Θηλασμός και γνωστική και κινητική ανάπτυξη

Tο παρόν άρθρο

Συμβάλλει ο θηλασμός στη γνωστική και κινητική ανάπτυξη των παιδιών; Η διάρκεια που οι μητέρες θηλάζουν το μωρό τους παίζει ρόλο στη γλωσσική και κινητική του ανάπτυξη, και αν ναι, σε ποιο βαθμό;

Σκοπός του παρόντος του άρθρου είναι να παρουσιάσει τον ερευνητικό σκοπό και σχεδιασμό, τα ερευνητικά ευρήματα και τα συμπεράσματα μίας μεγάλης κλίμακας έρευνας που διερεύνησε τη συμβολή του θηλασμού στη γνωστική και κινητική ανάπτυξη παιδιών προσχολικής ηλικίας (2-3 ετών).

Η έρευνα του Bernard και των συνεργατών του (2013)

Ερευνητικός σκοπός και σχεδιασμός

Ο Bernard και οι συνεργάτες του (2013) διερεύνησαν τη γλωσσική ικανότητα 1,387 παιδιών στην ηλικία των 2 ετών με τη χρήση του Ερωτηματολογίου MacArthur Communicative Development Inventory (CDI) και τη γενική ανάπτυξη 1,199 παιδιών στην ηλικία των 3 ετών με το Ερωτηματολόγιο Ηλικιών και Σταδίων (ASQ).

• Τα παιδιά που πήραν μέρος στην έρευνα χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: στα παιδιά που πάντα θήλαζαν και στα παιδιά που δε θήλασαν ποτέ.
• Οι ερευνητές εξέτασαν τη διάρκεια του θηλασμού (σε μήνες) ως προβλεπτικό παράγοντα της γνωστικής και κινητικής ανάπτυξης των παιδιών.
• Οι ερευνητές εξέτασαν άλλους παράγοντες όπως το φύλο του παιδιού, την ηλικία κύησης, το βάρος γέννησης και την ηλικία κατά την αξιολόγηση.
• Σχετικά με τη μητέρα, παράγοντες που εξέτασαν οι ερευνητές ήταν η ηλικία της όταν πήρε μέρος στην έρευνα, η παχυσαρκία, εάν ήταν καπνίστρια ή εάν κατανάλωνε αλκοόλ.
• Εξετάστηκαν επίσης το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων, το οικογενειακό εισόδημα, ο αριθμός των αδελφών, τα μητρικά ερεθίσματα, μεταξύ άλλων παραγόντων.

Θηλασμός

Οι γονείς που πήραν μέρος στην έρευνα, κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο ώστε να αναφέρουν πόσο συχνά το βρέφος θήλαζε και πόσο συχνά έπινε άλλο γάλα. Στους 8 μήνες, στο 1ο έτος της ζωής του παιδιού και στο 2ο έτος της ζωής του παιδιού, οι μητέρες ρωτήθηκαν εάν θήλαζαν ακόμα το μωρό τους και πότε ακριβώς σταμάτησαν να το θηλάζουν (την ακριβή ημερομηνία). Βάσει των προαναφερόμενων, οι ερευνητές μέτρησαν τη διάρκεια (σε μήνες) του θηλασμού.

Advertisements

Νευροαναπτυξιακή αξιολόγηση

Στα 2 έτη της ζωής του παιδιού, οι γονείς των παιδιών που πήραν μέρος στην έρευνα, κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της γλωσσικής τους ικανότητας (CDI). Σε αυτό το ερωτηματολόγιο υπήρχαν 100 λέξεις. Οι γονείς κλήθηκαν να υποδείξουν ποιες λέξεις μπορούσε το παιδί τους να πει αυθόρμητα. Αυτό το ερωτηματολόγιο μετρούσε το εκφραστικό λεξιλόγιο των παιδιών.

Στα 3 έτη της ζωής του παιδιού, οι γονείς των παιδιών που πήραν μέρος στην έρευνα, κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ακόμα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της γενικής ανάπτυξης των παιδιών τους (ASQ). Το ερωτηματολόγιο αξιολόγησε 5 τομείς ανάπτυξης: την επικοινωνία, την αδρή και λεπτή κινητικότητα, την επίλυση προβλημάτων και την προσωπική-κοινωνική ανάπτυξη.

Ερευνητικά ευρήματα

Οι ερευνητές βρήκαν ότι:

• Tα παιδιά που πάντα θήλαζαν σκόραραν κατά 3,7 μονάδες υψηλότερα από τα παιδιά που δε θήλασαν ποτέ στο ερωτηματολόγιο CDI που αξιολογούσε τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών (εκφραστικό λεξιλόγιο).
  • Δηλαδή, το εκφραστικό λεξιλόγιο των παιδιών που πάντα θήλαζαν ήταν κατά μέσο όρο 3,7 μονάδες υψηλότερο από τα παιδιά που δε θήλασαν ποτέ.  
• Τα παιδιά που πάντα θήλαζαν σκόραραν κατά 6,2 μονάδες υψηλότερα από τα παιδιά που δε θήλασαν ποτέ στο ερωτηματολόγιο ASQ που αξιολογούσε την ανάπτυξη των παιδιών σε 5 τομείς ανάπτυξης.
• Για τα παιδιά που θήλασαν, η διάρκεια που αποκλειστικά θήλαζαν και η διάρκεια που θήλαζαν και κατανάλωναν γάλα με άλλο τρόπο συσχετίστηκαν θετικά με τις βαθμολογίες στα ερωτηματολόγια CDI και ASQ.
  • Δηλαδή, όσο περισσότερο θήλαζαν, αποκλειστικά ή μη, τόσο περισσότερες λέξεις μπορούσαν να πουν αυθόρμητα στον προφορικό τους λόγο (εκφραστικό λεξιλόγιο) και τόσο καλύτερη ήταν η γενική τους ανάπτυξη (επικοινωνία, αδρή και λεπτή κινητικότητα, επίλυση προβλημάτων και προσωπική-κοινωνική ανάπτυξη).
• Οι δεξιότητες λεπτής κινητικότητας του ερωτηματολογίου ASQ συσχετίστηκαν θετικά με τη διάρκεια θηλασμού, αποκλειστικού ή μη.
  • Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη ήταν η διάρκεια του θηλασμού, τόσο καλύτερες ήταν οι δεξιότητες της λεπτής κινητικότητας των παιδιών.
• Οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων του ερωτηματολογίου ASQ συσχετίστηκαν θετικά με τη διάρκεια που τα παιδιά θήλαζαν αποκλειστικά (δεν κατανάλωναν γάλα με άλλο τρόπο).
  • Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη ήταν η διάρκεια του θηλασμού αποκλειστικά, τόσο καλύτερες ήταν οι δεξιότητες της λεπτής κινητικότητας των παιδιών.
• Δεν υπήρχαν αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στη διάρκεια του θηλασμού και του φύλου του παιδιού, του εκπαιδευτικού επίπεδου των γονέων ή του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου των γονέων.
  • Δηλαδή, το φύλο του παιδιού (αγόρι ή κορίτσι), το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων (π.χ. χαμηλό ή υψηλό) και το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο των γονέων (π.χ. χαμηλό ή υψηλό) δεν έπαιξαν ρόλο στη διάρκεια (μήνες) που οι μητέρες θήλασαν το παιδί τους.  

Συμπεράσματα

• Τα παιδιά που πάντα θήλαζαν σκόραραν υψηλότερα σε σχέση με τα παιδιά που ποτέ δε θήλασαν στα δύο ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι γονείς τους, στο CDI (εκφραστικό λεξιλόγιο) και στο ASQ (5 τομείς ανάπτυξης: επικοινωνία, αδρή και λεπτή κινητικότητα, επίλυση προβλημάτων και προσωπική-κοινωνική ανάπτυξη) στην ηλικία των 2 και των 3 ετών, αντίστοιχα.
• Η διάρκεια (σε μήνες) που τα παιδιά θήλασαν, αποκλειστικά ή μη (δηλαδή, τα παιδιά κατανάλωναν γάλα και με άλλο τρόπο) συσχετίστηκε θετικά με τη γνωστική ανάπτυξη στην πρώιμη παιδική ηλικία.
• Δηλαδή, όσο περισσότερους μήνες θήλασαν τα παιδιά, τόσο καλύτερη ήταν η γνωστική τους ανάπτυξη (έλεγαν περισσότερες λέξεις και οι δεξιότητες λεπτής κινητικότητας ήταν καλύτερες).
• Η διάρκεια (σε μήνες) που τα παιδιά θήλαζαν αποκλειστικά (δηλαδή, δεν κατανάλωναν γάλα με άλλο τρόπο) συσχετίστηκε πιο ισχυρά με τα δύο ερωτηματολόγια αξιολόγησης της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών σε σχέση με τη διάρκεια (σε μήνες) που τα παιδιά θήλαζαν, αλλά όχι αποκλειστικά (κατανάλωναν, δηλαδή, γάλα και με άλλο τρόπο).
• Οι ερευνητές συμπέραναν ότι όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα θηλασμού των παιδιών τόσο καλύτερη είναι η γνωστική και κινητική ανάπτυξη των παιδιών προσχολικής ηλικίας 2-3 ετών.

Βιβλιογραφία

Bernard, J. Y., de Agostini, M., Forhan, A., Alfaiate, T., Bonet, M., κ.ά. (2013). Breast feeding duration and cognitive development at 2 and 3 years of age in the EDEN mother-child cohort. Τhe Journal of Pediatrics, 163(1), 36-42.