Build advanced payment workflows with the Fusebox Elavon Portal and leverage Elavon’s enterprise infrastructure for global payment operations.

Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση;

Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση;

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά και βλέμμα: Υπάρχει σχέση; θα παρουσιάσει τα ερευνητικά ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας που διερεύνησε εάν συσχετίζονται τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά με το βλέμμα.

Η ψυχοπάθεια έχει οριστεί ως μια διαταραχή προσωπικότητας στην οποία το άτομο εμφανίζει εμφανή αντικοινωνική συμπεριφορά καθώς και μια σειρά από αποκλίνοντα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως:
  • έλλειψη ενσυναίσθησης
  • έλλειψη τύψεων
  • έλλειψη ευαισθησίας
  • ρηχό συναίσθημα
  • χαμηλή ανοχή στην απογοήτευση
  • επιθετικότητα &
  • χειραγώγηση των άλλων (Viding, 2004).

Τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά έχουν συνδεθεί με αλλοιωμένη επεξεργασία των συναισθηματικών εκφράσεων των άλλων και με μειωμένη προσοχή στα μάτια. Παρά τη σημασία του βλέμματος για την κοινωνική λειτουργία, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών και του βλέμματος και εάν η συναισθηματική έκφραση του προσώπου επηρεάζει αυτές τις σχέσεις, λαμβάνοντας μικτά αποτελέσματα.

Το φαινόμενο της υπόδειξης βλέμματος (gaze cueing effect) χαρακτηρίζεται από ταχύτερο προσανατολισμό της προσοχής σε έναν στόχο που κοιτάζει σε σύγκριση με έναν στόχο που δεν κοιτάζει. Αυτό το εύρημα συχνά ενισχύεται όταν το βλέμμα του προσώπου φέρει μια συναισθηματική έκφραση, αν και αυτό το εύρημα διαμορφώνεται από διάφορους παράγοντες.

Η έρευνα

O Garofalo και οι συνεργάτες του (2024) αξιολόγησαν τις συσχετίσεις μεταξύ των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών και του βλέμματος για τις συναισθηματικές και ουδέτερες εκφράσεις.

Δείγμα

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 65 άνδρες (με μέση ηλικία τα 27,3 έτη) οι οποίοι ολοκλήρωσαν δύο ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς της ψυχοπάθειας και εργαστηριακά πήραν μέρος στην πειραματική διαδικασία των ερευνητών για να αξιολογήσουν το βλέμμα τους για τα συναισθηματικά πρόσωπα έναντι των ουδέτερων προσώπων.

Αποτελέσματα

Δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις των συναισθηματικών (έναντι των ουδέτερων) εκφράσεων ή των χαρακτηριστικών της ψυχοπάθειας είτε με την υπόδειξη βλέμματος είτε με την υπόδειξη βέλους. 

Πηγή εικόνας: Παράδειγμα υπόδειξης βλέμματος και υπόδειξης βέλους

Συμπεράσματα

Για να συμβάλει στη νέα γνώση της κοινωνικο-συναισθηματικής λειτουργίας των ατόμων με ψυχοπάθεια, η παρούσα μελέτη στόχευε να εξετάσει τη συσχέτιση των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών με το βλέμμα, εάν αυτές οι επιδράσεις ποικίλλουν ανάλογα με το συναισθηματικό περιεχόμενο ενός υποδείγματος και εάν οι επιδράσεις επεκτάθηκαν και σε μη κοινωνικούς τύπους ενδείξεων (δηλ. τα βέλη). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, συνολικά, οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν τις υποδείξεις βλέμματος από κοινωνικά ερεθίσματα για να προσδιορίσουν την τοποθεσία ενός στόχου.

Το σημαντικό είναι ότι τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά δε συνδέθηκαν με το φαινόμενο της υπόδειξης του βλέμματος και δε διέφεραν με βάση το συναισθηματικό έναντι του ουδέτερου της έκφρασης του προσώπου που έδειχνε μία υπόδειξη βλέμματος.

Παρομοίως, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαδραστικές επιδράσεις των ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών στις υποδείξεις με βέλη (μη κοινωνικοί τύποι υποδείξεων).

Βιβλιογραφία

Garofalo, C., Jones, A., Nentjes, L., & Gillespie, S. M. (2024). Psychopathy and gaze cueing. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry83, 101936. https://doi.org/10.1016/j.jbtep.2023.101936

Viding, E. (2004). Annotation: Understanding the development of psychopathy. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(8), 1329–1337. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00323.x

Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Τα όρια ανάμεσα στην παιδική υπευθυνότητα και την καταπίεση

    Στην ανατροφή ενός παιδιού υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην υπευθυνότητα και την…

Ψυχολογία

Η απιστία της επιβεβαίωσης…

Μερικές φορές δεν ψάχνεις άλλον άνθρωπο… ψάχνεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια των…

Ψυχολογία

Το άγχος της επιλογής

Κάθε μέρα στεκόμαστε μπροστά σε έναν αόρατο διάδρομο γεμάτο πόρτες. Για να ανοίξουμε ή να…

Ψυχολογία

Όταν ο κόσμος αλλάζει πιο γρήγορα από εμάς: η ψυχολογία της προσαρμογής

https://images.unsplash.com/photo-1554168273-13496cb6f23c?ixlib=rb-4.1.0&ixid=M3wxMjA3fDB8MHxwaG90by1wYWdlfHx8fGVufDB8fHx8fA%3D%3D&auto=format&fit=crop&q=80&w=2370 Ξυπνάς το πρωί, και ο κόσμος ίσως είναι ήδη διαφορετικός από ότι τον άφησες…

Ψυχολογία

Όταν οι άλλοι μας γυρίζουν την πλάτη: Η ψυχολογία της εγκατάλειψης στις δύσκολες στιγμές

Η ανάγκη για υποστήριξη είναι βαθιά ανθρώπινη. Κανείς δεν μπορεί να σταθεί μόνος σε όλες…

Ψυχολογία

Απώλεια και παιδί: όταν μια μικρή ψυχή ζητά απαντήσεις

Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ενός γονέα, ενός παππού, ενός αδελφού είναι επώδυνη. Σε οποιαδήποτε…

Ψυχολογία

Συναισθηματική ασφάλεια: όταν ένας άνθρωπος γίνεται το λιμάνι μας

Κάποιες στιγμές της μέρας μπορεί να μοιάζουν μικρές, όμως αφήνουν βαθύ αποτύπωμα μέσα μας. Ένα…