Ο όρος “εικόνα του σώματος” είναι μια πολυδιάστατη έννοια. Σχετίζεται με την αντίληψη, τις πεποιθήσεις, τις σκέψεις, τις συμπεριφορές και τα συναισθήματα που αφορούν την εμφάνισή μας και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του ατόμου (Freud, 1927).
Πλήθος ερευνών φανερώνουν ότι η πλειονότητα του πληθυσμού έχει αρνητικά συναισθήματα σχετικά με την εικόνα του σώματός του. Ωστόσο, το επίκεντρο των πιο προσφάτων ερευνών έχει αλλάξει από την γενική και προσωρινή δυσαρέσκεια. Πλέον, έχει μετακινηθεί στις πιο σοβαρές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εικόνα του σώματος στην ψυχική υγειά.
Παρόλο που οι ανησυχίες για την εικόνα του σώματος δε συνιστούν από μόνες τους δείγμα ψυχικής ασθένειας, μπορούν να αποτελέσουν παράγοντα κίνδυνου για προβλήματα ψυχικής υγείας. Μερικές επιπτώσεις είναι η κακή ποιότητα ζωής, η ψυχολογική δυσχέρεια και οι ανθυγιεινές συμπεριφορές συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών διαταραχών.
Τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας βομβαρδίζουν συνεχώς τους χρήστες με εικόνες αψεγάδιαστων σωμάτων.
Για τις γυναίκες, δίνεται έμφαση στη λεπτότητα, στη νεότητα (απαλό δέρμα) και στην τελειότητα (μέσω καλλυντικών ή/και ψηφιακής επεξεργασίας). Για τους άνδρες, το ιδανικό είναι ένα μυώδες σώμα, σχήμα V και επίπεδη κοιλιά. Με αυτά τα εξιδανικευμένα πρότυπα ομορφιάς πολλοί από εμάς συγκρίνουμε τους εαυτούς μας. Συνήθως, βέβαια, τα πρότυπα αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην πλειοψηφία του πληθυσμού.
Παρόλο που οι περισσότερες εικόνες στα μέσα ενημέρωσης επεξεργάζονται ψηφιακά και οι ίδιοι γνωρίζουμε για την επεξεργασία αυτή, συνεχίζουμε να νιώθουμε μειονεκτικά για την εικόνα του σώματός μας.
Επίσης, πολλοί κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο που αισθανόμαστε για το σώμα μας. Για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο αναφέρονται οι φίλοι μας και η οικογένειά μας στην εμφάνισή μας επηρεάζει την αντίληψή μας για το σώμα μας.
Οι πρώτες έρευνες στον τομέα αυτό επιχείρησαν να περιγράψουν τον τρόπο με τον οποίο συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Τα δεδομένα έδειξαν ότι το αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό, ανάλογα με το είδος σύγκρισης (ανοδική ή καθοδική). Πρόσφατη έρευνα, με 4000 συμμετέχοντες, διαπίστωσε ότι οι «εξιδανικευμένες» εικόνες επηρεάζουν αρνητικά την αυτοπεποίθησή μας και την ψυχική μας υγειά.
Η έρευνα του Mental Health Foundation διαπίστωσε ότι το 50% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών και το 20% όλων των ερωτηθέντων δήλωσαν, αφού είδαν φωτογραφίες στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης, ότι ανησυχούν για την εικόνα του σώματός τους. Ακόμη, ένας στους οκτώ Βρετανούς ενήλικες ηλικίας 18 ετών και άνω δήλωσε ότι είχε κάποια στιγμή επηρεαστεί τόσο για την εικόνα του σώματός τους, έτσι ώστε να βιώσει αυτοκτονικές σκέψεις ή συναισθήματα.
Επιπλέον, τα δεδομένα δείχνουν ότι αισθανόμαστε χειρότερα για το σώμα μας όσο γερνάμε, καθώς απομακρυνόμαστε περισσότερο από το ιδανικό.
Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται κυρίως στις γυναίκες. Γι’ αυτό υπάρχουν και περισσότερες διαφημίσεις για προϊόντα αντιγήρανσης που στοχεύουν στον γυναικείο πληθυσμό. Στην έρευνα επισημαίνεται ότι οι άνθρωποι μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από τα κοινωνικά μέσα και τη διαφήμιση, ανεξάρτητα από το φύλο και την ηλικία τους.
Άλλες έρευνες υποστηρίζουν ότι οι άνδρες στρέφονται πλέον όλο και περισσότερο στη βιομηχανία των καλλυντικών. Το 84% των ανδρών ηλικίας 18-44 χρησιμοποιούν κυρίως προϊόντα για την περιποίηση του δέρματος.
Ως αποτέλεσμα, πολλοί από εμάς (άνδρες και γυναίκες) δαπανούν υπερβολικό χρόνο και χρήμα για τα καλλυντικά και τα συμπληρώματα διατροφής για να επιτύχουν αυτό που συνήθως δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ωστόσο, κριτική για την εμφάνισή τους δέχονται κυρίως γυναίκες, το οποίο ενδεχομένως να είναι προϊόν σεξισμού.
Ως απάντηση σε αυτά τα πρότυπα των κοινωνικών μέσων, είναι η καλλιέργεια της σκέψης ότι κάθε σώμα, όπως και το δικό μας, είναι όμορφο. Δεν είναι λίγες οι ακτιβιστικές κινήσεις που προωθούν την ιδέα της θετικής στάσης απέναντι σε κάθε σώμα. Τέτοιου είδους κινήσεις οδήγησαν άτομα με διάφορων ειδών σώματα να μιλήσουν ανοιχτά για τις ανησυχίες τους, οι οποίες αφορούν την εικόνα του σώματός τους. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτές οι διαμαρτυρίες έχουν αργές επιπτώσεις απέναντι στη βιομηχανία της μόδας.
Οι αίτιες της κακής ψυχικής υγείας είναι περίπλοκες και δεν είναι εύκολο να ξεκαθαριστούν. Παρόλα αυτά υπάρχουν αρκετά δεδομένα για τις αρνητικές επιπτώσεις προς την εικόνα που έχει το άτομο για το σώμα του. Υπάρχει πλήθος επαγγελματιών, όπως ψυχολόγοι και γιατροί, οι οποίοι εργάζονται για να υποστηρίξουν αυτά τα άτομα. Μέχρι, όμως, να εξαλειφθούν ή να μειωθούν τα αίτια, το πρόβλημα παραμένει μείζον.
Πηγή:https://www.bps.org.uk/blogs/guest/influence-body-image-mental-health?fbclid=IwAR1KNH0sbF2rPAFkcPFhwcTybCMuEuowXxGe1h7qhHH5GaphZmV4qYKPW4U
