως οι έντονοι και αγχωτικοί ρυθμοί της καθημερινότητας, φαινομενικά, παύουν την περίοδο των Χριστουγέννων και όλοι γινόμαστε για λίγο και πάλι παιδιά. Λαμπάκια, δέντρα, δώρα, χαμόγελα και κάλαντα στους δρόμους, στην τηλεόραση, στα social media, όπου και να κοιτάξουμε.
Τι συμβαίνει όμως όταν τα συναισθήματά μας δε συνάδουν με αυτή την “φανταχτερή” εικόνα που αντικρίζουμε τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων; Γιατί, ενώ όλοι γλεντούν, εμείς νιώθουμε ανεπαρκείς και μόνοι; Πώς γίνεται να μην μπορούμε να μπούμε στο κλίμα της ανεμελιάς και της παιδικότητας των γιορτών;
Τι είναι η μελαγχολία των Χριστουγέννων;
Τα τελευταία χρόνια, λόγω των έντονων ρυθμών της σύγχρονης ζωής, αλλά και λόγω της οικονομικής κρίσεως, η επιστημονική κοινότητα ερευνά τον λόγο για τον οποίο πολλοί άνθρωποι βιώνουν έντονα συναισθήματα μελαγχολίας και θλίψης κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Η ένταση των συναισθημάτων αυτών μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά τα συμπτώματα συγκλίνουν και θυμίζουν εκείνα της κατάθλιψης. Το άτομο δεν μπορεί να ευχαριστηθεί τις γιορτές με τα κοντινά του πρόσωπα, νιώθει μία έντονη έλλειψη και αμφισβητεί ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό. Βιώνοντας μία τέτοια κατάσταση, ενόσω όλοι γύρω του γιορτάζουν, η ψυχική του κατάσταση εντείνεται ακόμα περισσότερο.
Πού οφείλεται, όμως, αυτή η μελαγχολία των γιορτών ;
Μπορούμε να διακρίνουμε τα αίτια αυτής της μελαγχολίας σε δύο κατηγορίες : σε εξωτερικά και εσωτερικά, ώστε να μπορέσουμε να τα κατανοήσουμε καλύτερα και παρατίθενται με τη σειρά παρακάτω.
Κατά τη διάρκεια των γιορτών, το άτομο καθημερινά βομβαρδίζεται από εικόνες χαράς, θαλπωρής και διασκέδασης. Τα Μ.Μ.Ε. και τα social media έμμεσα μας δημιουργούν την πεποίθηση πως αυτά είναι τα ιδανικά Χριστούγεννα και πως καθετί, πέρα από αυτό που βλέπουμε εκεί, αποκλίνει. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την κερδοσκοπία μέσω της διαφήμισης. Αυτό βέβαια εντείνει την ψυχική κατάσταση του ατόμου, που ίσως δεν μπορεί να αντεπεξέλθει οικονομικά σε ένα πλουσιοπάροχο τραπέζι ή στο εκάστοτε ακριβό δώρο. Έτσι, το άτομο αρχίζει να “αυτό- αμφισβητείται” και η διάθεση του πέφτει κατακόρυφα.
Ενώ μεγάλο μερίδιο ευθύνης κατέχει η υπερκαταναλωτική κοινωνία στην οποία ζούμε, αλλά και τα οικονομικά προβλήματα. Δεν πρέπει να παραλείψουμε τα εσωτερικά αίτια που διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Το άτομο, στη διάρκεια των γιορτών, έρχεται κατά μία έννοια “αντιμέτωπο” με τα προβλήματα τα οποία στην καθημερινότητα μπορεί να αγνοούσε. Η τριβή με συγγενείς και φίλους μπορεί να φέρει στην επιφάνεια διαφωνίες και προβλήματα όπως είθισται. Επίσης, οι αναμνήσεις που έχουμε από τα Χριστούγεννα δεν είναι για όλους ευχάριστες. Εκείνες τις μέρες, το μυαλό γυρνά σε εικόνες που έχουμε συνδυάσει με τις γιορτές κατά την παιδική ηλικία ή γενικά τα περασμένα χρόνια της ζωής μας.
Ας καθησυχάσουμε τους εαυτούς μας, λέγοντας πως η μελαγχολία των Χριστουγέννων είναι μία συναισθηματική κατάσταση που δε θα είναι μόνιμη. Η θλίψη δεν είναι ένα παράλογο συναίσθημα και ουδείς επιλέγει πότε θα εκδηλωθεί σε εκείνον. Εάν όμως επιμείνει, τότε ίσως χρειαστεί να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό, με στόχο να μας βοηθήσει να επανέλθουμε και να δούμε ξανά τη ζωή από τη θετική σκοπιά.
