Οι διατροφικές διαταραχές εφήβων αφορούν την κατάσταση κατά την οποία ένα νεαρό άτομο εμφανίζει δυσλειτουργία στην πρόσληψη τροφής. Αρχικά, οι διατροφικές διαταραχές εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες, την μειωμένη πρόσληψη τροφής (ανορεξία) και την κατά επεισόδια υπερφαγία (βουλιμία). Γενικά, αυτές οι διαταραχές είναι ψυχογενείς και έχουν άμεση σχέση με την εικόνα του εφήβου για το σώμα του. Ειδικότερα, οι απότομες αλλαγές που διανύει το σώμα στην εφηβεία φέρουν μεγάλη ευθύνη για τις διαταραχές διατροφής. Επίσης, κοινωνικοί παράγοντες όπως η μόδα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη τέτοιων δυσλειτουργιών καθώς επηρεάζουν την εικόνα του εφήβου για το σώμα του. Στη συνέχεια, θα αναλύσουμε τις πιο συχνές διατροφικές διαταραχές εφήβων και τα σημάδια για την αναγνώρισή και πρόληψή τους.
Διατροφικές διαταραχές εφήβων: Ανορεξία
Η ψυχογενής ή νευρική ανορεξία αποτελεί διαταραχή πρόσληψης τροφής, κατά την οποία ο πάσχων λαμβάνει ελάχιστη έως μηδαμινή ποσότητα τροφής. Αποτέλεσμα αυτής της πάθησης είναι συνήθως η μεγάλη και απότομη απώλεια βάρους. Επιπλέον, η μεγάλη απώλεια βάρους, πιθανότατα οδηγεί σε ανάπτυξη διαφόρων παθήσεων, κατάρρευση ζωτικών οργάνων και μπορεί να καταλήξει σε θάνατο.
Οι πάσχοντες από νευρική ανορεξία δύσκολα κατανοούν ότι πάσχουν από διατροφική διαταραχή και εμφανίζουν πεισματική άρνηση στη λήψη τροφής. Όπως συμβαίνει και με άλλες διατροφικές διαταραχές εφήβων, βλέπουν μια διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού τους. Συγκεκριμένα, πιστεύουν ότι διαθέτουν επιπλέον βάρος το οποίο πρέπει να αποβάλουν, επομένως αποφεύγουν τα γεύματα, ενώ πολλοί ακολουθούν εξαντλητική άσκηση.
Σύμφωνα με τους Kourkouta, et al. η νευρική ανορεξία χωρίζεται σε δύο βασικούς τύπους: 1. Άτομα που λαμβάνουν αυστηρά ελάχιστη ποσότητα τροφής και δεν ενδίδουν στη διατροφική κατανάλωση με κανέναν τρόπο. 2. Άτομα που αποφεύγουν αυστηρά την τροφή, καταλήγουν σε υπερφαγικά επεισόδια και στη συνέχεια προκαλούν εμετό ή καταναλώνουν καθαρτικές ουσίες. Επιπλέον αναφέρουν, ότι σε διατροφικές διαταραχές εφήβων όπως η ανορεξία παρατηρούμε την προσπάθεια του εφήβου να ελέγξει το σώμα του.
Η θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας ξεκινά με τη διόρθωση της διατροφής και τη συμπλήρωση των θρεπτικών ελλείψεων. Επίσης, σε προχωρημένες καταστάσεις η νοσηλεία είναι απαραίτητη για τη θετική έκβαση. Κυριότερο ρόλο όμως, όπως και σε άλλες διατροφικές διαταραχές εφήβων, διαδραματίζει η ψυχοθεραπεία, κυρίως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ψυχοθεραπεία δεν αφορά μόνο τον έφηβο αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει.
Διατροφικές διαταραχές εφήβων: Βουλιμία
Η ψυχογενής βουλιμία αποτελεί διαταραχή πρόσληψης τροφής, κατά την οποία το άτομο ξεσπά σε επεισόδια υπερφαγίας. Στη συνέχεια προκαλεί εσκεμμένα εμετό ή λαμβάνει καθαρτικά για να αποβάλει τις τροφές και συνεπώς τις θερμίδες που έλαβε. Κατά τους Kourkouta, et al. οι κίνδυνοι που προκύπτουν για την υγεία του εφήβου από αυτή τη διατροφική διαταραχή είναι πολλοί. Ειδικότερα οι έφηβοι που πάσχουν από βουλιμία εμφανίζουν συχνά ανωμαλίες στο βάρος και γαστρεντερικές δυσλειτουργίες. Πιο σπάνιο φαινόμενο αποτελεί επίσης η εμφάνιση καρδιακών αρρυθμιών. Όπως συμβαίνει με τις διατροφικές διαταραχές εφήβων όπως η ανορεξία, έτσι και στη βουλιμία έχουμε δύο τύπους: 1. Πάσχοντες που μετά το υπερφαγικό επεισόδιο λαμβάνουν καθαρτικές ουσίες και/ή προκαλούν εσκεμμένα εμετό στον εαυτό τους. 2. Πάσχοντες που μετά το ξέσπασμα στο φαγητό ξεκινούν μεγάλες περιόδους νηστείας και υπερβολικής άσκησης για να αποβάλουν ό,τι έφαγαν.
Για την αντιμετώπιση της διαταραχής ο ασθενής αρχικά πρέπει να ρυθμίσει τη διατροφή του με τη βοήθεια γιατρού. Στη συνέχεια, πρέπει να ακολουθήσει γνωστική συμπεριφορική θεραπεία για να κατανοήσει και να ελέγξει την πάθησή του και τις παρορμήσεις. Όπως αναφέραμε για όλες τις διατροφικές διαταραχές εφήβων, έτσι και στη βουλιμία η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο. Επομένως έχει μεγάλη σημασία να συμμετέχει στην ψυχοθεραπεία ώστε να βοηθήσει και να υποστηρίξει τον έφηβο στην αποθεραπεία του.
Πηγές άρθρου:
https://www.researchgate.net/publication/348000529_Anorexia_nervosa_A_literature_review/link/5fec69bd45851553a00571f5/download (Τελευταία ανάκτηση 6/12/2022)
https://www.researchgate.net/publication/348000529_Anorexia_nervosa_A_literature_review/link/5fec69bd45851553a00571f5/download (Τελευταία ανάκτηση 6/12/2022)
