Βενζοδιαζεπίνες
Διαβάζοντας τον τίτλο του άρθρου, ο εθισμός στις βενζοδιαζεπίνες μπορεί να ακούγεται κάτι μη σύνηθες. Η αλήθεια όμως είναι πως αν εξηγήσουμε τι είναι οι βενζοδιαζεπίνες θα κατανοήσουμε πως ο εθισμός αυτός ίσως και να είναι πιο συνηθισμένος από ότι νομίζαμε. Οι βενζοδιαζεπίνες είναι μια μεγάλη ομάδα ουσιών που έχουν τις ακόλουθες ιδιότητες. Οι βενζοδιαζεπίνες έχουν αγχολυτικές, υπνωτικές, μυοχαλαρωτικές και αντιεπιληπτικές ιδιότητες. Η βασικότερη όμως ιδιότητά τους είναι η βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση της αϋπνίας. Στις βενζοδιαζεπίνες ανήκουν συνολικά οχτώ ουσίες οι οποίες έχουν παρόμοιες δυνατότητες. Κανονικά τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις όπου η αϋπνία είναι πολύ έντονη και δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με κανέναν άλλον τρόπο. Οι βενζοδιαζεπίνες συνδέονται σε ειδικούς υποδοχείς του εγκεφάλου, όπου φυσιολογικά θα συνδεόταν το GABA. Το GABA είναι μια ουσία που παράγεται φυσιολογικά από τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Όταν οι βενζοδιαζεπίνες πάρουν την θέση του, εμποδίζουν την μεταβίβαση σημάτων, για αυτό και προκαλούν υπνηλία.
Xanax και Lexotanil
Τα πιο διαδεδομένα φάρμακα που έχουν ως βάση τους τις βενζοδιαζεπίνες είναι το Xanax και το Lexotanil. Ακόμα πιστεύετε ότι ο εθισμός στις βενζοδιαζεπίνες είναι κάτι μη σύνηθες; Το Xanax έχει ως βάση του την αλπραζολάμη. To Lexotanil πάλι έχει ως βάση του την βρωμαζεπάμη. Και οι δυο αυτές ουσίες είναι πολύ ισχυρά μέλη της οικογένειας των βενζοδιαζεπινών. Τόσο το Xanax όσο και το Lexotanil, με περισσότερη έμφαση στο πρώτο, είναι πολύ εθιστικά ως ναρκωτικά. Κανονικά τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε ασθενείς με πολύ έντονη αϋπνία και μάλιστα η θεραπευτική αγωγή με αυτές τις ουσίες δεν ξεπερνά τις 4 εβδομάδες. Σε σπάνιες περιπτώσεις ενδείκνυται μακρύτερη θεραπεία η οποία φτάνει τους λίγους μήνες, κάτω από αυστηρή παρακολούθηση από γιατρούς. Από αυτό το σημείο όμως ξεκινά το πρόβλημα. Πολλοί ψυχίατροι και άλλοι ειδικευόμενοι γιατροί συνταγογραφούν αδόκιμα αυτά τα φάρμακα θέτοντας τον ασθενή σε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση.
Οι παρενέργειες της άσκοπης κατανάλωσης
Όταν η κατανάλωση των φαρμάκων αυτών δεν γίνεται σωστά, τα συμπτώματα τα οποία θεωρητικά θα καταπολεμούνταν, επιδεινώνονται. Έτσι ο ασθενής αρχίζει να καταναλώνει ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες προκειμένου να τον “πιάσουν”. Μακρόχρονη χρήση των βενζοδιαζεπινών προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο. Αυτές αντικατοπτρίζονται στις ανώτερες νοητικές λειτουργίες. Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει μια σειρά συμπτωμάτων που εκτείνονται από εφιάλτες μέχρι επιθετικά ψυχωσικά επεισόδια. Πέραν όμως από αυτά, αρχίζουν να διαταράσσονται η μνήμη, η ικανότητα ορθής χρήσης του λόγου, και η κριτική ικανότητα – ικανότητα λήψης αποφάσεων. Όταν εμφανιστούν αυτά τα συμπτώματα είναι που μεγιστοποιείται και ο κίνδυνος υπερκατανάλωσης, ή συνδυασμού με άλλες ουσίες. Μελέτες έχουν αποδείξει πως η παρατεταμένη χρήση βενζοδιαζεπινών σχετίζονται με το Alzheimer αλλά και με αντίστοιχους καρκίνους. Όπως αναφέραμε παραπάνω τα φάρμακα αυτά είναι πολύ ισχυρά ναρκωτικά επομένως δεν είναι εύκολο για κάποιον που τα καταναλώνει πολύ καιρό, να σταματήσει να τα παίρνει. Το στερητικό σύνδρομο είναι έντονο και μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο τον ασθενή αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά.
Για ποιο λόγο καταναλώνει τόσος κόσμος βενζοδιαζεπίνες;
Τα ηρεμιστικά φάρμακα είναι γενικά η εύκολη και η φθηνή λύση. Οι τιμές των εμπορικών φαρμάκων βενζοδιαζεπινών είναι γενικά χαμηλές, κάνοντάς τα ιδιαίτερα ελκυστικά. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής καθώς και η κατάσταση στη χώρα σήμερα δεν είναι αμελητέοι στρεσογόνοι παράγοντες. Το άγχος είναι που αρχικά προκαλεί τις αϋπνίες που κλιμακώνονται και καθίστανται ανυπόφορες. Για πολλούς, λόγω του στίγματος που πλανάται στην κοινωνία, είναι πιο εύκολο να καταναλώσουν χάπια αντιμετωπίζοντας συμπτωματικά την νόσο – άγχος, παρά να κάνουν μια ουσιαστική θεραπεία. Το έντονο άγχος μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια σειρά συνεδρίων και αν χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή κάτω από αυστηρή παρακολούθηση. Είναι όμως και αμέλεια των γιατρών να συνταγογραφούν τα φάρμακα ασύστολα. Πέραν της κακής κατάστασης στη χώρα υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις πρόκλησης έντονου άγχους. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται για παράδειγμα ένα μεγάλο ατύχημα (μετατραυματικό στρες), ένα χειρουργείο, ή μια διαδικασία που πρέπει να επαναλαμβάνεται συχνά και επιβαρύνει την ψυχολογία του ατόμου (αιμοκάθαρση, θεραπεία διαβήτη). Η προσπάθεια αντιμετώπισης των επιπτώσεων στο άγχος με ηρεμιστικά είναι τελεσφορεί αλλά μόνο παροδικά καθώς αντιμετωπίζει την αϋπνία και όχι το άγχος.
Για περισσότερες πληροφορίες για σχετικά θέματα μπορείτε να ανατρέξετε παρακάτω:
Οι ψυχικές ασθένειες δεν είναι μεταφυσική
Εξερευνώντας το νευρικό σύστημα (Μέρος 1ο)
Εξερευνώντας το νευρικό σύστημα (Μέρος 2ο)
Ψυχολόγος VS Ψυχίατρος: Ποιες είναι οι διαφορές;
