Οι περισσότεροι διαβάζοντας το όνομα της Hedy Lamarr ανάμεσα σε άλλα ονόματα γυναικών επιστημόνων, εφευρετών και τεχνολόγων θα απορήσουν. Ειδικά αν την γνωρίζουν ως μια από τις ομορφότερες ηθοποιούς της Χρυσής Εποχής του Χόλυγουντ. Παρόλα αυτά η Hedy Lamarr είναι ο λόγος που έχουμε σήμερα ασύρματες υπηρεσίες όπως WiFi, Bluetooth και GPS.
Τα πρώτα βήματα
Η Hedwig Eva Maria Kiesler (όπως ήταν το πραγματικό της όνομα) γεννήθηκε στη Βιέννη το 1914 από ευκατάστατους και προοδευτικούς γονείς. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες και η πιανίστρια μητέρα της την παρότρυνε να κάνει μαθήματα πιάνου και μπαλέτου. Στα δεκαέξι της ξεκίνησε να φοιτά στη δραματική σχολή του Max Reinhardt στο Βερολίνο. Σύντομα πρωταγωνίστησε στην πρώτη της ταινία, η οποία ήταν η αρχή για την λαμπρή καριέρα που ακολούθησε. Πριν την κινηματογραφική της καριέρα στο Χόλυγουντ, είχε συμμετάσχει σε θεατρικές παραστάσεις, μεταξύ των οποίων η παράσταση Σίσυ, στην οποία είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Κινηματογραφική καριέρα
Η Hedy Lamarr μετανάστευσε στην Αμερική το 1937. Σύντομα ξεκίνησε την καριέρα της και στο Χόλυγουντ όταν εμφανίστηκε στην πρώτη της αγγλόφωνη ταινία. Από κει και πέρα η πορεία της ήταν ανοδική και ονομάστηκε μεταξύ άλλων και η ομορφότερη γυναίκα στις ταινίες του Χόλυγουντ κατά τις δεκαετίες του ’30, του ’40 και του ’50.
Η Hedy Lamarr πρωταγωνίστησε σε μερικές από τις πιο επιτυχημένες ταινίες της εποχής της. Ταινίες όπως Σαμψών και Δαλιδά (1949), Λευκό φορτίο (1942), Πληγωμένος Αετός (1939) και Boom Town (1940), την οδήγησαν στο δικό της αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας το 1960.
Hedy Lamarr: η εφευρέτρια
Ο πατέρας της, εκτός από επιτυχημένος διευθυντής τράπεζας, ήταν και πολύ περίεργος άνθρωπος. Μετέδωσε στην κόρη του το ενδιαφέρον για το πώς λειτουργούν διάφορες μηχανές. Έτσι, η Hedy από πολύ μικρή ηλικία αποσυναρμολογούσε πράγματα, όπως το μουσικό κουτί της, για να διαπιστώσει πώς λειτουργούσαν.
Το γεγονός ότι δεν είχε επίσημα σπουδάσει επιστήμες και ήταν αυτοδίδακτη δεν την εμπόδισε ποτέ. Το λαμπρό μυαλό της, αντίθετα, της επέτρεψε να κάνει αρκετές εφευρέσεις μεταξύ των οποίων ήταν ένα βελτιωμένο σύστημα φαναριών και το σύστημα κρυφής επικοινωνίας.
Το γεγονός ότι ήταν ιδιαίτερα όμορφη αλλά και γυναίκα έκανε πολλούς να αμφισβητήσουν την εξυπνάδα αλλά και τις ικανότητες της ως εφευρέτρια. Η Hedy προσπάθησε να γίνει μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εφευρετών (National Inventors Council) αλλά δεν την δέχτηκαν. Αντίθετα την παρότρυναν να προωθήσει πολεμικά ομόλογα χρησιμοποιώντας τη φήμη της ως ηθοποιός. Σε μια μόνο βραδιά συγκέντρωσε $7 εκατομμύρια.
Στα άτομα που πίστεψαν και υποστήριξαν τη Hedy Lamarr ήταν ο μεγιστάνας Howard Hughes. Η Hedy παρατήρησε πως τα αεροπλάνα του Hughes ήταν αργά και του πρότεινε τρόπους για να τα βελτιώσει. Ουσιαστικά, η Hedy εύκολα είδε πως το τετράγωνο σχήμα των φτερών δεν βοηθούσε στην ταχύτητα των αεροπλάνων. Έτσι, βασισμένη σε φωτογραφίες των πιο γρήγορων πτηνών και ψαριών, του πρότεινε ένα πιο αεροδυναμικό σχήμα. Μετά από αυτό ο Hughes την υποστήριζε και η Hedy είχε στη διάθεσή της την ομάδα επιστημόνων και μηχανικών του.
Διασπορά φάσματος
Μεταξύ των εφευρέσεών της, όπως αναφέρεται παραπάνω, είναι και το σύστημα κρυφής επικοινωνίας. Συγκεκριμένα, η Lamarr κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού έμαθε ότι οι τηλεκατευθυνόμενες τορπίλες, νέα τότε τεχνολογία, μπορούσαν να μπλοκαριστούν σκέφτηκε να δημιουργήσει ένα σύστημα εναλλαγής συχνοτήτων που θα εμπόδιζε την εμπλοκή τρίτων στην πορεία των τορπιλών. Η Hedy με τη βοήθεια του φίλου της, πιανίστα και συνθέτη, George Antheil προχώρησαν στη δημιουργία του εν λόγω συστήματος.
Πιο συγκεκριμένα, το 1940, δημιούργησαν μια συσκευή που έμοιαζε με πιάνο-μινιατούρα και μπορούσε με επιτυχία να συγχρονιστεί με ραδιοσήματα. Το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετώπισαν ήταν αυτό του συγχρονισμού τού πομπού και του δέκτη με σκοπό την ασφαλή πρόσληψη του σήματος. Το προσπέρασαν υλοποιώντας μια ιδέα του Antheil∙ να χρησιμοποιήσουν ρολά χαρτιού.
Αφού η συσκευή είχε το σχήμα ενός αυτόματου πιάνου-μινιατούρα ήταν εύκολο να ενσωματώσουν τα ρολά χαρτιού στη συσκευή, όπως ήταν ενσωματωμένα και σε ένα αυτόματο πιάνο κανονικού μεγέθους. Οι συχνότητες που ήταν διαθέσιμες στη συσκευή ήταν 88, όσες και τα πλήκτρα ενός πιάνου.
Οι δυο τους έλαβαν το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με αριθμό 2,292,387 τον Αύγουστο του 1941, ωστόσο, το Αμερικανικό Ναυτικό δε δέχτηκε να χρησιμοποιήσει την εφεύρεσή τους. Ο βασικός λόγος της απόρριψης ήταν ότι η συσκευή θα έπιανε πολύ χώρο στην τορπίλη.
Χρόνια αργότερα, το 1957, μηχανικοί χρησιμοποίησαν τα σχέδιά της και εξέλιξαν την ιδέα της. Τελικά το σύστημα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας το 1962.
Έκτοτε, το σύστημα που εφηύρε έχει γίνει βάση για πολλά συστήματα ασφαλών τηλεπικοινωνιών (GSM, WiFi, κλπ.).
Το ντοκιμαντέρ για τη ζωή της
Το 2017 κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ της Alexandra Dean με τίτλο: Bombshell: The Hedy Lamarr Story. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ είναι από τα λίγα βιογραφικά έργα για τη Lamarr που αφιερώνει μεγάλο μέρος του στην εφευρετικότητα της Hedy και συγκεκριμένα στο σύστημα διασποράς φάσματος με εναλλαγή συχνοτήτων.
Η αναγνώριση για την εφεύρεση της Hedy δεν ήρθε παρά χρόνια αργότερα το 1997. Ο μη-κερδοσκοπικός οργανισμός Electronic Frontier Foundation την τίμησε για τη συνεισφορά της στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.
Η Hedy Lamarr πέθανε το 2000, σε ηλικία 85 ετών. Ένας τιμητικός τάφος στη Βιέννη (την πόλη στην οποία γεννήθηκε) δημιουργήθηκε το 2014 και φέρει την επιγραφή: Films have a certain place in a certain time period. Technology is forever (Οι ταινίες έχουν μια συγκεκριμένη θέση σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η τεχνολογία είναι παντοτινή).
