Το παρόν άρθρο

Ο όρος καμουφλαζ (camouflaging ή masking) περιγράφει τις συμπεριφορές των ατόμων με νευροαναπτυξιακές διαταραχές (όπως ο αυτισμός ή η δυσλεξία) που προσπαθούν να καλύψουν τις νευροαποκλίνουσες δυσκολίες ώστε να φαίνονται στους άλλους ανθρώπους ως νευροτυπικοί. Συγκεκριμένα, ο όρος καμουφλαζ αναφέρεται στις συνειδητές ή ασυνείδητες στρατηγικές ή συμπεριφορές των ατόμων με νευροαποκλίνουσες δυσκολίες που μειώνουν τα νευροαποκλίνοντα χαρακτηριστικά μέσω της αντιστάθμισης και του καμουφλαρίσματος (Hull κ.ά., 2017). Οι συμπεριφορές καμουφλαζ έχουν μελετηθεί αρκετά στη διαταραχή αυτιστικού φάσματος. Tο παρόν άρθρο εστιάζει στις συμπεριφορές καμουφλαζ των παιδιών με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (εφεξής ΑΓΔ), παρουσιάζοντας τα ερευνητικά ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας των Hobson και Lee (2023).

• Tείνουμε να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά στον εργασιακό μας χώρο από ότι στο σπίτι μας.
• Ένα άτομο που προσπαθεί να κρύψει την αμηχανία του, μπορεί να μιμηθεί τον άνετο τρόπο, τις κινήσεις του σώματος (π.χ. χαλαρή στάση σώματος) ή τις εκφράσεις του προσώπου του ατόμου (π.χ. χαμογελαστό πρόσωπο) με το οποίο αλληλεπιδρά.

Οι συμπεριφορές καμουφλαζ μπορούν να διδαχθούν. Για παράδειγμα, οι γονείς ενός παιδιού μπορεί να το παροτρύνουν να διατηρεί βλεμματική επαφή με τους άλλους ανθρώπους όταν συνομιλεί μαζί τους ως εκ του ότι είναι δείγμα ευγένειας και αναμένεται από τους άλλους. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το χαμόγελο. Ένα παιδί μπορεί να μάθει, από την αλληλεπίδρασή του με άλλους ανθρώπους, ότι εάν θέλει να αποφύγει να απαντήσει σε μία αδιάκριτη ερώτηση να χαμογελάσει ευγενικά, χωρίς να απαντήσει.

Η έρευνα των Hobson και Lee (2023)

Ερευνητικός σκοπός και σχεδιασμός

Οι ερευνητές πήραν συνέντευξη από έξι λογοθεραπευτές και έξι γονείς παιδιών ηλικίας 6-14 ετών που έλαβαν τη διάγνωση της ΑΓΔ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι Hobson και Lee (2023) διερεύνησαν:

Advertisements

1. Τις συμπεριφορές καμουφλαζ των παιδιών με ΑΓΔ.
2. Τις επιπτώσεις των συμπεριφορών καμουφλαζ των παιδιών με ΑΓΔ.
3. Τους παράγοντες που σχετίζονται με τις συμπεριφορές καμουφλαζ.

Οι ερευνητές διέκριναν τις ακόλουθες συχνές συμπεριφορές καμουφλαζ των παιδιών με ΑΓΔ:

• Δεξιότητες συζήτησης. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι μία συμπεριφορά των παιδιών με ΑΓΔ ήταν να πουν ότι είχαν καταλάβει κάτι ενώ στην πραγματικότητα δεν το είχαν καταλάβει. Επίσης, κάποια παιδιά με ΑΓΔ έφερναν τη συζήτηση σε θέματα με τα οποία ήταν εξοικειωμένα ώστε οι γλωσσικές τους δεξιότητες (π.χ. λεξιλόγιο) να φαίνονται τυπικές.
• Προκοινωνικές συμπεριφορές (π.χ. το να συμφωνεί το παιδί πάντα με τους άλλους ή το να χρησιμοποιεί το χιούμορ).
• Αποφυγή (π.χ. το παιδί με ΑΓΔ προτιμά να παίζει μόνο του, επιλέγει δραστηριότητες που δε βασίζονται στις γλωσσικές του δεξιότητες ή επιλέγει να παίζει με μικρότερα παιδιά των οποίων οι γλωσσικές δεξιότητες είναι πιο προσιτές για αυτό).
• Μη-λεκτικές συμπεριφορές (π.χ. το χαμόγελο, το νεύμα, οι γκριμάτσες ή το να δείχνουν κάτι με το δάκτυλο).
• Μίμηση (π.χ. το παιδί με ΑΓΔ βλέπει τους συνομηλίκους του και τους μιμείται για να κάνει μία δραστηριότητα, επί παραδείγματι, όπως την κάνουν εκείνοι).
• Η χρήση άλλων γνωστικών ικανοτήτων (π.χ. το να ζητήσει ένα παιδί με ΑΓΔ βοήθεια από έναν φίλο του ή η χρησιμοποίηση οπτικών ενδείξεων).
• Το να στηρίζεται το παιδί στους άλλους. Αυτή η στρατηγική των παιδιών με ΑΓΔ αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά με ΑΓΔ βασίζονται στους ενήλικες στο περιβάλλον τους. Για παράδειγμα, το παιδί με ΑΓΔ μπορεί να συμπεριφερόταν με τρόπο που έδειχνε ότι ήταν μικρότερο από την πραγματική του ηλικία και έτσι οι ενήλικες του μιλούσαν με τον τρόπο που θα μιλούσαν σε ένα μικρότερο παιδί, ένας τρόπος όμως που ήταν κατανοητός από το παιδί με ΑΓΔ. Ένας άλλος τρόπος που αναφέρθηκε ήταν οι παύσεις των παιδιών με ΑΓΔ. Όταν τα παιδιά με ΑΓΔ δεν μπορούσαν να θυμηθούν μία λέξη, έκαναν μία παύση ώστε να δώσουν τη δυνατότητα στους ενήλικες να συμπληρώσουν τη λέξη για αυτά.
• Συμπεριφορές διάσπασης (π.χ. το παιδί με ΑΓΔ αρχίζει να γελάει ή να συμπεριφέρεται με ανόητο/γελοίο τρόπο για να αλλάξει την αλληλεπίδρασή του με το άλλο άτομο).

Συμπεράσματα

• Τα παιδιά με ΑΓΔ προβαίνουν σε συμπεριφορές καμουφλαζ για να καλύψουν τις επικοινωνιακές τους δυσκολίες.
• Αυτές οι συμπεριφορές είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν τις δεξιότητες συνομιλίας, τις συμπεριφορές αποφυγής, τις προκοινωνικές συμπεριφορές και τις συμπεριφορές αντιγραφής, μεταξύ άλλων συμπεριφορών (όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα).
• Οι επιπτώσεις του καμουφλαζ θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό αρνητικές.
• Συγκεκριμένα, οι συμπεριφορές καμουφλαζ είχαν επιπτώσεις στη διάγνωση, ενώ οι γονείς των παιδιών με ΑΓΔ ανέφεραν υψηλά επίπεδα εξάντλησης στα παιδιά τους.
• Οι γονείς των παιδιών με ΑΓΔ και οι λογοθεραπευτές τους ανέφεραν τις ανησυχίες τους ότι οι συμπεριφορές καμουφλαζ επηρεάζουν την αίσθηση του εαυτού των παιδιών αλλά και τις αντιλήψεις για τους γύρω τους.

Βιβλιογραφία

Hobson, H. M., & Lee, A. (2023). Camouflaging in developmental language disorder: The views of speech and language pathologists and parents. Communication Disorders Quarterly, 44(4), 247-256. https://doi.org/10.1177/15257401221120937

Hull L., Petrides K. V., Allison C., Smith P., Baron-Cohen S., Lai M. C., & Mandy W. (2017). “Putting on my best normal”: Social camouflaging in adults with autism spectrum conditions. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47(8), 2519-2534. https://doi.org/10.1007/s10803-017-3166-5