Ως «θόρυβος» ορίζεται ο ενοχλητικός, ανεπιθύμητος ή/και δυσάρεστος ήχος για τον άνθρωπο. Η ένταση του ήχου μετριέται σε ντεσιμπέλ (dB) και ανάλογα με την ένταση καθορίζονται τα ασφαλή και επιβλαβή επίπεδα θορύβου. Τα ασφαλή επίπεδα θορύβου έχουν καθοριστεί στα 85 dΒ, όπως η φυσιολογική ομιλία (60dB), ο φυσιολογικός θόρυβος στο δρόμο (70dB) ή ένα θορυβώδες γραφειακό περιβάλλον (80dB).
Οποιοσδήποτε θόρυβος που η έντασή του ξεπερνά τα 85 dB θεωρείτε επιβλαβής ήχος και επικίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία, όπως π.χ. ο θόρυβος σε ένα εργοστάσιο (90dB) ή σε κάποιο νυκτερινό κέντρο (110dB), η μουσική από προσωπικές συσκευές αναπαραγωγής (iPod / mp3) σε υψηλή ένταση (115dB), ή ο θόρυβος από τη ρίψη πυροτεχνημάτων ή ενός πυροβολισμού (125dB/145dB).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η ηχορύπανση είναι στη δεύτερη θέση (πρώτη είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση) στην κατάταξη των περιβαλλοντικών κινδύνων για την υγεία. Η ηχορύπανση και επομένως έκθεση σε θορύβους υψηλής έντασης είναι μία ύπουλη διαδικασία με αρκετές συνέπειες βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Οι συνέπειες αυτές δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμες αλλά υποσκάπτουν συστηματικά την υγεία των ανθρώπων.
Ο ανεπιθύμητος θόρυβος, βραχυπρόθεσμα δημιουργεί στρες και νευρικότητα με αρνητικό αντίκτυπο στην γενικότερη υγεία του ατόμου, μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης και αποδοτικότητας ιδίως στην εργασία, καθώς επίσης δυσχεραίνει την επικοινωνία με συνέπεια τον αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων όταν π.χ δεν μπορεί κάποιος να ακούσει κάποια προειδοποιητικά ηχητικά σήματα ενός μηχανήματος ή ακόμα και τις κόρνες των αυτοκινήτων. Η έκθεση σε επιβλαβείς θορύβους για μεγάλο χρονικό διάστημα, μακροπρόθεσμα προκαλεί διαταραχή της ακοής και τελικά απώλεια της ακοής.
Η θορυβογενής απώλεια της ακοής είναι η συνηθέστερη επαγγελματική ασθένεια στην Ευρώπη καθώς αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του συνόλου των επαγγελματικών ασθενειών, συνηθέστερη από τα δερματικά και τα αναπνευστικά προβλήματα., σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία.
Η θορυβογενής απώλεια της ακοής οφείλεται συνήθως σε παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους, αλλά μπορεί να επέλθει ακόμη και με έκθεση σε υψηλούς θορύβους σύντομης διάρκειας, όπως π.χ. ένας πυροβολισμός. Το πρώτο σύμπτωμα είναι συνήθως η αδυναμία να γίνουν αντιληπτοί ήχοι σε ψηλές συχνότητες, που αν δεν αντιμετωπιστεί, το πρόβλημα επεκτείνεται και στις χαμηλότερες συχνότητες.
Ο τύπος αυτής της βαρηκοΐας ονομάζεται νευροαισθητήρια βαρηκοΐα. Παρουσιάζεται όταν υπάρχει βλάβη στο ακουστικό νεύρο, δηλαδή όταν τα τριχοειδή κύτταρα του κοχλία καταστρέφονται και κατ’ επέκταση μειώνεται η ακοή και η διακριτική ικανότητα. Η θορυβογενής απώλεια της ακοής συνήθως εμφανίζεται και στα δύο αυτιά και είναι μόνιμη και μη αναστρέψιμη.
Η θεραπεία που συνιστάται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η ενίσχυση του ήχου με τη χρήση ακουστικών βαρηκοΐας.
Τα ακουστικά βαρηκοΐας μπορούν να βελτιώσουν αισθητά την ακοή και να συμβάλουν την καλύτερη ποιότητα ζωής του ατόμου που αντιμετωπίζει απώλεια ακοής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που περίπου 9 στους 10 χρήστες ακουστικών βαρηκοΐας δηλώνουν βελτιωμένη ποιότητα ήχου κι επομένως βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
