Οι άνθρωποι έχουμε μια έμφυτη τάση να θέλουμε να συνδεόμαστε με τους άλλους ανθρώπους με οικειότητα και αγάπη. Οι υγιείς σχέσεις θα λέγαμε ότι αναδεικνύουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.
Μια υγιής σχέση δεν σημαίνει μια «τέλεια» σχέση, χωρίς διαφωνίες και μικρές εντάσεις. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το πως ενδέχεται να μοιάζει μια τέτοια σχέση.
Είναι σημαντικό όμως να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχει η «τέλεια» σχέση. Κάθε σχέση έχει ένα συνδυασμό θετικών και αρνητικών χαρακτηριστικών. Αυτό που κάνει ένα δεσμό ισχυρό είναι να μπορεί και να θέλει κάθε άτομο να αναγνωρίζει ότι τα χαρακτηριστικά της σχέσης τους λειτουργούν θετικά για εκείνους. Επίσης, χρειάζεται κάθε άτομο να προσπαθεί να διατηρεί τη σύνδεση και να διορθώνει τα προβλήματα.
Οι σχέσεις είναι περίπλοκες. Η έννοια μιας υγιούς σχέσης διαφοροποιείται αρκετά από άτομο σε άτομο ή από ηλικία σε ηλικία. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι κοινοί παρονομαστές.
Τα βασικά στοιχεία μιας ισχυρής και υγιούς σχέσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την καλή επικοινωνία, την εμπιστοσύνη, τον αλληλοσεβασμό, την αυταγάπη και την ανάγκη να μοιράζεται κανείς πράγματα με τον/την σύντροφό του.
Οι άνθρωποι συχνά περνάμε πολύ χρόνο μιλώντας για το πως να εντοπίσουμε μια κακή και τοξική σχέση. Υπάρχει δηλαδή πολύ λιγότερη συζήτηση για το τι περιλαμβάνει μια υγιή σχέση.
Πώς μπορούμε λοιπόν να γνωρίζουμε εάν η σχέση μας είναι υγιής και τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνει μια καλή σχέση ακόμα καλύτερη;
Σημάδια μιας υγιούς σχέσης
Επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων:
Η επικοινωνία θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το θεμέλιο για μια υγιή σχέση. Οι υγιείς και μακροχρόνιες σχέσεις βασίζονται, μεταξύ άλλων, στην καλή και αποτελεσματική επικοινωνία.
Είναι σημαντικό τα ζευγάρια να αφιερώνουν χρόνο για να βρίσκονται μαζί. Έτσι, μπορούν να συζητούν τα θέματα που τους απασχολούν και να ανανεώνουν την οικειότητα που υπάρχει μεταξύ τους.
Συχνά νομίζουμε ότι οι «καλύτερες» σχέσεις είναι εκείνες που δεν περιλαμβάνουν την σύγκρουση. Όμως, το να γνωρίζει κανείς πως να διαφωνεί και να επιλύει αποτελεσματικά τις διαφορές, είναι πιο σημαντικό από το να αποφεύγει τις συγκρούσεις για να διατηρήσει την ηρεμία.
Μερικές φορές η σύγκρουση μπορεί να είναι μια ευκαιρία για την ενίσχυση της σύνδεσης των συντρόφων.
Όταν προκύπτουν συγκρούσεις, εκείνοι που βρίσκονται σε υγιείς σχέσεις αποφεύγουν προσωπικές επιθέσεις. Δηλαδή, δεν καυγαδίζουν με προσβολές και άσχημους χαρακτηρισμούς. Αντίθετα, συζητούν και επικοινωνούν τις ανάγκες, τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους όταν υποχωρεί η ένταση, προσπαθώντας συνεργατικά να βρουν την λύση του προβλήματος τους.
Επομένως, οι σύντροφοι μιας υγιούς σχέσης συζητούν για την επίλυση ενός προβλήματος με αγάπη και αμοιβαίο σεβασμό, ακούγοντας τον άλλο δίχως να γίνονται επικριτικοί ή επιθετικοί.
Εμπιστοσύνη:
Η εμπιστοσύνη είναι ένα βασικό στοιχείο για όλες τις σχέσεις. Επομένως, η εμπιστοσύνη των συντρόφων είναι βασικό συστατικό κάθε υγιούς σχέσης. Κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε σχέση χρειάζεται να εμπιστεύεται το ταίρι του.
Σε μια υγιή σχέση, η εμπιστοσύνη έρχεται εύκολα και δεν χρειάζεται να αμφισβητεί ο ένας τις προθέσεις του άλλου ατόμου. Οι σύντροφοι σέβονται το απόρρητο του καθένα και δεν θα έβαζαν ποτέ τον άλλον σε μια «δοκιμασία» για να αποδείξει την πίστη του.
Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης απαιτεί αμοιβαία αυτο-αποκάλυψη. Καθώς περνά ο χρόνος, προκύπτουν ευκαιρίες για δοκιμή και αξιολόγηση αυτής της εμπιστοσύνης. Καθώς όμως μεγαλώνει η εμπιστοσύνη, η σχέση γίνεται μεγάλη πηγή άνεσης και ασφάλειας. Εάν αισθάνεστε ότι πρέπει να κρύψετε τα πράγματα από τον σύντροφό σας, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχετε αυτήν την ουσιαστική εμπιστοσύνη.
Αλληλοσεβασμός:
Ο αμοιβαίος σεβασμός είναι το θεμέλιο μιας υγιούς σχέσης. Αυτό σημαίνει ότι οι σύντροφοι δεν υποτιμούν, δεν προσβάλουν και δεν υποβιβάζουν ο ένας τον άλλον. Αντιθέτως, σέβονται, θαυμάζουν και προσφέρουν υποστήριξη και ασφάλεια ο ένας στον άλλον. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους τα ζευγάρια μπορούν να δείχνουν σεβασμό μεταξύ τους.
Στις υγιείς σχέσεις οι σύντροφοι ακούν ο ένας τον άλλον, έχουν ενσυναίσθηση, εκτίμηση και ευγνωμοσύνη. Επίσης, υποστηρίζουν και ενθαρρύνουν τον άλλον, δεν αναβάλλουν συνεχώς πράγματα, κατανοούν και συγχωρούν τα λάθη, ενδιαφέρονται για τα πράγματα που απασχολούν τον άλλον, αλλά και για τα πράγματα που αρέσουν στον άλλον. Κάνουν χώρο στη ζωή τους για τον άλλον και επιτρέπουν στον σύντροφο τους να έχει προσωπικό χρόνο.
Τρυφερότητα και στοργή:
Οι υγιείς σχέσεις χαρακτηρίζονται από τρυφερότητα και στοργή. Παρότι το αρχικό πάθος που σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας σχέσης τείνει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, αυτό δεν σημαίνει ότι η ανάγκη για στοργή και τρυφερότητα μειώνεται.
Η παθιασμένη αγάπη συμβαίνει συνήθως κατά την έναρξη μιας σχέσης και χαρακτηρίζεται από έντονη λαχτάρα, έντονα συναισθήματα και ανάγκη να διατηρηθεί η φυσική εγγύτητα. Αυτή η παθιασμένη αγάπη μετατρέπεται τελικά σε συμπονετική αγάπη, η οποία χαρακτηρίζεται από συναισθήματα αγάπης, εμπιστοσύνης, οικειότητας και δέσμευσης.
Ενώ αυτά τα έντονα πρώιμα συναισθήματα επιστρέφουν τελικά σε φυσιολογικά επίπεδα, τα ζευγάρια σε υγιείς σχέσεις είναι σε θέση να χτίσουν σταδιακά βαθύτερη οικειότητα καθώς η σχέση εξελίσσεται.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι φυσικές ανάγκες είναι διαφορετικές για κάθε άτομο. Δεν υπάρχει «σωστό» ποσό στοργής ή οικειότητας. Το κλειδί για μια υγιή σχέση είναι ότι και οι δύο σύντροφοι είναι ικανοποιημένοι με το επίπεδο στοργής που μοιράζονται με τον σύντροφό τους. Μια υγιής σχέση χαρακτηρίζεται από πραγματική αγάπη μεταξύ των συντρόφων, η οποία εκφράζεται με διάφορους τρόπους.
Ισότητα, αμοιβαιότητα και υποχωρήσεις:
Μια σχέση είναι ισορροπημένη όταν όλοι καταβάλλουν την ίδια προσπάθεια για την επιτυχία της σχέσης. Σε μια υγιή σχέση οι σύντροφοι δεν αφήνουν τις προτιμήσεις και τις απόψεις του ενός να κυριαρχούν.
Αντιθέτως, ακούν ο ένας τον άλλον και κάνουν συμβιβασμούς όταν δεν επιθυμούν το ίδιο πράγμα. Καταλαβαίνουν ότι οι ανάγκες, οι επιθυμίες και τα ενδιαφέροντά του ενός είναι εξίσου σημαντικές με τις ανάγκες του άλλου ατόμου. Επίσης, οι σύντροφοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν παραχωρήσεις για την επίτευξη του κοινού καλού.
Οι ισχυρές υγιείς σχέσεις χαρακτηρίζονται και από αμοιβαιότητα. Δεν πρόκειται για την διατήρηση κάποιου σκορ ή την αίσθηση ότι οφείλει ο ένας κάτι στον άλλον. Κάνουν πράγματα ο ένας για τον άλλον επειδή πραγματικά το θέλουν.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η δωρεά και η λήψη σε μια σχέση είναι πάντοτε ίση. Τέτοιες ανισορροπίες είναι εντάξει όσο κάθε άτομο είναι εντάξει με τη δυναμική και αισθάνονται ότι λαμβάνουν την υποστήριξη που χρειάζονται.
Για παράδειγμα, μερικές φορές μπορεί ο ένας να βάλει περισσότερα χρήματα, χρόνο ή συναισθηματική υποστήριξη από τον άλλον και αντίστροφα, αλλά το αποτέλεσμα είναι πάντα δίκαιο και ομοιόμορφο.
Ειλικρίνεια:
Στις υγιείς σχέσεις, οι σύντροφοι είναι ειλικρινείς χωρίς να φοβούνται το πως θα ανταποκριθεί το άλλο άτομο. Σε μια υγιή σχέση, οι σύντροφοι αισθάνονται ότι μπορούν να μοιράζονται την πλήρη αλήθεια για τη ζωή και τα συναισθήματά τους μεταξύ τους. Δε χρειάζεται να κρύβουν πράγματα.
Μπορεί να μην αρέσει πάντα αυτό που έχουν να πουν, αλλά θα ανταποκριθούν στις απογοητευτικές ειδήσεις με διακριτικό τρόπο.
Προσωπικός χώρος και χρόνος:
Είναι απόλυτα υγιές τα ζευγάρια να περνάνε λίγο χρόνο μακριά ο ένας από τον άλλον. Ακριβώς όπως ο χρόνος που περνάνε μαζί οι σύντροφοι ενισχύει τη σχέση τους, ο χρόνος για τον εαυτό του καθένα μέσα στη σχέση είναι επίσης σημαντικός. Δηλαδή, μειώνοντας τον κοινό χρόνο, οι σύντροφοι κερδίζουν προσωπικό χρόνο και αυξάνουν τη στέρηση.
Χρειάζονται ισορροπίες μεταξύ του «μαζί» και του «χώρια», καθώς και τρόποι να σέβεται ο ένας την ιδιωτικότητα του άλλου. Οι σύντροφοι χρειάζεται να έχουν κάποιο χρόνο που να μένουν μόνοι και να απολαμβάνουν τα πράγματα που αγαπούν και επαναφορτίζουν τις μπαταρίες τους.
Είναι σημαντικό οι σύντροφοι να θυμούνται ότι είχαν ξεχωριστές ζωές πριν από την σχέση τους. Μη ξεχνάτε επίσης ότι ιδιωτικές στιγμές μπορεί να υπάρχουν ακόμη και αν δυο άτομα βρίσκονται στον ίδιο χώρο, αλλά κάνουν διαφορετικά πράγματα.
Υποστηρικτικό δίκτυο:
Οι υγιείς σχέσεις περιλαμβάνουν και υγιείς σχέσεις με φίλους και οικογένεια. Οι υγιείς σχέσεις παίρνουν δύναμη από τις εξωτερικές συνδέσεις με άλλους αγαπημένους ανθρώπους του καθένα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι συνδέσεις αυτές βοηθούν στο να προλαμβάνεται ως ένα μεγάλο βαθμό η ρουτίνα και η «ασφυξία», καθώς και στο να διατηρείται η σχέση συναρπαστική και δυναμική μέσω συζητήσεων και δραστηριοτήτων.
Συχνά οι σύντροφοι στα αρχικά στάδια του έρωτα τους θέλουν να συναναστρέφονται μόνο με τον άνθρωπο που έχουν ερωτευτεί και με κανέναν άλλον. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην αμελούν τις σχέσεις με τους κοντινούς τους ανθρώπους.
Μια υγιής σχέση μοιάζει εύκολη και κάνει τους συντρόφους ευτυχισμένους.
Παρότι καμία σχέση δεν είναι διασκεδαστική και εύκολη το 100% του χρόνου, οι καλές στιγμές χρειάζεται σίγουρα να ξεπερνούν τις κακές. Μη ξεχνάτε ότι μια σχέση δεν μειώνει τη διάθεσή αλλά την ενθαρρύνει.
Ακόμα κι αν η σχέση σας φαίνεται υγιής, μερικές φορές μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε ένα βήμα πίσω και να αναζητήσετε βελτιώσεις που μπορείτε να κάνετε από κοινού με τον/την σύντροφό σας. Οι υγιείς σχέσεις χαρακτηρίζονται από την ικανότητα αναγνώρισης και επίλυσης των προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένου και των δικών σας, που μπορεί να αποτελέσουν απειλή για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της σχέσης σας.
