Το Αλτσχάιμερ, εδώ και έναν αιώνα περίπου, αποτελεί μία νόσο, που μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως με θεραπεία ή προληπτική αγωγή. Εξελίσσεται προοδευτικά, καταστρέφοντας τη μνήμη και άλλες σημαντικές νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου, ενώ η έναρξη της δύσκολα ανιχνεύεται. Είναι η πιο κοινή αιτία της άνοιας. Στη νόσο Αλτσχάιμερ τα εγκεφαλικά κύτταρα εκφυλίζονται και πεθαίνουν, προκαλώντας μια σταθερή μείωση στη μνήμη και στη διανοητική λειτουργία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πασχόντων είναι άνω των 65 ετών με μία περίπτωση 10% να εμφανιστεί η νόσος σε νεότερη ηλικία. Η συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική ασθένεια βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών επιστημόνων, με στόχο την ανεύρεση μεθόδων καταπολέμησης της ή και πρόληψης της.
Σχετικές έρευνες, στοχεύουν στη πρόληψη, ελάττωση συμπτωμάτων και θεραπεία της νόσου, μέσω της αξιοποίησης κατάλληλων φαρμάκων. Νέα ερευνητικά δεδομένα αναφέρουν την συνδρομή της σωστής διατροφής στην αποφυγή εμφάνισης ή και ελάττωσης συμπτωμάτων της νόσου.
Η ‘’MIND diet’’που αναπτύχθηκε από το πανεπιστήμιο Rush του Σικάγο, υπόσχεται πρόληψη μέσω μείωσης του ρίσκου για Αλτσχάιμερ κατά 53%.
H δίαιτα αυτή περιλαμβάνει:
- Λαχανικά, και τροφές με βιταμίνες του συμπλέγματος Β
- Μούρα
- Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα
- Προϊόντα ολικής άλεσης
- Πουλερικά
- Κρασί
Τροφές που περιλαμβάνουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Οι βιταμίνες Β, είναι κατεξοχήν ”συνδεδεμένες με το συναίσθημα”. Επηρεάζουν τα συναισθήματα μας, καθώς η αύξηση κατανάλωσης τροφών που τις περιέχουν, μειώνουν τα συμπτώματα κατάθλιψης και μελαγχολίας και αυξάνουν το αίσθημα χαράς. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ελάττωση του επιπέδου αυτών των βιταμινών στους ηλικιωμένους, κάτι που αποδεικνύει τη σχέση μεταξύ Αλτσχάιμερ και ανεπάρκεια Βιταμινών Β.
Β1: Όσπρια, ξηροί καρποί, συκώτι κ.α.
Β2: Αμύγδαλα, αυγά, σπαράγγια κ.α.
Β3: Τόνος, κοτόπουλο, μανιτάρια κ.α.
Β5: Ηλιόσποροι, αυγά, αβοκάντο, μπρόκολο κ.α.
Β6: Φασόλια, αβοκάντο, σολωμός, σαρδέλες κ.α.
Β7: Μαγιά, μπανάνες, γλυκοπατάτες κ.α
Β9: (φυλλικό οξύ): Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φασόλια, παντζάρια, βοδινό συκώτι κ.α.
Β12: Στρείδια, τόνος, αυγό, σαρδέλες κ.α.
Μούρα:
Αποτελούν υπερτροφή για τον εγκέφαλο. Τα συγκεκριμένα φρούτα περιλαμβάνουν πολλά αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν και μειώνουν τη φλεγμονή καθώς και τις ελεύθερες ρίζες. Πολλές είναι ακόμα οι έρευνες που πρέπει να γίνουν για να εξακριβωθεί η πλήρης συνδρομή τους στην λειτουργική ακεραιότητα του εγκεφάλου αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι είναι τα μόνα φρούτα που εντάσσονται στη MIND diet.
Πολυακόρεστα ω-3, ω-6 λιπαρά οξέα:
Ύστερα από επιστημονική έρευνα, βρέθηκε ότι οι Αμερικανοί πολίτες προσλαμβάνουν 80mg πολυακόρεστων λιπαρών ημερησίως, όταν το επιθυμητό προσλαμβανόμενο ποσό είναι 200mg. Τα πολυακόρεστα, έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση που είναι ευεργετικές για την υγιή διατήρηση των εγκεφαλικών κυττάρων. Για αυτό είναι απαραίτητο το καθημερινό διαιτολόγιο να περιλαμβάνει ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και μέσα στην εβδομάδα να επιλέγεται η κατανάλωση λιπαρών ψαριών.
Προϊόντα ολικής άλεσης:
Η βρώμη, η κινόα και βέβαια όλα τα προϊόντα ολικής άλεσης περιλαμβάνουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Πουλερικά:
Το κοτόπουλο και η γαλοπούλα προτιμώνται, καθώς το κόκκινο κρέας, έχει συσχετιστεί με αρκετά δυσμενή αποτελέσματα στην υγεία, όπως η αύξηση του κορεσμένου λίπους. Δεν πρέπει να αφαιρεθεί πλήρως το κόκκινο κρέας από τη διατροφή αλλά να προσλαμβάνεται με σύνεση.
Κρασί:
Να διευκρινιστεί ότι επιτρέπεται συγκεκριμένη ποσότητα κατανάλωσης κρασιού ημερησίως, περίπου 1 ποτήρι για τις γυναίκες και 2 για τους άντρες. Αν και δεν είναι πλήρως διασαφηνισμένο, έχει παρατηρηθεί ότι το κρασί συντελεί στην μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης άνοιας και τελικά πρόληψη του Αλτσχάιμερ μέσω αύξησης της HDL. Η HDL χοληστερόλη εμπλέκεται στον μηχανισμό του Αλτσχάιμερ με ένα τρόπο που ακόμα μελετάται.
Μπαχαρικά:
Σε αυτό το σημείο, να σημειωθεί ότι αρκετοί επιστήμονες παροτρύνουν τη χρήση μπαχαρικών στο μαγείρεμα. Όλα τα καρυκεύματα, όπως η κανέλα και το κύμινο βοηθούν στην αποτροπή μείωσης της γνωστικής εξασθένισης του εγκεφάλου σε άτομα με Αλτσχάιμερ.
Αντίθετα, γλυκά, επεξεργασμένα φαγητά, κατάχρηση του αλκοόλ και διάφορων ουσιών οδηγούν στα αντίθετα αποτελέσματα. Η υπερκατανάλωση βλαβερών για την υγεία προϊόντων, οδηγεί στην πυροδότηση της εμφάνισης της νόσου.
Σωματική άσκηση: μπορεί τελικά να μας βοηθήσει;
Σημαντική, βέβαια, κρίνεται η συνδρομή της γυμναστικής για την ελάττωση του ενδεχομένου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ. Η σωματική άσκηση δεν βοηθά μόνο στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης, αλλά και στην πνευματική ευεξία. Η συγκεκριμένη άποψη, στηρίζεται στο γεγονός ότι, με την άσκηση βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος, και μειώνεται το άγχος.
Μελέτη έδειξε ότι η συστηματική σωματική άσκηση σε ηλικιωμένους μείωσε τη πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ κατά 45%, όπως επίσης και τη φθορά του ιππόκαμπου, που είναι συχνό φαινόμενο σε νοσούντες.
Από την άλλη όμως, αντίστοιχες μελέτες στα άτομα που πάσχουν από Αλτσχάιμερ δεν έδειξαν επιθυμητά αποτελέσματα, καθώς όλα τα δυσμενή συμπτώματα ”δεν έλειψαν να εμφανιστούν”. Απώλεια γνωστικών ικανοτήτων και αυτονομίας, είναι κάποια από αυτά. Αυτό βέβαια, δε πτοεί τους επιστήμονες οι οποίοι θα συνεχίσουν να ερευνούν για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τη συγκεκριμένη ασθένεια. Προς το παρόν, επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό η προσπάθεια για πρόληψη του Αλτσχάιμερ.
Επιλογικά:
Παρόλα αυτά, η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής μόνο οφέλη μπορεί να μας επιφέρει. Η θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ, ”φαντάζει μακρινή ελπίδα”. Υπάρχουν όμως, αρκετοί τρόποι για να θωρακίσουμε τον εαυτό μας απέναντι στην ασθένεια αυτή! Απλές καθημερινές συνήθειες βοηθούν στην αποτροπή εμφάνισης της νόσου. Εξάλλου η σωστή πρόληψη μειώνει την επίπτωση του Αλτσχάιμερ. Οι νέοι ας προσέχουν για να έχουν υγεία και οι ηλικιωμένοι ας προσέχουν για να μην έχουν πιθανότητα εμφάνισης του Αλτσχάιμερ.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Adrian De la Rosa, GloriaOlaso-Gonzalez, Coralie Arc-Chagnaud , Fernando Millan, Andrea Salvador-Pascual, Consolacion García-Lucerga, Cristina Blasco-Lafarga, Esther Garcia-Dominguez, Aitor Carretero, Angela G.Correas, JoseViña, Μari CarmenGomez-Cabrera.(2020). Physical exercise in the prevention and treatment of Alzheimer’s disease. Elsevier, pp: 394-404.
Alz.org What is Alzheimer’s disease. Διαθέσιμο στο: alz.org (Τελευταία πρόσβαση στις: 30/11/2020)
Healthcareassociates.com (2018). 7 Foods that Can Fight Dementia and Alzheimer’s Disease. Διαθέσιμο στο: https://healthcareassociates.com/7-foods-that-can-fight-dementia-and-alzheimers-disease/. Τελευταία πρόσβαση στις: 29/11/2020.
Jonathan Graff-Radford. Mayoclinic.org (2019). Can exercise prevent memory loss and improve cognitive function? Διαθέσιμο στο:mayoclinic.org (Τελευταία πρόσβαση στις: 29/11/2020).
Lamberts (2019). Οι 8 βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ποιες τροφές τις περιέχουν. Διαθέσιμο στο: lamberts.gr (Τελευταία πρόσβαση στις: 29/11/2020).
MARTHA CLARE MORRIS (2017). The truth about alcohol and brain health.
Paula Cohen. CBS NEWS (2015). The MIND diet: 10 foods that fight Alzheimer’s (and 5 to avoid).
Qing Meng, Muh-Shi Lin, I-Shiang Tzeng. (2020). Relationship Between Exercise and Alzheimer’s Disease: A Narrative Literature Review.
