Στρές, άγχος και υγεία

19 Ιανουαρίου 2017

Στρές, άγχος και υγεία

Στρες και άγχος, δυο λέξεις που χρησιμοποιούνται καθημερινά. Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι δεν έχουν καμία διαφορά η αλήθεια όμως είναι διαφορετική γιατί το στρες είναι η λειτουργιά του οργανισμού που τον βοηθάει να ανταπεξέλθει στην πίεση των στρεσογόνων ερεθισμάτων που μπορεί να δέχεται  από το περιβάλλον του ενώ η αδυναμία αυτής της σωστής λειτουργίας είναι που το μετατρέπει σε άγχος.

Οι πιέσεις αυτές που προκαλούν στρες και αναγκάζουν τον οργανισμό να προσαρμοστεί σε μια νέα κατάσταση αφήνοντας την προηγούμενη χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.

  • Είναι οι βιολογικές (πεινά, διψά, κρύο, ζεστή κ.τ.λ.) και αυτές ρυθμίζονται είτε από το σώμα μας  με πολύπλοκους μηχανισμούς όπως η ομοιόσταση (ρύθμιση στης θερμοκρασίας του σώματος σε συγκεκριμένα πλαίσια) ή ο πυρετός (άμυνα του οργανισμού απέναντι στους ιούς και τα βακτήρια που τον έχουν προσβάλει) είτε με συμπεριφορικούς  μηχανισμούς, πιο εξελιγμένους στον άνθρωπο από ότι στα άλλα θηλαστικά (κρυώνω και φοράω κάποια ρούχα παραπάνω, ζεσταίνομαι και ανοίγω το παράθυρο).
  • Οι κοινωνικές πιέσεις (χάνω τη δουλεία μου, μειώνονται τα έσοδα).
  • Και τέλος οι ψυχολογικές (φοβάμαι, χαίρομαι, θυμώνω).

Δεχόμαστε καθημερινά πλήθος ερεθισμάτων που ασκούν πιέσεις πάνω μας και τις αντιμετωπίζουμε τις περισσότερες φορές αποτελεσματικά. Σύμφωνα με τους Αμερικάνους ψυχιάτρους Holms και Rahe και την κλίμακα του στρες που δημιούργησαν, μια κλίμακα που περιλαμβάνει μια σειρά από πιέσεις (stressors) και τους ανάλογους βαθμούς για την κάθε μία από αυτές, οι στρεσογόνοι παράγοντες μπορεί να ποικίλουν από τα πιο δυσάρεστα γεγονότα όπως είναι η απώλεια αγαπημένου προσώπου μέχρι και κάποια που θεωρούνται κατεξοχήν ευχάριστα όπως ο γάμος ή οι διακοπές (αφού και αυτά υποβάλλουν το άτομο στη διαδικασία της αλλαγής και της προσαρμογής). Με την έρευνα που διεξήγαγαν το 1967 προσπάθησαν να ταυτίσουν το σύνολο των βαθμών των πιέσεων που δέχτηκε ο κάθε συμμετέχων ξεχωριστά με την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει πραγματικά μια συσχέτιση αυτών των δύο καθώς οι άνθρωποι που είχαν μεγαλύτερο σκορ και αντιμετώπισαν αρκετούς στρεσογόνους παράγοντες αρρώστησαν περισσότερες φορές εκείνη την περίοδο.

Διαβάστε επίσης  Σύνδρομο Τουρέτ: Το άτομο μέσα στην κοινωνία
Advertising
Advertisements
Ad 14

Όμως είναι πραγματικά ικανές οι πιέσεις αυτές από μόνες τους να επηρεάσουν την υγεία μας;

Ιδιαίτερα για την πρώτη κατηγορία των βιολογικών τα πράγματα είναι αρκετά απλά καθώς η περισσότερες αντιδράσεις είναι αυτόματες και ασυνείδητες έτσι ο οργανισμός ανταπεξέρχεται σχετικά εύκολα στις πιέσεις που προέρχονται από μέσα (π.χ. πείνα) ή από έξω (π.χ. κρύο). Όσον αφορά τις δύο άλλες κατηγορίες εκεί γίνονται πιο περίπλοκα καθώς παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η προσωπικότητα του ανθρώπου, η ερμηνεία που δίνει στο κάθε ερέθισμα και οι μηχανισμοί που χρησιμοποιεί που μπορούν να μετατρέψουν το στρες σε άγχος. Η υποχωρητικότητα, η μη διεκδίκηση (η σωστή διεκδίκηση αυτών που πραγματικά πρέπει να έχουμε), η μη οριοθέτηση, η ανικανότητα να αρνηθούμε όταν πρέπει, η αναποτελεσματική ή καθόλου έκφραση των συναισθημάτων μας, η ταυτόχρονη ενασχόληση με πολλά πράγματα και ο λάθος ή ο ανύπαρκτος προγραμματισμός του χρόνου μας είναι συνήθειες και μηχανισμοί που κάνουν αυτή τη μετατροπή. Για παράδειγμα όταν ένας άνθρωπος μπορεί να πει όχι όταν πρέπει σε αυτά που του ζητούνται από το περιβάλλον του μαζί με ένα σωστό προγραμματισμό του χρόνου του καταφέρνει να λειτουργήσει αποτελεσματικά απέναντι στα στρεσογόνα ερεθίσματα που δέχεται ενώ αντίθετα κάποιος άλλος που δεν λέει ποτέ όχι και δεν μπορεί να προγραμματίσει σωστά την ημέρα του μετατρέπει το στρες σε άγχος με μεγάλες πιθανότητες να γίνει  χρόνιο με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα συνήθως να βλάπτει τον εαυτό του και την υγεία του.

Διαβάστε επίσης  Elisabeth Kübler-Ross: η εισηγήτρια των 5 σταδίων θλίψης

Στρές, άγχος και υγεία

Χωρίς να έχει ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως, παρά τις έρευνες που γίνονται, το πώς βιολογικά το στρες και κατ’ επέκταση το άγχος που δημιουργείται και η παρατεταμένη έκθεση του σε αυτό επηρεάζει την υγεία μας υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού καταστέλλεται με ότι συνεπάγεται από αυτό και με ότι ασθένειες μπορεί να συνδέεται αυτή η καταστολή.

Advertising

Τα τελευταία χρόνια η σύγχρονη επιστήμη απαλλαγμένη από προκαταλήψεις  του παρελθόντος και σκεπτικιστικές απόψεις, όσον αφορά τη δύναμη του μυαλού και του πνεύματος, προσπαθεί να ερευνήσει το πώς η προσωπικότητα, η αντίληψη, οι συνήθειες , τα συναισθήματα, οι συμπεριφορές  και φυσικά το άγχος μπορούν να επηρεάσουν τη σωστή λειτουργία και την υγεία του οργανισμού μας. Η συμπεριφορική ιατρική είναι ένας νέος κλάδος της ψυχολογίας που στοχεύει να δώσει απαντήσεις σε τέτοια ερωτήματα. Μέχρι να βρεθούν όλα τα κομμάτια του παζλ όμως το σίγουρο είναι ότι τους στρεσογόνους παράγοντες και το στρες δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, όμως το να μην το μετατρέψουμε στο άγχος είναι κάτι που μπορεί να γίνει όσο αδύνατο και να ακούγεται.

Στρές, άγχος και υγεία

Πηγές:

Πιντέρης Γ., (2013), Χαρά η καλύτερη θεραπεία, Εκδόσεις Ψυχογίος.

Advertising

Kalat j., (2003), Βιολογική Ψυχολογία, (επιμελ.) Καστελάκης Α., Χρηστίδης Δ., Εκδόσεις Ελλην.

 

HND στη συμβουλευτική ψυχολογία, Bachelor στη ψυχολογία από το Open University of UK, διετές σεμινάριο στη συστημική προσέγγιση, εκπαιδευόμενη στη συνθετική προσέγγιση. Η ενασχόληση μου με την ψυχολογία ξεκίνησε από την ανάγκη μου να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου και τους γύρω μου και να πάρω απαντήσεις στα γιατί που έχω. e-mail επικοινωνίας: dr.charis@yahoo.gr

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Το μοντέλο της ασυμφωνίας στη δυσλεξία

Το παρόν άρθρο συζητά το μοντέλο της ασυμφωνίας στη δυσλεξία

Βιβλίο και πένθος: Kitchen της Banana Yoshimoto

Το βιβλίο “Kitchen” για το πένθος της Banana Yoshimoto, αποτελεί