Αρχικά, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή αλλιώς μανιοπαρρορμητική διαταραχή ή ocd ( obsessive compulsive disorder ) αφορά μία ψυχολογική διαταραχή, η οποία παρουσιάζει συνεχόμενες ανεπιθύμητες σκέψεις ( φόβους ), που με τη σειρά τους οδηγούν σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ( καταναγκασμοί ). Επομένως, η δημιουργία αυτών των καταναγκασμών και των φόβων κάνουν την καθημερινότητα των πασχόντων αρκετά περίπλοκη και δύσκολη.
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή- ocd μπορεί να αποτελεί επακόλουθο του στρες και του άγχους, που δημιουργεί ή ο ίδιος ο ασθενής στον εαυτό του ή άτομα από το περιβάλλον του. Στην προσπάθεια να καταπολεμήσει αυτό το άγχος που τον καταβάλλει, επαναλαμβάνει κατά τη διάρκεια της ημέρας αυτή τη ΄΄ δραστηριότητα ΄΄, δηλαδή αυτόν τον καταναγκασμό.
Τέτοιες περιπτώσεις ανθρώπων μπορεί να συναντήσει κανένας και μέσα στην καθημερινότητα του. Για παράδειγμα, ο υπερβολικός φόβος προς τα μικρόβια και τα βακτήρια. Το άτομο προσπαθεί να αντιμετωπίσει αυτή τη φοβία με το να πλένει συνέχεια τα χέρια του, σε σημείο που θα σκάσουν. Ένα ακόμα παράδειγμα είναι ο επαναλαμβανόμενος έλεγχος πραγμάτων, αν κλείδωσαν την πόρτα ή αν έσβησαν τα φώτα στο σπίτι.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Είναι πιθανόν, τα άτομα που πάσχουν από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή να έχουν συμπτώματα από φοβίες, καταναγκασμούς ή και τα δύο. Ειδικότερα, μπορεί να επηρεάσουν την ζωή τους σε προσωπικό, κοινωνικό, εργασιακό ή ακόμα και σχολικό επίπεδο, αφού δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδιών που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή.
ΕΜΜΟΝΕΣ: είναι ανεπιθύμητες και συνεχόμενες σκέψεις και ορμές που προκαλούν στο άτομο άγχος. Μερικές από αυτές είναι:
- Φόβος για μικρόβια ή για κάποια μόλυνση.
- Τα πράγματα να είναι συγκεκριμένα τακτοποιημένα και τοποθετημένα.
- Βίαιες σκέψεις προς άλλους ανθρώπους.
- Επαναλαμβανόμενες αμφιβολίες ( για παράδειγμα, αν έσβησα τον θερμοσίφωνα ).
- Ανεπιθύμητες σκέψεις σχετικές με τη θρησκεία ή σεξουαλικές πράξεις.
ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΜΟΙ: Είναι οι επαναλαμβανόμενες πράξεις που κάνει ένα άτομο στην προσπάθεια αντιμετώπισης του άγχους που τον διακατέχει. Μερικοί είναι:
- Έντονο και συνεχόμενο πλύσιμο χεριών.
- Έλεγχος και επανέλεγχος για να βεβαιωθεί ότι όλα είναι όπως πρέπει.
- Ακολουθούν μία αυστηρή ρουτίνα.
- Τακτοποίηση πραγμάτων με συγκεκριμένο τρόπο.
Στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή- ocd και συγκεκριμένα στους καταναγκασμούς υπάρχουν ποικίλα παραδείγματα τα οποία μπορεί να παρατηρήσει κανένας και μέσα στην καθημερινότητα του. Μπορεί να είναι κάποιο μέλος της οικογένειας του, ο γείτονας του, ένας άγνωστος στον δρόμο ή ακόμα και ο ίδιος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΜΩΝ:
- Επανάληψη μίας φράσης ή μίας λέξης.
- Πλύσιμο χεριών μέχρι να σκάσουν.
- Έλεγχος αν η πόρτα είναι κλειστή.
- Τοποθέτηση ρούχων με βάση το χρώμα
- Δεν πατάνε στις ρωγμές του πεζοδρομίου.
ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΜΑΝΙΟΠΑΡΡΟΡΜΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Οι άνθρωποι που πάσχουν από την ιδεοψυχαναγκαστική ιδεολογία- ocd σπαταλάν μεγάλο μέρος της ημέρας τους, προκειμένου, να ηρεμήσουν από τις συνεχόμενες σκέψεις και το στρες που τους περικλείει. Τα άτομα αυτά, συχνά, δεν έχουν τον έλεγχο των σκέψεων ή και των συμπεριφορών τους ακόμα και όταν συνειδητοποιούν ότι είναι υπερβολικές. Κάποιοι άλλοι φτάνουν στην ακραία περίπτωση να αντιμετωπίσουν αυτή τη διαταραχή μέσα από την κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών.
Παρόλα αυτά, η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών δεν αποτελεί σωστή αντιμετώπιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής . Η καλύτερη λύση είναι η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο ή έναν ειδικό γιατρό, ο οποίος ανάλογα:
- Με την ηλικία.
- Το χρονικό διάστημα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή.
- Σε τι βαθμό πραγματοποιούν αυτούς τους καταναγκασμούς.
Σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια, θα προσπαθήσει να βοηθήσει με κάθε τρόπο τους πάσχοντες, μέσω μίας θεραπείας ή τακτικών συναντήσεων μαζί του, αν συμφωνούν βέβαια και εκείνοι. Επιπλέον, ίσως καταφέρει να τους φέρει σε επικοινωνία με άτομα, τα οποία, στο παρελθόν έπασχαν από την ίδια διαταραχή, δηλαδή από το ocd, και πλέον έχουν καταφέρει να το αντιμετωπίσουν, έχουν καταφέρει να ζουν κανονικά τη ζωή τους με αυτό.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φάρμακα κατά τους άγχους.
- Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.
Συμπερασματικά, οι πάσχοντες αλλά και γενικότερα όλοι οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν πόσο σημαντικές είναι οι ψυχικές ασθένειες και την επιρροή που έχουν στην καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων.
National Institute of Mental Health, Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, Σεπτέμβριος 2022, https://www.nimh.nih.gov/health/topics/obsessive-compulsive-disorder-ocd ( 5/11/2022)
Jhons Hopkins, Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ,https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/obsessivecompulsive-disorder-ocd ( 5/11/2022)
