Σύνδρομο Tourette: Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία; |

Σύνδρομο Tourette: Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία;

Το σύνδρομο Tourette (too-RET) είναι μια διαταραχή που περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή ανεπιθύμητους ήχους (τικ) που δεν μπορούν εύκολα να ελεγχθούν. Για παράδειγμα, μπορεί να ανοιγοκλείνει επανειλημμένα τα μάτια, να σηκώνει τους ώμους ή να βγάζει ασυνήθιστους ήχους ή να λέει προσβλητικές λέξεις. Το παρόν άρθρο, με τίτλο Σύνδρομο Tourette: Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία; θα παρουσιάσει τα συμπτώματα του συνδρόμου, τη συχνότητά του, τον αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ατόμων με σύνδρομο Tourette και πρόσφατα ερευνητικά από μία μετα-αναλυτική έρευνα που εξέτασε την πιο αποτελεσματική θεραπεία των συμπτωμάτων του συνδρόμου Tourette.

Τα τικ εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία μεταξύ των 2 και 15 ετών, με τον μέσο όρο να είναι περίπου τα 6 έτη. Οι άνδρες έχουν περίπου τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να αναπτύξουν σύνδρομο Tourette.

Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για το σύνδρομο Tourette, υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες. Πολλά άτομα με σύνδρομο Tourette δε χρειάζονται θεραπεία όταν τα συμπτώματα δεν είναι ενοχλητικά. Τα τικ συχνά μειώνονται ή ελέγχονται μετά την εφηβεία.

Συμπτώματα

Τα τικ — ξαφνικές, σύντομες, διακοπτόμενες κινήσεις ή ήχοι — είναι το χαρακτηριστικό σημάδι του συνδρόμου Tourette. Μπορούν να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Τα σοβαρά συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την επικοινωνία, την καθημερινή λειτουργία και την ποιότητα ζωής. Τα τικ ταξινομούνται ως:

Απλά τικ. Αυτά τα ξαφνικά, σύντομα και επαναλαμβανόμενα τικ περιλαμβάνουν περιορισμένο αριθμό μυϊκών ομάδων.
Σύνθετα τικ. Αυτά τα διακριτά, συντονισμένα μοτίβα κινήσεων περιλαμβάνουν πολλές μυϊκές ομάδες.

Τα τικ μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν κίνηση (κινητικά τικ) ή ήχους (φωνητικά τικ). Τα κινητικά τικ συνήθως αρχίζουν πριν τα φωνητικά τικ. Αλλά, το φάσμα των τικ που βιώνουν οι άνθρωποι είναι ποικίλο.

Διαβάστε επίσης Σολομός: Ένα ψάρι με πολλά οφέλη για την υγεία μας

Συχνότητα συνδρόμου Tourette

Ο Jafari και οι συνεργάτες του (2022) συμπεριέλαβαν 30 μελέτες στη μετα-ανάλυση και συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συχνότητα (σε παγκόσμιο επίπεδο) του συνδρόμου Tourette είναι 0,5%, με το υψηλότερο ποσοστό εκδήλωσης να παρατηρείται στην Αμερική (0,6%). Η ανάλυση των υποομάδων του δείγματος έδειξε ότι ο υψηλότερη συχνότητα συσχετίστηκε με τον πληθυσμό των παιδιών και των εφήβων (0,7%) και των ανδρών (0,5%).

Κοινωνικός αντίκτυπος και ποιότητα ζωής

Τα τικ μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή ενός παιδιού με διάφορους τρόπους. Αυτοί περιλαμβάνουν τον αντίκτυπο στη σχολική επίδοση, την κοινωνική ζωή και τις σχέσεις καθώς και τη σωματική και ψυχική ευεξία. Η ορατή φύση των τικ μπορεί να τραβήξει την προσοχή στο άτομο ή να οδηγήσει σε αμηχανία, πειράγματα/εκφοβισμό ή κοινωνικό αποκλεισμό. Ο αντίκτυπος στη σχολική επίδοση μπορεί να οφείλεται στην επίδραση των τικ στη μάθηση ή σε σχετικές διαταραχές όπως η ΔΕΠΥ, η ΙΨΔ ή η μαθησιακή διαταραχή.

Φαρμακοθεραπεία

Δεν υπάρχει συναίνεση σχετικά με τα φάρμακα που πρέπει να δίνονται αρχικά σε παιδιά και νέους με σύνδρομο Tourette. Ο Farhat και οι συνεργάτες του (2023) στόχευσαν να συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα, την ανεκτικότητα και την αποδοχή των φαρμακολογικών παρεμβάσεων για το σύνδρομο Tourette. Στη συστηματική τους ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, αναζήτησαν δημοσιευμένες και μη δημοσιευμένες μελέτες από την αρχή της βάσης των δεδομένων έως τις 19 Νοεμβρίου 2021. Συμπεριέλαβαν έρευνες που χορηγησαν οποιοδήποτε φάρμακο ως μονοθεραπεία για τουλάχιστον 1 εβδομάδα έναντι άλλου φαρμάκου ή εικονικού φαρμάκου σε παιδιά και εφήβους (ηλικίας ≥ 4 ετών και ≤18 ετών), σε ενήλικες (>18 ετών) ή και σε παιδιά/εφήβους και σε ενήλικες οι οποίοι είχαν διαγνωστεί με σύνδρομο Tourette σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια. Οι ερευνητές δεν συμπεριέλαβαν μελέτες που συμπεριέλαβαν συμμετέχοντες με συνοδή ΔΕΠΥ ή ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Οι ερευνητές διερεύνησαν:

την αποτελεσματικότητα της φαρμακοθεραπείας (αλλαγή στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τικ)
την ανεκτικότητα της φαρμακοθεραπείας (διακοπή της θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων παρενεργειών)
την αποδοχή της φαρμακοθεραπείας (για οποιοδήποτε λόγο).

Διαβάστε επίσης Αριστερό και δεξί ημισφαίριο: Υπάρχουν διαφορές;

Οι φαρμακολογικές παρεμβάσεις εξετάστηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις κατηγορίες φαρμάκων και τα φάρμακα ξεχωριστά σε ξεχωριστές αναλύσεις.

Advertising

Ευρήματα

39 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές συμπεριλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση.
Αυτές οι 39 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές περιελάμβαναν 4,578 συμμετέχοντες (μέση ηλικία = 11,8 έτη [τυπική απόκλιση = 4,5 έτη], εκ των οποίων 3,676 [80,8%] ήταν άνδρες συμμετέχοντες) και αξιολόγησαν 23 μεμονωμένα φάρμακα που κατανεμήθηκαν σε έξι κατηγορίες φαρμάκων.
Κατά την εξέταση των κατηγοριών φαρμάκων, τα πρώτης και δεύτερης γενιάς αντιψυχωσικά φάρμακα και οι αγωνιστές α-2 ήταν πιο αποτελεσματικά από το εικονικό φάρμακο.
Τα αντιψυχωσικά φάρμακα πρώτης και δεύτερης γενιάς δε διέφεραν μεταξύ τους.
Ωστόσο, τόσο τα αντιψυχωσικά φάρμακα πρώτης γενιάς όσο και τα δεύτερης γενιάς είχαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από τους αγωνιστές α-2.
Παρόμοια ευρήματα παρατηρήθηκαν όταν ελήφθησαν υπόψη τα φάρμακα ξεχωριστά: αριπιπραζόλη, αλοπεριδόλη, ολανζαπίνη, ρισπεριδόνη και κλονιδίνη τα οποία ξεπέρασαν το εικονικό φάρμακο.
Τα αντιψυχωσικά φάρμακα δε διέφεραν μεταξύ τους. Ωστόσο, η αριπιπραζόλη και η ρισπεριδόνη ξεπέρασαν σε αποτελεσματικότητα την κλονιδίνη.
Όσον αφορά την ανεκτικότητα και την αποδοχή, δεν υπήρχαν σχετικά ευρήματα για καμία από τις αποτελεσματικές κατηγορίες φαρμάκων ή ξεχωριστά για κάποιο από φάρμακα.
Οι προαναφερόμενες αναλύσεις δείχνουν ότι τα αντιψυχωσικά φάρμακα είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση για το σύνδρομο Tourette, ενώ οι αγωνιστές α-2 είναι επίσης πιο αποτελεσματικοί από το εικονικό φάρμακο και θα μπορούσαν να επιλεγούν από εκείνους που επιλέγουν να μη λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα.
Η κοινή λήψη αποφάσεων σχετικά με τον βαθμό σοβαρότητας των τικ και δυσφορίας ή εξασθένησης, τους συμβιβασμούς αποτελεσματικότητας και ασφάλειας μεταξύ αντιψυχωσικών φαρμάκων και αγωνιστών α-2 και άλλους ιδιαίτερα σημαντικούς μεμονωμένους παράγοντες που δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στην παρούσα ανάλυση, θα πρέπει να καθοδηγούν την επιλογή φαρμάκου για παιδιά και νέους με σύνδρομο Tourette.

Διαβάστε επίσης Μια ματιά στην αυταρχική προσωπικότητα

Βίντεο

A Teenager with Tourette’s (Life with Involuntary Cursing Tics)

Βιβλιογραφία

Farhat, L. C., Behling, E., Landeros-Weisenberger, A., Levine, J. L. S., Macul Ferreira de Barros, P., Wang, Z., & Bloch, M. H. (2023). Comparative efficacy, tolerability, and acceptability of pharmacological interventions for the treatment of children, adolescents, and young adults with Tourette’s syndrome: a systematic review and network meta-analysis. The Lancet. Child & adolescent health, 7(2), 112–126. https://doi.org/10.1016/S2352-4642(22)00316-9

Jafari, F., Abbasi, P., Rahmati, M., Hodhodi, T., & Kazeminia, M. (2022). Systematic Review and Meta-Analysis of Tourette Syndrome Prevalence; 1986 to 2022. Pediatric neurology, 137, 6–16. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2022.08.010

Σύνδρομο Tourette: Ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία;