Τι είναι το ήπαρ;
Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα από τα πιο πολυδύναμα όργανα του σώματός μας. Στην ουσία είναι ένα βιοχημικό εργοστάσιο. Παράγει πολυάριθμα ένζυμα και ουσίες μέσα από πολλές και σύνθετες μεταβολικές οδούς και αντιδράσεις. Χωρίς το ήπαρ δεν θα μπορούσε να ρυθμίζεται το σάκχαρό μας, δεν θα μπορούσαμε να μεταβολίζουμε τα φάρμακα που καταναλώνουμε. Το πιο σημαντικό από όλα, χωρίς το ήπαρ δεν θα μπορούσαμε να ξεμεθύσουμε μετά από ένα γερό ξενύχτι με αλκοόλ.
Τρανσαμινάσες: τα όπλα του ήπατος
Μεταξύ άλλων στο ήπαρ παράγονται κάποια ένζυμα που ονομάζονται τρανσαμινάσες. Οι τρανσαμινάσες βρίσκονται κανονικά στο εσωτερικό των ηπατικών κυττάρων. Όταν αυτά καταστρέφονται, για διάφορους λόγους, τα ένζυμα απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος. Επομένως αυξημένες τιμές στα ηπατικά αυτά ένζυμα μπορεί να δηλώνει κάποια καταστροφή στα ηπατοκύτταρα. Ανάλογα με την τάξη της αύξησης των επιπέδων στο αίμα υποδεικνύεται και η αντίστοιχη καταστροφή. Μικρή αύξηση σημαίνει, συνήθως, μικρή καταστροφή.
ALT & AST
Τα πιο σημαντικά από αυτά τα ένζυμα είναι οι τρανσαμινάσες AST και ALT. Η AST λέγεται αλλιώς αμινοτρανσφεράση του ασπαρτικού και η ALT λέγεται αμινοτρανσφεράση της αλανίνης. Στο σώμα μας μπορούμε να βρούμε πολλές “παραλλαγές” αυτών των ενζύμων. Οι παραλλαγές αυτές ονομάζονται ισοένζυμα και εντοπίζονται στην καρδιά, στους σκελετικούς μύες και στα νεφρά. Για τώρα εμείς όμως θα επικεντρωθούμε στα ισοένζυμα του ήπατος.
Για να κάνουμε πιο κατανοητή την κλινική σημασία των συγκεκριμένων ενζύμων, ίσως θα έπρεπε να μιλήσουμε με αριθμούς. Μονάδα μέτρησης των αμινοτρανσφερασών στο αίμα είναι το U/L. Ανά 1 γραμμάριο κατεστραμμένου ιστού από το ήπαρ, εμφανίζεται μια αύξηση 400U ALT και 500U AST στο αίμα αντίστοιχα. Το 1 γραμμάριο ήπατος αντιστοιχεί στον καθόλου αμελητέο αριθμό ηπατοκυττάρων που προσεγγίζει τα εκατόν εβδομήντα ένα εκατομμύρια κύτταρα. Οι φυσιολογικές τιμές των τρανσαμινασών που κυμαίνονται μεταξύ 0 και 50 U/L αντιστοιχούν σε έναν πολύ μικρό φυσιολογικό ρυθμό καταστροφής των ηπατοκυττάρων. Αυτός εντάσσεται στα πλαίσια της φυσιολογικής λειτουργίας του οργάνου και έτσι δεν σχετίζεται με κάποια παθολογία.
ALP & γGT
Δύο άλλα ένζυμα των οποίων τα επίπεδα στο αίμα διερευνούμε συχνά σε εξετάσεις αίματος είναι το ALP και το γGT. Το ΑLP αντιστοιχεί στην αλκαλική φωσφατάση. Η σύνθεσή της επάγεται από τα χολικά οξέα. Τα χολικά οξέα είναι μεταξύ άλλων συστατικά της χολής. Το γGT είναι ένας δείκτης αύξηση του οποίου μπορεί να υποδηλώνει καταστροφή των κυττάρων των ηπατικών σωληναρίων ή την αύξηση των χολικών οξέων στον οργανισμό.
Ποια είναι η κλινική χρησιμότητα των αμινοτρανσφερασών;
Τα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων είναι πολύ αξιόπιστοι, άμεσοι και εύκολοι δείκτες αξιολόγησης της κατάστασης του ήπατος. Ο υπολογισμός τους μπορεί να γίνει είτε σε έκτακτες περιπτώσεις (εξακρίβωση αιφνίδιας ηπατικής ανεπάρκειας, ηπατίτιδας). Μπορεί όμως να γίνει και στα πλαίσια της μακροχρόνιας παρακολούθησης της υγείας του ήπατος και στα ετήσια check ups.
Λιπώδες ‘Ηπαρ: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται
Πέτρες στη χολή: Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφύγουμε;
Κατανοώντας τις γενικές εξετάσεις αίματος
Ηπατίτιδα C: κλινική εικόνα και ανάγκη προστασίας
