O καυστικός Μαρκ Τουαίην και η έντονη λογοκρισία του Χάκλμπερυ Φιν

Ο Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς “Μαρκ Τουαίην” γεννήθηκε στο χωριό Φλόριντα της πολιτείας του Μιζούρι των Ηνωμένων Πολιτειών, γιος του Τζον και της Τζέην Κλέμενς. Αν και η πρώτη μόρφωσή του ήταν μικρή,μπόρεσε ν’ αντλήσει το υλικό που απαθανάτισε σε πολλά του έργα, από τη ζωή της παιδικής του ηλικίας. Ελάχιστα γνωστό είναι το γεγονός ότι δεν είναι ο πρώτος, αλλά μάλλον ο δεύτερος που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο “Μαρκ Τουαίην”. Πριν απ’ αυτόν το είχε χρησιμοποιήσει ένας συγγραφέας από το Πικαγιούν της Νέας Ορλεάνης, ο Ησαΐας Σέλερς.

Είναι μία έκφραση των βυθομετρητών που συνόδευαν πάντα τα ποταμόπλοια στα ταξίδια τους. Η φωνή τους ακουγόταν κάθε τόσο να λέει: “Μαρκάρισε μισό”, “μαρκάρισε ένα” κ.λπ. Μαρκ Τουαίην σημαίνει “μαρκάρισε δύο βάθη”.Το 1864, μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου εργάστηκε για αρκετές τοπικές εφημερίδες. Το διήγημα, με τον πρωτότυπο τίτλο “Jim Smiley and his Jumping Frog“, είχε σημαντική απήχηση και στη συνέχεια επανατυπώθηκε και μεταφράστηκε. Ο εκδότης της Atlantic Monthly, James Russell Lowell, περιέγραψε το έργο ως “το καλύτερο δείγμα χιομουριστικής λογοτεχνίας της Αμερικής.”

Μαρκ Τουαίην

Από την άλλη μεριά, το μυθιστόρημα Χάκλμπερυ (Χακ) Φιν εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία τον Δεκέμβριο του 1884 και στις ΗΠΑ το επόμενο έτος. Περιγράφει τις περιπέτειες ενός λευκού έφηβου κατώτερης κοινωνικής τάξης, που φεύγει από το σπίτι του για να απαλλαγεί από τον μέθυσο και βίαιο πατέρα του, παρέα με έναν δραπέτη δούλο, τον Τζιμ. Ο Τουαίην στο μυθιστόρημα χρησιμοποιεί τη λαϊκή γλώσσα της εποχής του και, μεταξύ άλλων, επαναλαμβάνει πάνω από 200 φορές τη λέξη “νέγρος” (nigger). Το έργο ήδη από το 1885 δέχτηκε αρνητική κριτική από τους λευκούς λόγω της χυδαίας γλώσσας και της ανηθικότητάς του, οπότε χαρακτηρίστηκε έως και “αληθινό σκουπίδι”, και εξαιρέθηκε από κάποιες δημόσιες βιβλιοθήκες.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Εν τούτοις, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ το έχει χαρακτηρίσει ως τη βάση όλης της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας. Στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα το έργο δέχτηκε νέα κριτική ως ρατσιστικό, και απαγορεύθηκε σε ορισμένα σχολεία των ΗΠΑ, όπου προηγουμένως εχρησιμοποιείτο ως βοηθητικό βιβλίο. Σε νεώτερες αγγλόφωνες εκδόσεις του μυθιστορήματος έχει αντικατασταθεί η λέξη “νέγρος” με το “σκλάβος” και έχει παραληφθεί η λέξη “injun”, που αναφερόταν στους ιθαγενείς της Αμερικής.Η απαγόρευση του βιβλίου σε σχολείο της Φιλαδέλφεια “από έναν πολιτικά ορθό όχλο” κρίθηκε αρνητικά, και χαρακτηρίστηκε “λογοκρισία” από εκπρόσωπο του Γραφείου Πνευματικής Ελευθερίας της Αμερικανικής  Ένωσης Βιβλιοθηκών.

Ο Μαρκ Τουαίην ήταν αριστοτέχνης χιουμορίστας. Η ζωή του δείχνει τον άνθρωπο, τον γεμάτο ανήσυχη ευθυμία, διαυγή οξυδέρκεια και δυνατή λογική. Τα έργα του, από τη φιλολογική άποψη έχουν γονιμότητα, ευρείς ορίζοντες και αριστοτεχνικό χειρισμό πολλών ζητημάτων και θεμάτων.Η τύχη και ο πλούτος ευνόησαν απλόχερα τον μεγάλο συγγραφέα που, παρόλο που γελούσε αληθινά στη ζωή, ήταν στο βάθος ένας πικρός σαρκαστής. Και το μυστικό του αυτό το πήρε μαζί του όταν πέθανε. Ο αστεροειδής 2362 Mark Twain πήρε το όνομά του από τον συγγραφέα.

Μαρκ Τουαίην

Περισσότερα από τη στήλη: Συγγραφείς

Συγγραφείς

Βορράς και Νότος: Όταν η αγάπη συναντά την κοινωνική αντίθεση

Το «Βορράς και Νότος» της Ελίζαμπεθ Γκάσκελ είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ρομαντική ιστορία.…

Συγγραφείς

Βρυκόλακες και Υπαρξισμός: Anne Rice

Οι βρυκόλακες αποτελούν κάτι παραπάνω από απέθαντα πλάσματα με κοφτερούς κυνόδοντες και ακατάσβεστη δίψα για…

Συγγραφείς

Τελικά η έπαυλη Μπλάι του Henry James ήταν στοιχειωμένη;

Μετά από την αφήγηση του αρχιεπίσκοπου του Καντέρμπουρυ, ο Henry James αποφάσισε να μεταφέρει στο…

Συγγραφείς

Παιχνίδι θανάτου για καλά κορίτσια: Το σκοτεινό τέλος της τριλογίας

Μια ηρωίδα που δεν αναγνωρίζουμε πια Το Παιχνίδι θανάτου για καλά κορίτσια της Holly Jackson…

Συγγραφείς

“Μην κλαις μπαμπά”: η νέα συλλογή διηγήματων της Rumena Buzarovska

Μετά τις συλλογές διηγημάτων “Ο άντρας μου” και “Δεν πάω πουθενά”, η Rumena Buzarovska μας…

Συγγραφείς

4 Τραγουδίστριες που πειραματίστηκαν συγγραφικά και εξέδωσαν βιβλία

Τις γνωρίζεις από τα τραγούδια τους και τις εμφανίσεις τους στη διεθνή σκηνή, ήξερες όμως…

Συγγραφείς

“Σαν αέρας” της Ada D’Adamo: ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα για την ευαλωτότητα και την ανάγκη για συμπερίληψη

Η Ada D’Adamo, με το μυθιστόρημά “Σαν αέρας”, προσφέρει στον αναγνώστη μια βαθιά προσωπική, τρυφερή…