Η λέξη Kintsugi (金継ぎ) προέρχεται από την ιαπωνική γλώσσα. Οι λέξεις όμως, δεν είναι απλώς περιγραφές. Έχουν την ικανότητα να εκφράζουν σχέσεις, συμπεριφορές, ιδέες και αξίες. Για τον λόγο αυτό, σε κάθε γλώσσα υπάρχουν λέξεις που είναι αδύνατο να μεταφραστούν, και το νόημά τους αποδίδεται μόνο περιφραστικά. Η λέξη Kintsugi, αποτελεί μια τέτοια ξεχωριστή περίπτωση. Εκφράζει την τέχνη της επισκευής των σπασμένων αντικειμένων. Παράλληλα όμως, σε μια βαθύτερη ανάγνωση εκφράζει την νοοτροπία ενός λαού, στην προκειμένη των Ιαπώνων, που πιστεύουν στην ανεκτίμητη αξία αυτής της επισκευής. Οι Ιάπωνες δεν ενστερνίζονται λοιπόν την ελληνική λαϊκή σοφία, η οποία πρεσβεύει πως «όταν ραγίσει το γυαλί, δεν ξανακολλάει». Εν αντιθέσει , πιστεύουν πως ό,τι ραγίσει ή σπάσει όχι απλώς ξανακολλάει, αλλά επαναδημιουργείται αποκτώντας μία νέα πνοή.
To Kintsugi στο “μικροσκόπιο”
Το Kintsugi προέρχεται από το συνονθύλευμα δύο λέξεων, του κιν, που σημαίνει χρυσός και τσούγκι, που σημαίνει σύνδεση. Αφορά την τεχνική επιδιόρθωσης των κατεστραμμένων (κυρίως) πήλινων και πορσελάνινων αντικειμένων μέσω κόλλησης ή αντικατάστασης των σπασμένων κομματιών με χρυσό, ασήμι ή πλατίνα, αναμειγμένων με λούστρο.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς της τέχνης, το kintsugi εμφανίστηκε τυχαία. Όταν ο Σογκούν Ασικάγκα Γιοσιμάσα, του 15ου αιώνα μ.Χ. έστειλε την αγαπημένη κούπα τσαγιού για επισκευή στην Κίνα, η κούπα επεστράφη με άσχημα μεταλλικά στοιχεία. Ο Σογκούν απογοητεύτηκε όταν ήρθε αντιμέτωπος με το αποτέλεσμα. Τα μεταλλικά στοιχεία κρίθηκαν αντιαισθητικά, οπότε οι ντόπιοι τεχνίτες εμπνεύστηκαν έναν ιδιαίτερο τρόπο επισκευής. Γέμισαν τη ρωγμή με ένα είδος χρυσού βερνικιού, καθιστώντας το μπολ μοναδικό και πολύτιμο.
Στην Ιαπωνική αισθητική γενικότερα εκτιμώνται τα σημάδια της φθοράς από τη χρήση ενός αντικειμένου, τονίζοντας ότι οι ρωγμές, τα σπασίματα και οι επισκευές συνιστούν απλώς γεγονότα της πορείας ενός αντικειμένου. Κάθε νέο αντικείμενο που ανακάμπτει, θεωρείται για τους Ιάπωνες ένα αναγεννημένο αντικείμενο που όχι μόνο φέρει στους ώμους του το παρελθόν του και την εμπειρία του σπασίματός του, αλλά δύναται μέσα από τη νέα του μορφή να διηγηθεί την παρελθοντική του ιστορία με νέα προσέγγιση και αναγεννησιακή ματιά.
Η συσχέτιση με το ανθρώπινο βίωμα:
Όπως και ένα αγαπημένο μας μπολ ή κούπα , οι άνθρωποι μερικές φορές ραγίζουν και αυτοί. Μπορεί μάλιστα, να φτάσουν στο σημείο ακόμα και να ‘σπάσουν’. Προφανώς, όταν συμβαίνει αυτό, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να πετάξουμε στον κάδο απορριμμάτων τους ίδιους μας τους αυτούς, όπως θα κάναμε με την κούπα που καθημερινά πίνουμε τον καφέ μας. Αντ ‘αυτού, μπορούμε να απολαύσουμε τα ψεγάδια μας και να συμφιλιωθούμε με το να μετατρέπουμε αυτές τις ουλές σε τέχνη . Όπως ακριβώς πρεσβεύει και το kintsugi. Η τέχνη του kintsugi, τονίζει την ομορφιά και τη χρησιμότητα των ρωγμών και των ατελειών. Μετατρέπει ένα πρόβλημα σε συν.
Σύμφωνα με τους τεχνίτες Kintsugi σήμερα, το αποτέλεσμα σχετίζεται με την αναζήτηση της Αρμονίας και της Ισορροπίας, μέσω της αναγνώρισης του τραύματος, του ραγίσματος, του σπασίματος ως μέρος της ιστορίας του και ανάδειξής του με χρυσή επισκευή. Επισκευής που προκαλεί θαυμασμό, και αναδύει το συναίσθημα αυτό που νιώθει κανείς όταν παρατηρεί ένα έργο και συνειδητοποιεί την αξία του.
Eμείς και οι άλλοι:
Το πιο πιθανό είναι πως δεν περιμένουμε οι άλλοι να είναι τέλειοι. Εκτιμάμε συνήθως, όταν οι άνθρωποι εκθέτουν τα τρωτά τους σημεία , μας δείχνουν παλιά τραύματα ή παραδέχονται τα λάθη τους. Έτσι, επιβεβαιώνεται πως όλοι είμαστε επιρρεπείς στα λάθη, ότι εξελισσόμαστε όσο μεγαλώνουμε, ότι επιβιώνουμε χτυπήματα στο εγώ, στη φήμη κ.ο.κ και όμως στεκόμαστε εκεί, έτοιμοι να εξιστορήσουμε όσα έχουμε ζήσει. Η έκθεση των τρωτών μας σημείων δημιουργεί ένα αίσθημα οικειότητας και εμπιστοσύνης στις διαπροσωπικές μας σχέσεις και ενισχύει την αμοιβαία κατανόηση αλλά και τη συγχώρεση.
Κι όμως, αν και επιθυμούμε οι άλλοι να είναι ειλικρινείς με εμάς, εμείς φοβόμαστε να εκτεθούμε σε αυτούς. Καταχωρούμε στο μυαλό μας τη συγκεκριμένη συμπεριφορά ως θετικό στοιχείο στους άλλους, αλλά όταν το ζήτημα είμαστε εμείς, οι δικές μας αποτυχίες συνοδεύονται από ντροπή και βιώνονται ως κάτι έντονα αρνητικό. Αυτή ή τάση των ανθρώπων συνδέεται με το γεγονός πως προσεγγίζουμε αφηρημένα τις εμπειρίες των άλλων ανθρώπων. Τις δικές μας όμως, τις αισθανόμαστε σωματικά και ψυχικά με έναν πιο συμπαγή τρόπο. Αυτά που συμβαίνουν στους άλλους, λειτουργούν περισσότερο διδακτικά, επειδή ο πόνος δεν είναι δικός μας και καταφέρνουμε να πάρουμε μια απόσταση από αυτή την οπτική. Η αδυναμία θεωρείται θαρραλέα στους άλλους, αλλά ανεπάρκεια για τον εαυτό. Μια αντίληψη άκρως επικίνδυνη .
Η τέχνη του kintsugi στην ανθρώπινη ζωή:
Όπως οι τεχνίτες του kintsugi επιδιορθώνουν τα αντικείμενα του σογκούν με χρυσό, έτσι και οι ατέλειες είναι δώρα με τα οποία μπορούμε να δουλέψουμε και όχι λάθη που πασχίζουμε να αποκρύψουμε. Είναι παράλογο να ντρεπόμαστε για λάθη και αποτυχίες στη ζωή μας, επειδή αποτελούν κοινό βίωμα για όλους τους ανθρώπους και οι εμπειρίες εξ’ αυτών δεν μπορούν παρά να μας χρησιμεύσουν μετέπειτα. Όλα όσα κάνουμε – καλά, κακά και άσχημα – μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένα μάθημα, ακόμα κι αν είναι ένα που δεν θέλουμε να επαναλάβουμε ποτέ ξανά.
Η προσέγγιση του kintsugi αξιοποιεί στο έπακρο αυτό που υπάρχει ήδη, υπογραμμίζει την ομορφιά αυτού που έχουμε μαζί με τα ελαττώματα και τρωτά σημεία του. Δεν μας προωθεί την ιδέα να θελήσουμε κάτι άλλο καλύτερο, ομορφότερο αλλά να δουλέψουμε με το ήδη υπάρχον. Κάτι που ίσως ακούγεται λίγο ξένο στη σημερινή, κυρίως δυτική κοινωνία που βιάζεται να “πετάξει” το οτιδήποτε μόλις παρουσιάσει μια αδυναμία του. Και ψάχνει να το αντικαταστήσει με κάτι καινούργιο, που θα ξεπεράσει τον προκάτοχο του, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο ανικανοποίησης.
Καταλήγοντας:
Οι εμπειρίες που έχουμε συλλέξει και το άτομο που είμαστε σήμερα, είναι αρκετά. Μπορεί περιστασιακά να σπάσουμε και η επιδιόρθωση να κρίνεται αναγκαία. Kαι αυτό είναι εντάξει. Η πραγματικότητα είναι ένα υλικό, διαθέσιμο σε οποιονδήποτε, δωρεάν και όλοι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ό, τι έχουμε ήδη – συμπεριλαμβανομένων των ελαττωμάτων μας, για να είμαστε όμορφοι. Σε τελική ανάλυση, οι ρωγμές μας είναι αυτές που μας πλάθουν ως χαρακτήρες. Όπως έχει πει και ο αγαπημένος τραγουδοποιός Leonard Cohen: <<Υπάρχει μια ρωγμή σε όλα. Από εκεί είναι που μπαίνει μέσα το φως>>.
ΠΗΓΕΣ:
- The Japanese art principle that teaches how to work with failure. Ανακτήθηκε από www.qz.com (Τελευταία πρόσβαση στις 22/9/2020)
- Kintsugi: Η ιαπωνική τέχνη που θα σας βοηθήσει να δείτε με άλλο μάτι τις δυσκολίες της ζωής! Ανακτήθηκε από www.thelifemaniacs.gr
- Κιντσούγκι: η ιαπωνική μέθοδος επανασύνδεσης με χρυσό. Ανακτήθηκε από www.citykidsguide.com
