How to build a human… for dummies. Γενικά η διαδικασία του να “χτίσεις” έναν άνθρωπο δεν είναι κάτι εύκολο. Η διαδικασία αποτελείται από πολλά βήματα τα οποία συμβαίνουν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και έχουν άμεση συσχέτιση μεταξύ τους. Η αναγκαιότητα και η σημασία της διαδικασίας αυτής φαίνεται από το γεγονός ότι με αυτήν ασχολείται μια ολόκληρη επιστήμη. Η εμβρυολογία. Η εμβρυολογία περιγράφει την ανάπτυξη του εμβρύου από την στιγμή της σύλληψης μέχρι και ένα μικρό χρονικό διάστημα μετά την κύηση. Πέραν της κατανόησης της ανάπτυξης του εμβρύου, η εμβρυολογία μας βοηθά να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς που οδηγούν σε επιπλοκές της κύησης, σε συγγενείς ανωμαλίες και άλλα. Προβλήματα που ενδέχεται να επιβαρύνουν την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου.
Δημιουργία του εμβρύου
Γονιμοποίηση
Όλα ξεκινάνε με την γονιμοποίηση. Η γονιμοποίηση γίνεται όταν ένα σπερματοζωάριο, προερχόμενο από τον άντρα, συγχωνεύεται με ένα ωάριο, προερχόμενο από την μητέρα. Τα δύο αυτά κύτταρα έρχονται σε σχέση κατά την σεξουαλική επαφή. Μετά την εκσπερμάτιση του άνδρα μέσα στον κόλπο της γυναίκας, τα σπερματοζωάρια θα κινηθούν προς τους ωαγωγούς της γυναικάς. Εκεί θα συναντήσουν – ή όχι – ένα ωάριο. Η γονιμοποίηση θα πρέπει να γίνει στους ωαγωγούς έτσι ώστε αυτή να είναι φυσιολογική. Γενικά η διαδικασία της γονιμοποίησης είναι μια περίπλοκη διαδικασία η οποία αποτελείται από πολλά στάδια τα οποία εδώ δεν χρειάζεται να αναλύσουμε πολύ. Το σημαντικό που πρέπει να ξέρουμε όμως είναι πως αφού ένα σπερματοζωάριο καταφέρει να εισχωρήσει μέσα στο ωάριο, δεν μπορεί να μπει κάποιο άλλο. Αυτό συμβαίνει γιατί στην επιφάνεια του ωαρίου συντελούνται μορφολογικές αλλαγές, και εκεί όπου η επιφάνεια του ωαρίου έμοιαζε με πλεκτό καλάθι, μοιάζει με μια σχεδόν λεία, συνεχόμενη επιφάνεια.
Μέσα στο ωάριο δεν μπαίνει ολόκληρο το σπερματοζωάριο. Μπαίνει μονάχα ο πυρήνας (που περιέχει το γενετικό υλικό), το αξόνημα (μια δομή που βρίσκεται μέσα στην ουρά του σπερματοζωαρίου) και μιτοχόνδρια. Το αξόνημα και τα μιτοχόνδρια καταστρέφονται και δεν διατηρούνται μέσα στο νέο κύτταρο. Μέσα στο νέο κύτταρο υπάρχουν από την μια ο πυρήνας του ωαρίου και ο νέος πυρήνας του σπερματοζωαρίου. Μετά από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα αυτοί οι δύο πυρήνες συγχωνεύονται και σχηματίζουν ένα νέο κύτταρο. Αυτό το κύτταρο είναι το πρώτο κύτταρο του σώματος που ονομάζεται ζυγωτό.
Αυλάκωση
Το επόμενο στάδιο της δημιουργίας ενός ανθρώπου είναι η αυλάκωση. Κατά την αυλάκωση, το ζυγωτό αρχίζει να διαιρείται σε επιμέρους κύτταρα με την ιδιαιτερότητα ότι μέχρι κάποιο σημείο δεν αυξάνει τον όγκο του. Αυτό σημαίνει πως τα νέα κύτταρα που δημιουργούνται έχουν μικρότερο μέγεθος από το αρχικό ζυγωτό. Όσο συμβαίνει αυτό, η δομή που σχηματίζεται κινείται καθοδικά προς την μήτρα. Όσον αυξάνεται ο αριθμός των κυττάρων που προέρχονται με διαίρεση, ο σχηματισμός αλλάζει μορφές. Μετά από έναν συγκεκριμένο αριθμό διαιρέσεων, τα κύτταρα διακρίνονται σε δύο ομάδες κυττάρων. Η μία ομάδα θα αποτελέσει την καταβολή του εμβρύου και η άλλη θα αποτελέσει την απαρχή του σχηματισμού του πλακούντα. Η πλήρης εμφύτευση του κυήματος στην μήτρα γίνεται περίπου στα τέλη της δεύτερης εβδομάδας της κύησης.
Πρώιμη Εμβρυική Περίοδος
Ως πρώιμη εμβρυική περίοδο εννοούμε την περίοδο μεταξύ της δεύτερης και της όγδοης εβδομάδας της κύησης. Η περίοδος είναι πολύ σημαντική για την εξέλιξη της κύησης και της υγείας του εμβρύου. Μέσα σε αυτή την περίοδο σχηματίζονται ορισμένες δομές που αποτελούν την βάση για το σχηματισμό των συστημάτων οργάνων του σώματος. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η εμφάνιση της νευρικής πλάκας που αποτελεί την απαρχή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Επίσης χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση της νωτιαίας χορδής, μιας δομής που υποδεικνύει την θέση της σπονδυλικής θέσης. Μέσα σε αυτήν την περίοδο το έμβρυο αυξάνει αρκετά σε μέγεθος και αποκτά ένα συγκεκριμένο σχήμα και δεν είναι πια μια απλή μάζα κυττάρων. Η πρώιμη εμβρυική περίοδος είναι πολύ σημαντική διότι σε περίπτωση που γίνει κάποιο λάθος στην δημιουργία των πρωταρχικών δομών, είναι επόμενο ότι θα προκύψουν σοβαρές βλάβες στα αντίστοιχα συστήματα. Αυτές οι βλάβες επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την υγεία του εμβρύου και αυξάνουν την θνησιμότητά του πριν ακόμα γεννηθεί. Άλλες πάλι μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών και στον θάνατο του νεογνού λίγο μετά την γέννησή του.
Σε όλα τα παραπάνω στάδια, το έμβρυο είναι πάρα πολύ μικρό και δεν μοιάζει τόσο με άνθρωπο. Παρόλα αυτά όταν σχηματιστούν οι σχισμές στις οποίες θα υπάρχουν κάποια στιγμή τα μάτια και τα αυτιά, η εικόνα του πλησιάζει αυτή ενός ανθρώπου.
Προγεννητικός έλεγχος: σύγχρονες τεχνικές και δυνατότητες
