Το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας έχει προσλάβει ραγδαίες διαστάσεις απασχολώντας έντονα τους ειδικούς, το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, την πολιτεία και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Τα νέα πρότυπα που επικρατούν στην κοινωνία είναι αρνητικά και επηρεάζουν το νεανικό πληθυσμό. Η φτώχεια, τα ναρκωτικά, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η ανεπαρκής κατάρτιση, οι δυσκολίες της οικογενειακής ζωής, η βία από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας είναι κάποιες μόνο από τις συνιστώσες της παραβατικότητας των ανηλίκων (Κουράκης, 1999).
Στο εξωτερικό έχουν υλοποιηθεί με επιτυχία προγράμματα πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας. Ορισμένα από αυτά τα προγράμματα βασίζονται κατά κύριο λόγο στην δράση των τοπικών φορέων. Τα προγράμματα πρόληψης αυτής της προσέγγισης προωθούνται από τους κοινοτικούς φορείς που συνεργάζονται για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των προβλημάτων και είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές ανάγκες . Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η πρόληψη και η εφαρμογή των μέτρων περιλαμβάνει συχνά και τη σύσταση Συμβουλίων Πρόληψης.
Στη Γαλλία για παράδειγμα, έχει λειτουργήσει επιτυχώς το πρόγραμμα Bonnemaison, το οποίο αφορούσε την οργάνωση κατασκηνώσεων, ώστε να απασχολήσουν τους νέους σε προγράμματα αναψυχής και ταυτόχρονα έκαναν εντατικά μαθήματα για τους μαθητές που παρουσίαζαν χαμηλές σχολικές επιδόσεις. Για την υλοποίηση του σχεδίου χρησιμοποιήθηκαν οι εγκαταστάσεις που ήδη υπήρχαν στις πόλεις όπου εφαρμόστηκε το πρόγραμμα, δηλαδή στη Λιλ και στη Μασσαλία. Το πρόγραμμα αυτό είχε άμεση επίδραση στους επίσημους φορείς όλης της χώρας, και στάθηκε η αφορμή για την ίδρυση τοπικών συμβουλίων πρόληψης της παραβατικότητας. Τις πρωτοβουλίες αυτές για την καταπολέμηση της νεανικής παραβατικότητας ενστερνίστηκαν και οι διάφοροι τοπικοί φορείς, όπως Δήμοι και Κοινότητες, οι οποίοι συνέβαλλαν με την σειρά τους στην υλοποίηση των διαφόρων προγραμμάτων. Να σημειωθεί ότι στη Γαλλία συστάθηκε ένα Εθνικό Συμβούλιο Πρόληψης το οποίο συνεργάζεται με τα Δημοτικά Συμβούλια της χώρας, εγκρίνοντας προγράμματα πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας (http://www.aic.gov.au/publications/youth-crime/sutton.pdf ).
Επίσης, το τμήμα Δικαιοσύνης Ανηλίκων και Πρόληψης νεανικής παραβατικότητας στη Β. Καρολίνα των Η.Π.Α, συνεργάστηκε με άλλους φορείς που έχουν ως αντικείμενο την παραβατικότητα των ανηλίκων και με τη σύσταση τοπικών συμβουλίων προσπάθησε να εντοπίσει το πρόβλημα, τα αίτια και να συμβάλει στη ανάπτυξη πολιτικών διαχείρισης και πρόληψης της παραβατικότητας. Προς το σκοπό αυτό απαραίτητη στάθηκε η συνεργασία εκπροσώπων διάφορων τομέων όπως π.χ. της εκπαίδευσης, της αστυνομίας των κοινωνικών υπηρεσιών κ.α.
Τέλος τα προγράμματα εκπαίδευσης γονέων εφαρμόζονται ευρέως στο εξωτερικό και έχουν ως σκοπό την σωστή προετοιμασία τους για την άσκηση του γονικού ρόλου. Οι μορφές που παίρνουν τα προγράμματα αυτά ποικίλουν(Κερασιώτη, 2008). Ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης γονέων είναι το «Tuning in to kids: Emotionally Intelligent Parenting (ΤΙΚ)».
Συγκεκριμένα το εν λόγω πρόγραμμα αναπτύχθηκε από τους Havighurst, Wilson, Harley και Prior και απευθύνεται σε γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας. Σκοπός του προγράμματος είναι η ανάπτυξη ασφαλούς δεσμού/σχέσης μεταξύ γονέα-παιδιού, υποβοηθώντας τους γονείς στην ανάπτυξη δεξιοτήτων υποστήριξης και ενσυναίσθησης καθώς και ανταπόκρισης με θέρμη και κατανόηση προς τα παιδιά τους, χαρακτηριστικά γονεϊκότητας τα οποία θεωρούνται σημεία αναφοράς στη ανάπτυξη ασφαλούς δεσμού/ σχέσης. Το πρόγραμμα διαρκεί 6 εβδομάδες με δίωρες συναντήσεις ανά εβδομάδα. Να σημειωθεί ότι απώτερος σκοπός του προγράμματος είναι η βελτίωση της συναισθηματικής επάρκειας του γονέα. Αυτό επιτυγχάνεται βοηθώντας τους γονείς να αντιληφθούν με ποιο τρόπο και κατά πόσο οι εμπειρίες που βίωσαν οι ίδιοι ως παιδιά σε σχέση με την έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων στο περιβάλλον της δικής τους οικογένειας, επηρεάζει τον τρόπο που σήμερα ως ενήλικες ερμηνεύουν τα συναισθήματα που νιώθουν οι ίδιοι και συνεπώς τον τρόπο με τον οποίο «απαντούν» στα συναισθήματα των παιδιών τους. Αυτό το βήμα θεωρείται απαραίτητο στο πρόγραμμα καθώς η συναισθηματική ευεξία των γονέων, η οποία περιλαμβάνει το πώς ο γονέας εκφράζει και ρυθμίζει το συναίσθημα, αποτελεί κεντρικό άξονα ώστε στη συνέχεια ο γονέας να έχει τη δυνατότητα να δείχνει διαθεσιμότητα και να απαντάει με θέρμη και κατανόηση στις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών του.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κερασιώτη, Α. (2008). Ομάδες εκπαίδευσης γονέων για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας με προβλήματα συμπεριφοράς – Πιλοτική ανοικτή κλινική μελέτη. ΙΕΣΘ, Αθήνα.
Κουράκης, Ν. (1999) Έφηβοι Παραβάτες και Κοινωνία, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα- Κομοτηνή.
http://www.aic.gov.au/publications/youth-crime/sutton.pdf.
