Όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά για εμάς ή όταν οι συνθήκες στη ζωή μας δεν είναι ιδανικές μπορεί να αισθανθούμε θλίψη, απογοήτευση ή αδυναμία να αλλάξουμε την κατάσταση που βιώνουμε. Έτσι, συχνά μπορεί να αναρωτηθούμε εάν έχουμε κατάθλιψη. Ας δούμε όμως τι πραγματικά είναι η κατάθλιψη.
Στον κλάδο της Ψυχολογίας, η κατάθλιψη ορίζεται ως μια συναισθηματική διαταραχή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κλινική διαταραχή με σημαντική έκπτωση του επιπέδου δραστηριότητας. Εμφανίζεται με ένα συνδυασμό συναισθηματικών, σωματικών και γνωσιακών συμπτωμάτων. Μάλιστα, κάποιος που βιώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, μπορεί να πάσχει από μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, διπολική διαταραχή ή δυσθυμία. Στη μείζονα κατάθλιψη υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης αυτοκτονικών σκέψεων ή πράξεων. Όταν κανείς βιώνει οξεία κατάθλιψη τότε είναι επιτακτική η λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ή η αναζήτηση νοσοκομειακής περίθαλψης.
Αίτια
Η κατάθλιψη εμφανίζεται κυρίως στο γυναικείο πληθυσμό. Τα αίτια είναι πολλά και ποικίλουν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η κοινωνική διάκριση, οι ορμονικές αλλαγές, οι ψυχολογικές απαιτήσεις της εγκυμοσύνης ,του τοκετού και της μητρότητας, οι επαγγελματικές προσδοκίες αλλά και ο απαιτητικός ρόλος της γυναίκας στην οικογένεια. Αν και θεωρείται γυναικεία νόσος, η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις, καθώς παρουσιάζεται και στον ανδρικό πληθυσμό.
Συμπτώματα
Τo κύριο χαρακτηριστικό των καταθλιπτικών ανθρώπων είναι το οδυνηρό αίσθημα του άγχους και της θλίψης. Νιώθουν ανηδονία, απώλεια ευχαρίστησης που διαρκεί τουλάχιστον για δύο εβδομάδες ή δραματική απώλεια ενδιαφέροντος για οποιαδήποτε δραστηριότητα. Επίσης, μπορεί να παρουσιάζουν αδικαιολόγητη μείωση ή αύξηση βάρους, αϋπνία ή υπνηλία, αισθήματα αναξιότητας και ευσυνείδητες ενοχές, μειωμένη ενέργεια για τις καθημερινές δραστηριότητες και απαιτήσεις, δυσκολία συγκέντρωσης και προσοχής αλλά και σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας. Συνεπώς, η κατάθλιψη επηρεάζει τόσο τον νου όσο και το σώμα και αλλάζει δραματικά το άτομο.
Πολλά άτομα αρνούνται να δεχτούν ότι έχουν κατάθλιψη και προτιμούν να ναρκώνουν τον συναισθηματικό τους κόσμο. Η άρνηση αυτή επιδεινώνει τη συναισθηματική διαταραχή και αυξάνει την πολυπλοκότητα των προβλημάτων. Αντιθέτως, η πρόωρη και έγκαιρη διάγνωση καθώς και η προσπάθεια για αντιμετώπιση της κατάθλιψης, μπορεί να προσφέρουν στο άτομο πολύτιμα δώρα.
Ποια μηνύματα μπορεί να μας στείλει η κατάθλιψη;
Αρχικά, είναι ωφέλιμο να γνωρίζετε πως όσο περισσότερο έχετε επαφή με τον πόνο σας, τόσο πιο κοντά βρίσκεστε στη θεραπεία. Μέσα από το σύμπτωμα της κατάθλιψης μπορείτε να αναθεωρήσετε και να ανακαλύψετε σημαντικά δώρα που θα δώσουν θετικό νόημα στη ζωή σας.
Ποια είναι τα δώρα της κατάθλιψης;
Αλλαγή πραγματικότητας
Η απώλεια ενδιαφέροντος και η απόσυρση από τον πραγματικό κόσμο, δίνουν την ευκαιρία στο άτομο που έχει βιώσει την κατάθλιψη, να αποφασίσει ποιο δρόμο θέλει να επιλέξει στη ζωή του. Το υπαρξιακό άγχος της κατάθλιψης γεννάει την αναζήτηση του νοήματος. Όλοι έχουμε ένα λευκό κομμάτι του εαυτού μας που φτιάχτηκε από τα «πρέπει» και τα «μη», ώστε οι άλλοι να μας αγαπούν και να μας αποδέχονται. Το άλλο κομμάτι είναι το μαύρο, αυτό που δεν αποδέχτηκαν οι άλλοι και εμείς το θάψαμε και προσπαθήσαμε να το αγνοήσουμε. Ήρθε λοιπόν η ώρα για μια βουτιά στα άδυτα των αδύτων. Η απουσία ανησυχίας για τις σκέψεις των άλλων και η παύση του συνεχούς αγώνα να υλοποιήσουμε τις προσδοκίες τους , μπορεί να λειτουργήσει θετικά σ’ αυτή τη βουτιά.
Περισσότερες εσωτερικές δυνάμεις
Μετά την εμπειρία της κατάθλιψης, μπορεί κανείς να αποκτήσει ένα πιο σύνθετο εσωτερικό εαυτό. Το άτομο μπορεί να τροποποιήσει τις παλιές του πεποιθήσεις και ιδεολογίες. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος εξαιτίας της κατάθλιψης να αντικαταστήσει τη συνήθεια να συγχωρεί τους πάντες και τα πάντα, με το να εκφράζεται και να γνωστοποιεί το θυμό, διεκδικώντας τα δικαιώματά του. Υπάρχει δηλαδή για κάποιον η επιλογή να είναι θυμωμένος ή επιεικής, ανάλογα με τη συνθήκη που βιώνει. Το ζήτημα βέβαια δεν είναι να αποβάλλουμε παλιές μας συνήθειες ή επιθυμίες, αλλά να μην τις αφήσουμε να κυριαρχούν σε όλες μας τις σχέσεις.
Μεγαλύτερη ελαστικότητα
Αν λοιπόν προσθέσεις στο συναισθηματικό σου ρεπερτόριο και άλλους τρόπους αντίδρασης τότε σίγουρα γίνεσαι πιο ελαστικός. Δεν πρέπει να απορρίπτουμε εντελώς τους ανθρώπους που μας εναντιώνονται ή δεν μας σέβονται, αλλά να έχουμε την ικανότητα να εκφράσουμε αυτό που εμείς νιώθουμε. Μέσα από την ελαστικότητα αλλά και την κατανόηση που δείχνουμε στους άλλους , μπορούμε να χτίσουμε αυθεντικές σχέσεις.
Νέες εμπειρίες
Μέσα από το πέρασμα των σταδίων της κατάθλιψης, το άτομο νιώθει έτοιμο να αντέξει στιγμές αβεβαιότητας και να δοκιμάσει νέες εμπειρίες. Μπορεί κανείς να νιώσει ένα είδος κλονισμού, που θα διαγράψει κάθε όριο και θα του επιτρέψει την είσοδο νέων εμπειριών. Εξάλλου, όσο λιγότερους περιορισμούς έχει κανείς στη ζωή του, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχει για νέα ερεθίσματα και ανεξερεύνητες πτυχές του εαυτού του.
Αυξημένη δύναμη
Σίγουρα μετά την κατάθλιψη, το άτομο μπορεί να νιώσει πιο δυνατό να ανταπεξέλθει σε δύσκολες καταστάσεις της ζωής, καθώς έχει την ικανότητα πλέον να τις διαχειριστεί καταλλήλως. Με σύνθετους, ανοικτούς και ελαστικούς τρόπους, το άτομο μπορεί να ξεκινήσει μια νέα ζωή.
Να θυμάστε πάντα ότι υπάρχουν τρόποι να θεραπεύσουμε την κατάθλιψη. Η ψυχοθεραπεία και το ταξίδι της προσωπικής αναζήτησης μπορούν να σας ενισχύσουν να δείτε θετικά τόσο τον εαυτό σας όσο και τις σχέσεις με τους άλλους.
Μην ξεχνάτε ότι μετά τον χειμώνα έρχεται πάντα η άνοιξη! Μπορεί η κατάθλιψη να σας χτυπήσει τη πόρτα, δεχτείτε την και θεραπεύστε την, κρατώντας μόνο τις όμορφες αλλαγές που σας προέτρεψε να σκεφτείτε για εσάς!
Πηγές:
- Honos-Webb, L. (2006). Listening to depression: How understanding your pain can heal your life. New Harbinger Publications.
- https://www.greenpearls.com/blog/sustainable-gifts/
- https://www.womansday.com/
- https://www.theatlantic.com/science/archive/2018/04/zapping-peoples-brains-didnt-cure-their-depression-until-it-did/558032/
