Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Διακρίνουμε με βάση το μηχανισμό τους δύο τύπους διαβήτη. Το ΣΔ τύπου 1 είναι πρακτικά ένα αυτόανοσο νόσημα. Στον ΣΔ 1 έχουμε καταστροφή των ειδικών κυττάρων του παγκρέατος, που φυσιολογικά παράγουν την ινσουλίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην παράγεται καθόλου ινσουλίνη. Η καταστροφή γίνεται από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο ΣΔ τύπου 2 είναι ένα μεταβολικό σύνδρομο. Μια σειρά από γεγονότα κάνουν τους ιστούς στους οποίους φυσιολογικά δρα η ινσουλίνη να είναι ανθεκτικοί. Ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη σημαίνει ότι οι πρώην φυσιολογικές τιμές ινσουλίνης που παρήγαγε το σώμα δεν είναι πλέον επαρκείς να επιφέρουν τα αναγκαία αποτελέσματα.
Οι χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ
Πέραν των γνωστών προβλημάτων που προκαλεί ο σακχαρώδης διαβήτης λόγω των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, αλλά και των οξέων-επείγοντων καταστάσεων, σχετίζεται και με προβλήματα που εκδηλώνονται σε βάθος χρόνου. Τα προβλήματα αυτά ονομάζονται χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ. Μια αδρή κατηγοριοποίηση των επιπλοκών αυτών είναι: Μικροαγγειοπάθειες, μακροαγγειοπάθειες και Λοιμώξεις. Οι μικροαγγειοπάθειες είναι βλάβες που σχετίζονται κυρίως με μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία και υπάρχουν κυρίως σε ασθενής με ΣΔ 1. Οι μάκροαγγειοπάθειες είναι βλάβες πάλι που αφορούν τα μεγαλύτερα αγγεία του οργανισμού και ασθενείς με ΣΔ 2. Τέλος, στην προκειμένη περίπτωση, με τον όρο λοιμώξεις περιγράφουμε μολυσματικά νοσήματα που επιβαρύνουν τους διαβητικούς ασθενείς πολύ περισσότερο από τους μη διαβητικούς.
Βλάβες μικροσκοπικών και μεγάλων αγγείων
Ο πιο συχνός τύπος μικροαγγειοπάθειας είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Σε αυτήν παραβλάπτεται ο αμφιβληστροειδής χιτώνας. Περνάει από πολλά στάδια και εμφανίζει διάφορες εντάσεις. Ξεκινά από την ήπια μη παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια που εκδηλώνεται μόνο μικροσκοπικά μέσα στον οφθαλμό και δεν επηρεάζει την όραση. Το τελικό της στάδιο είναι η παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια στην οποία έχουμε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και αιμορραγία του οφθαλμού.
Αρκετά συχνή είναι και η διαβητική νεφροπάθεια. Είναι μια επιπλοκή που διαδράμει πολύ αργά και ύπουλα με τελικό της στάδιο την νεφρική ανεπάρκεια. Μπορεί να χρειαστεί και δέκα με δεκαπέντε έτη για να εκδηλωθεί κλινικά και όταν εκδηλώνεται μπορεί να υπάρχει αυξημένη αρτηριακή πίεση και αποβολή πρωτεϊνών στα ούρα. Τέλος, η πιο σοβαρή μικροαγγειοπάθεια που συσχετίζεται με τον ΣΔ είναι η νευροπάθεια, δηλαδή βλάβη των νεύρων. Οι νευροπάθειες ταξινομούνται σε πολλούς τύπους και και έχουν ποικίλη κλινική εικόνα. Μπορεί να εκδηλώνονται με μυική αδυναμία, μυική καχεξία, οξύ πόνο. Ανάλογα με τους κλάδους των νεύρων που προσβάλλονται μπορεί να έχουμε και πιο σοβαρές επιπλοκές. Όταν για παράδειγμα παραβλαπτούν τα νεύρα που ρυθμίζουν την λειτουργία της καρδιάς, έχουμε μια κατάσταση που αναφέρεται ως καρδιαγγειακή αυτόνομη νευροπάθεια. Η νευροπάθεια αυτή προκαλεί αρρυθμίες και έχει κακή πρόγνωση.
Οι μακροαγγειοπάθειες συσχετίζονται με το μεταβολικό σύνδρομο του ΣΔ 2. Η δυσλιπιδαιμία, η υπεργλυκαιμία και οι διαταραχές στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών προκαλούν αθηροσκλήρυνση στα μεγάλα αγγεία του οργανισμού. Οι σημαντικότερες εκδηλώσεις της μακροαγγειοπάθειας είναι η ισχαιμία του μυοκαρδίου και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
ΣΔ και λοιμώξεις
Όσον αφορά τις λοιμώξεις, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι συνήθως οι διαβητικοί ασθενείς δεν είναι πιο ευπαθείς στο να κολλήσουν ένα λοιμώδες νόσημα αλλά στο πώς θα το αντιμετωπίσουν. Η πιο συνηθισμένη λοίμωξη που επιβαρύνει τους διαβητικούς είναι η πνευμονία από πνευμονιόκοκκο. Συχνά σημειώνονται λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος και από βακτήρια αλλά και από μύκητες. Μια από τις πιο σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις είναι η εξωτερική ωτίτιδα από ψευδομονάδα. Αντίστοιχα μια από τις πιο σοβαρές μυκητιάσεις είναι η προσωπική και εγκεφαλική μουκορμύκωση.
Πρόληψη των επιπλοκών
Οι πιο πολλές από αυτές τις επιπλοκές μπορούν να προληφθούν και να διατηρηθεί το επίπεδο ζωής του διαβητικού υψηλό. Η πρόληψη μπορεί να γίνει και πρωτογενώς και δευτερογενώς. Στην πρωτογενή πρόληψη συμπεριλαμβάνονται παράγοντες όπως η διακοπή του καπνίσματος και η σωστή διατροφή. Στην δευτερογενή πρόληψη ανήκουν παράγοντες που έχουν να κάνουν με την συνέπεια του διαβητικού στον εργαστηριακό του έλεγχο και στο ετήσιο check-up.
Σακχαρώδης διαβήτης και η επίδραση του στην όραση
Αθηροσκλήρυνση: Mια ύπουλη ασθένεια
