Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι ψυχολόγοι εντάσσονται στο σχολικό πλαίσιο και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της σχολικής πραγματικότητας. Η Σχολική Ψυχολογία αποτελεί εφαρμοσμένο κλάδο της Ψυχολογίας. Παρέχει υπηρεσίες στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς των μαθητών αυτών. Αρχικά, η ένταξη των σχολικών ψυχολόγων ήταν σε σχολεία ειδικής αγωγής. Τα τελευταία χρόνια απασχολούνται σε σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής, σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, σε ΕΠΑΛ και σε ΚΕΔΔΥ.
Οι σχολικοί ψυχολόγοι δεν είναι απλά απόφοιτοι ενός τμήματος ψυχολογίας. Αντιθέτως, είναι καταρτισμένοι, καθώς είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού διπλώματος ή έχουν εξειδίκευση στη Σχολική Ψυχολογία. Λόγω του πλαισίου όπου εργάζονται, δεν έχουν μόνο γνώσεις για τη ψυχική υγεία. Πρέπει να είναι ενήμεροι για εκπαιδευτικά θέματα και την εκπαιδευτική πολιτική γενικά, αλλά και του εκάστοτε σχολείου ειδικά. Ανάμεσα στα καθήκοντα των σχολικών ψυχολόγων είναι να παρέχουν υπηρεσίες στη σχολική κοινότητα (μαθητές, εκπαιδευτικοί).
Συγκεκριμένα, οι σχολικοί ψυχολόγοι παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στους μαθητές ή συμβουλευτική υποστήριξη. Είναι υπεύθυνοι για τη ψυχολογική αξιολόγηση των παιδιών μέσω κλινικών συνεντεύξεων, ερωτηματολογίων και τεστ, όπως επίσης και για τη πιθανή διάγνωση ενός μαθητή (π.χ. μαθησιακές δυσκολίες). Αξιολογούν την ολιστική ανάπτυξη και συνολική πορεία του μαθητή, ώστε να αναγνωρίσουν πιθανά προειδοποιητικά σημάδια (π.χ. ριψοκίνδυνη συμπεριφορά).
Οι σχολικοί ψυχολόγοι εργάζονται σε ομαδικό και εξατομικευμένο πλαίσιο. Σε ομαδικό πλαίσιο, μπορούν να οργανώσουν δραστηριότητες, που ενθαρρύνουν την ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού, προάγουν τη ψυχική υγεία, βελτιώνουν τις κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες, ενθαρρύνουν τη διεκδικητική συμπεριφορά, αλλά και την αξία της μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης. Σε ομαδικό πλαίσιο παρέχουν ενημέρωση για σημαντικά θέματα (π.χ. σχολικός εκφοβισμός, ναρκωτικά, σεξουαλική αγωγή, εφηβεία, διαπροσωπικές σχέσεις).
Σε εξατομικευμένο πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη πιθανές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες ενός μαθητή, σχεδιάζουν ένα ατομικό πρόγραμμα, ώστε ο μαθητής να προετοιμαστεί κατάλληλα, να ενισχυθεί και να λάβει περισσότερη υποστήριξη.
Τέλος, ανάμεσα στα καθήκοντά τους είναι να παρέχουν ενημέρωση και συμβουλευτική σε εκπαιδευτικούς και γονείς για γενικά θέματα (π.χ. σχολικός εκφοβισμός, ενδοοικογενειακή βία) ή εξατομικευμένα θέματα (π.χ. κοινωνική απομόνωση ενός μαθητή). Σε περίπτωση που οι γονείς αντιμετωπίζουν μια δυσκολία με το παιδί τους, μπορούν να απευθυνθούν στο σχολικό ψυχολόγο και να τους δώσει μια κατεύθυνση.
Οι σχολικοί ψυχολόγοι δεν δρουν ανεξάρτητα. Αποτελούν μέρος μιας διεπιστημονικής ομάδας και συνεργάζονται προς όφελος της μαθητικής κοινότητας και του κάθε μαθητή ξεχωριστά. Ο σχολικός ψυχολόγος ενημερώνει και ενημερώνεται από άλλους επαγγελματίες (π.χ. λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, ειδικός παιδαγωγός) με σκοπό να ακολουθούν μια κοινή πορεία για την ανάπτυξη ενός μαθητή.
Σύμφωνα με έρευνες βασισμένες στη ξενόγλωσση κυρίως βιβλιογραφία, η ένταξη ενός σχολικού ψυχολόγου στο σχολικό πλαίσιο προσφέρει πολλά οφέλη. Συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του σχολείου, αυξάνεται η σχολική επίδοση των μαθητών, μειώνονται τα περιστατικά σχολικής βίας, ενθαρρύνεται η ομαδικότητα, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση, η αυτοεκτίμηση και το αίσθημα αυτό-αποτελεσματικότητας των μαθητών και προάγεται η ψυχική υγεία.
Βιβλιογραφία
Χατζηχρήστου, Χ. (2011). Σχολική Ψυχολογία. Αθήνα: Τυπώθητω/Δαρδανός.
