Η πυρομανία αποτελεί διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, για να δοθεί η διάγνωση, πρέπει να πληρούνται ορισμένα κριτήρια. Αρχικά, κυρίαρχη είναι η επανάληψη της πράξης του εμπρησμού και η ακατανίκητη επιθυμία για την πραγματοποίησή της ή η ύπαρξη ισχυρού ενδιαφέροντος για τη θέαση της φωτιάς. Το άτομο βιώνει συναισθήματα διέγερσης, όταν είναι το ίδιο υπαίτιο για εμπρησμό, όπως επίσης και αισθήματα ανακούφισης, όταν προβαίνει στην πράξη αυτή. Ειδικότερα, το στρες και η ψυχολογική πίεση, από τα οποία κυριεύεται, καταλαγιάζουν, όταν οδηγείται στην πρόκληση φωτιάς.
Πυρομανία και διαφοροδιάγνωση
Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις, όπου δε δίνεται η συγκεκριμένη διάγνωση. Όταν ο εμπρησμός δεν έχει προμελετημένο χαρακτήρα, αλλά γίνεται άθελα, δε θεωρείται πυρομανία. Επίσης, απαραίτητη προϋπόθεση για τη διάγνωση της διαταραχής είναι οι εμπρησμοί να μη γίνονται για οικονομικά οφέλη, ή ως έκφραση κοινωνικοπολιτικής ιδεολογίας, ή ως απάντηση σε κάποια παραληρητική ιδέα, ή ψευδαίσθηση, ή στα πλαίσια νοητικής αναπηρίας, ή ακόμα και λόγω χρήση ουσιών.
Πυρομανία και επιπολασμός
Η πυρομανία είναι εμφανής από τη παιδική ηλικία ή την προεφηβεία. Στην αρχή, μπορεί να εμφανιστεί και να θεωρηθεί ως κάτι αθώο. Το παιδί αρχικά μπορεί να δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη φωτιά ή να ενθουσιάζεται γύρω από θέματα που αφορούν τη φωτιά. Επίσης, δείχνει προσήλωση στις ειδήσεις, όταν το θέμα αφορά πυρκαγιές ή εμπρησμούς. Ο επιπολασμός για την πυρομανία φαίνεται να είναι σε μικρό βαθμό στο γενικό πληθυσμό (περίπου κάτω από 1,5%), αν και πιθανότατα δεν έχουν λάβει όλοι οι πυρομανείς τη διάγνωση. Η πλειονότητα των πυρομανών αφορά τον αντρικό πληθυσμό. Το αντίστοιχο ποσοστό που αφορά τις γυναίκες είναι κάτω του 1%.
Πυρομανία και συννοσηρότητα
Στη πυρομανία παρατηρείται δυσκολία του ατόμου να αντισταθεί στην εμπρηστική συμπεριφορά. Οι πυρομανείς παρουσιάζουν επίσης χαρακτηριστικά και από άλλες διαταραχές. Οι πιο συνήθεις διαταραχές αποτελούν η διαταραχή διαγωγής ή διαταραχή προσωπικότητας (συνήθως αντικοινωνική), γεγονός που καθιστά δυσχερή τη διάγνωση της αμιγούς διαταραχής. Επίσης, καθώς αποτελεί κατηγορία των διαταραχών ελέγχου παρόρμησης, μπορεί να συνυπάρχει με κάποια από τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Πυρομανία και θεραπεία
Η πυρομανία χαρακτηρίζεται από παρορμητικότητα, κάτι το οποίο καθιστά τη θεραπεία ακόμα πιο δύσκολη. Η ψυχοθεραπεία δεν από μόνη της επαρκής για την αντιμετώπιση της πυρομανίας. Χρειάζεται να υπάρχει συνδυασμός με φαρμακοθεραπεία. Η φαρμακοθεραπεία κρίνεται απαραίτητη στην πυρομανία και συγκεκριμένα ενδείκνυται το λίθιο, το οποίο είναι σταθεροποιητής της διάθεσης. Σε συνδυασμό με τη φαρμακοθεραπεία, το άτομο χρειάζεται να κάνει και ψυχοθεραπεία, ώστε να βρει τρόπους να ελέγξει την παρόρμησή του αυτή. Επιπροσθέτως, στην ψυχοθεραπεία το άτομο προσπαθεί να εντοπίσει λειτουργικούς τρόπους διαχείρισης της αγωνίας, ώστε να αντικαταστήσει τις εμπρηστικές παρορμήσεις με υγιή μοτίβα συμπεριφοράς.
