Το τρίγωνο του δράματος αποτυπώθηκε για πρώτη φορά από τον ψυχίατρο Dr.Stephan Karpman το 1961. Ως στόχο έχει να περιγράψει με τον απλούστερο δυνατό τρόπο τους ψυχολογικούς ρόλους που παίζουμε σε συνηθισμένες δυσλειτουργικές σχέσεις. Στο τρίγωνο του δράματος σημειώνονται τρεις ρόλοι. Ωστόσο, δεν προϋποθέτει τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες για να πυροδοτηθεί. Η ενεργοποίηση του μπορεί να αφορά και μια σύγκρουση με τον ίδιο μας τον εαυτό. Σημαντικό κρίνεται επίσης να σημειωθεί πως οι ρόλοι μπορεί να εναλλάσσονται ανάμεσα στους συμμετέχοντες.
Οι πρωταγωνιστές ενσαρκώνουν ένα από τα ακόλουθα προφίλ:
Το Θύμα:
Ο πρώτος ρόλος στο δραματικό τρίγωνο ανήκει στο θύμα. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα πραγματικό θύμα, αλλά για κάποιον ο οποίος θυματοποιείται. Το θύμα αισθάνεται ανίκανο να πάρει αποφάσεις σχετικές με τη ζωή του, την οποία θεωρεί πέρα από τον έλεγχο του. Πολλές φορές καταλογίζει ευθύνες και κατηγορίες σε άλλους, θεωρώντας τους υπεύθυνους για την κατάσταση του.
Νιώθει καταπιεσμένος, αδύναμος και σε ένα βαθύτερο επίπεδο ανάλυσης ντροπιασμένος. Πιστεύει πως ο κόσμος και η κοινωνία είναι άδικοι απέναντι του. Συνήθως τα άτομα που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία πιστεύουν πως εκ προοιμίου είναι ελαττωματικοί και ανήμποροι. Έτσι, αναλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους στην αναζήτηση του ανθρώπου, ο οποίος θα είναι σε θέση να τους “σώσει”.
Ο Δράστης:
Στο δραματικό τρίγωνο, ο δράστης ενσαρκώνει τον ρόλο του “κακού”. Κατηγορεί, υποτιμά και και καταπιέζει τους άλλους. Οι δράστες επίσης, διακατέχονται από ένα αίσθημα υπεροχής και έχουν έντονη ροπή προς την χειραγώγηση. Μεταχειρίζεται τον συναισθηματικό εκβιασμό και τις ενοχές προκειμένου να πετύχει τον σκοπό του.
Κάθε δράστης έχει ανάγκη από ένα θύμα. Η εγωιστική του ανάγκη να νιώθει ισχυρός και ανώτερος εκπληρώνεται όταν υποβαθμίζει, επιτίθεται και εκφοβίζει ένα θύμα. Ενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγει τα προσωπικά και πραγματικά του συναισθήματα.
Ο Σωτήρας:
Αν κάτι χαρακτηρίζει αυτή την κατηγορία στο τρίγωνο του δράματος, είναι η γενναιοδωρία. Ο σωτήρας θεωρεί πως οι δικές του ανάγκες δε μετράνε, είναι αμελητέες. Η φροντίδα των άλλων και η προσφορά, ισοδυναμεί για τους σωτήρες με την κατοχύρωση της αξίας τους. Αυτός ο τρόπος δράσης τους όμως, συχνά αποτελεί μηχανισμό αυτοάμυνας που τους επιτρέπει να ξεφεύγουν από τα δικά τους προβλήματα.
Το άτομο αυτό δεν προσφέρει απλώς συμπαράσταση. Ζει για να δίνει λύσεις στα προβλήματα των άλλων, παραμερίζοντας τον εαυτό του. Στην πραγματικότητα, η στήριξη που προσφέρει βασίζεται στην αποδυνάμωση. Αυτό συμβαίνει, διότι ο σωτήρας τρέφει τον φόβο πως εάν το άτομο που φροντίζει, επικεντρωθεί στον εαυτό του και αναλάβει τις ευθύνες της ζωής του, θα το χάσει. Μηχανεύεται έτσι, όλους τους δυνατούς τρόπους ώστε να καταστεί απαραίτητος.
Αν είμαστε “επαγγελματίες” θύματα, πάντοτε θα αναζητούμε τον θύτη και τον σωτήρα μας, ώστε αυτοί να προσθέτουν στην ήδη υπάρχουσα απελπισία μας. Αν είμαστε “επαγγελματίες” σωτήρες, πάντα θα εντοπίζουμε ένα θύμα από μακρυά. Έπειτα θα κατευθυνόμαστε προς αυτό, με σκοπό να εμπλακούμε στο δράμα του και να δώσουμε την πολυπόθητη χείρα βοηθείας. Τέλος, αν είμαστε “επαγγελματίες” δράστες, πάντοτε θα προσπαθούμε να τονώσουμε το εγώ μας και μέσω της υποβάθμισης των άλλων να ανεβαίνουμε εμείς. Ο χρόνος που θα αφιερώναμε για να ερευνήσουμε τον δικό μας εσωτερικό κόσμο, θα αναλώνεται σε πράξεις που μας απομακρύνουν από αυτόν.
Πώς αντιμετωπίζεται το τρίγωνο του δράματος:
Για να προσεγγίσουμε το δραματικό τρίγωνο, πρέπει σε πρώτο στάδιο να συνειδητοποιήσουμε ποιον ρόλο έχουμε αναλάβει. Έπειτα, να αναζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους ενσαρκώνουμε αυτό τον ρόλο. Τέλος, να αναρωτηθούμε ποιες είναι οι συνέπειες από την ανάληψη των ρόλων μας. Έτσι, θα είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε μια πιο σφαιρική άποψη για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.
Αν πιστεύεις ότι κάποιος δεν έχει τη δυνατότητα να τα καταφέρει χωρίς τη συμβολή σου, τότε καλό θα ήταν να αναζητήσεις τον σωτήρα μέσα σου. Σε κάθε σχέση θύματος-σωτήρα, λαμβάνει χώρα μια άτυπη συμφωνία “Θα σε φροντίζω αρκεί να σου είμαι αναγκαίος”.
Αν εντοπίζεις στον εαυτό σου στοιχεία του θύματος, τότε μάλλον πρέπει να εστιάσεις στον εαυτό σου και να δουλέψεις πάνω σε αυτόν. Θα πρέπει να μάθεις να αναλαμβάνεις τις ευθύνες που σου αναλογούν και να μη διστάζεις να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για την έκβαση της ζωής σου.
Και εάν θεωρείς πως ταυτίζεσαι με το προφίλ του θύτη, προσπάθησε να ξεπεράσεις τον εγωκεντρισμό σου και να ασχοληθείς με τα συναισθήματα των άλλων. Έχουν και οι υπόλοιποι ιδέες και απόψεις που αξίζουν να ακουστούν.
Το κλειδί για το τρίγωνο του δράματος είναι η αυτογνωσία. Η γνώση του εαυτού είναι ο δρόμος. Όταν κατανοήσουμε ποιοι είμαστε πραγματικά, είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε μια ειλικρινή συμπεριφορά και να καταλάβουμε ευκολότερα τα κίνητρα των άλλων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο:
- Το Δραματικό Τρίγωνο. Ανακτήθηκε από mousikikaitherapeia.blogspot.com
- The Drama Triangle. Ανακτήθηκε από powerofted.com
- Ηow To Escape The Karpman Drama Triangle. Ανακτήθηκε από aconsciousrethink.com
