Τον Βόλφγκανγκ Μπόρχερτ τον “γνώρισα” στην 3η Λυκείου, όταν είχα επιλέξει τη Λογοτεχνία ως μάθημα κατεύθυνσης. Τότε διάβασα για πρώτη φορά το “Κι όμως τη νύχτα κοιμούνται οι ποντικοί”. Ένα συγκλονιστικό αφήγημα για τη φρίκη του πολέμου.
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Ο Βόλφγκανγκ Μπόρχερτ γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου 1921 στο Αμβούργο. Μοναχογιός του Φριτζ Μπόρχερτ, δασκάλου και δημοσιογράφου, και της Χέρτα Μπόρχερτ, ραδιοφωνικής παραγωγού και ποιήτριας, ο μικρός Βόλφγκανγκ μεγάλωσε σ’ ένα φιλελεύθερο περιβάλλον. Κι όταν, ως νέος, αναγκάστηκε να γραφτεί στη χιτλερική νεολαία, δεν πατούσε στις συναντήσεις. Αποτέλεσμα ήταν η αποπομπή του από τους κύκλους αυτούς. Τον Απρίλιο του 1940 συνελήφθη από τη Γκεστάπο, αλλά τελικά αφέθηκε ελεύθερος.
Την ίδια χρονιά θα δουλέψει σ’ ένα βιβλιοπωλείο. Παράλληλα θα παρακολουθήσει μαθήματα υποκριτικής, χωρίς αρχικά να το πει στους γονείς του. Εν τέλει το 1941 θα σταματήσει να εργάζεται στο βιβλιοπωλείο και θα συνεργαστεί με ένα θίασο στο Λούνεμπουργκ, μια επαρχιακή πόλη κοντά στο Αμβούργο. Η θεατρική του καριέρα, όμως, θα διακοπεί από την υποχρεωτική του στράτευση στη Βέρμαχτ τον Ιούνιο του 1941.
Στο μέτωπο ο Μπόρχερτ έρχεται αντιμέτωπος με τη φρίκη του πολέμου. Έγινε μάρτυρας τόσο ατυχημάτων όσο και λιμοκτονίας. Όταν θα επιστρέψει από το ρωσικό μέτωπο (23 Φεβρουαρίου 1942), ούτε ο ίδιος θα είναι αλώβητος. Έχει χάσει το μεσαίο δάκτυλο του αριστερού του χεριού. Σύμφωνα με τη δική του μαρτυρία, είχε εμπλακεί σε σύγκρουση με έναν Ρώσο στρατιώτη και το τουφέκι του τον τραυμάτισε. Οι ανώτεροί του, όμως, είχαν αντίθετη άποψη. Τον κατηγόρησαν ότι προσπάθησε να αποφύγει τη στρατιωτική θητεία με αυτο-ακρωτηριασμό. Για το λόγο αυτό συνελήφθη. Στη δίκη που ακολούθησε, ο στρατιωτικός εισαγγελέας ζήτησε θανατική ποινή, αλλά εν τέλει το δικαστήριο πίστεψε τον Μπόρχερτ. Βέβαια, τα βάσανα του Μπόρχερτ δεν τελείωσαν τόσο εύκολα. Καταδικάστηκε για «αντικαθεστωτικές δηλώσεις» με αποτέλεσμα να υπηρετήσει επιπλέον έξι εβδομάδες κράτησης.
Εν τέλει κατέληξε ξανά στο μέτωπο. Εκεί υπέστη κρυοπαγήματα και αρρώστησε από ηπατίτιδα. Έτσι του χορηγήθηκε ιατρική άδεια. Κατά τη διάρκεια της άδειας αυτής εμφανίστηκε στη σκηνή ενός νυχτερινού κέντρου στο Αμβούργο. Γυρνώντας, λοιπόν, στο στρατόπεδο, ζήτησε να μεταφερθεί σε στρατιωτική ομάδα θεάτρου. Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο στο Κόμπλεντζ, όπου θα παρουσιάσει ένα σόου – παρωδία του Γιόζεφ Γκέμπελς. Όπως είναι λογικό, συνελήφθη ύστερα από καταγγελίες άλλων στρατιωτών και καταδικάστηκε σ’ εννέα μήνες φυλάκισης. Η ποινή αναβλήθηκε μέχρι το τέλος του πολέμου. Μεταφέρθηκε όμως σε άλλο στρατόπεδο στην Ιένα μέχρι το Μάρτιο του 1945, όπου πήγε σε ένα κοντά στη Φρανκφούρτη.
Όταν μετά την πτώση του Χίτλερ οι Γάλλοι κατέλαβαν το στρατόπεδο και τον μετέφεραν σε στρατόπεδο κρατουμένων, ο Μπόρχερτ κατάφερε και διέφυγε. Έφτασε στο Αμβούργο μια εβδομάδα αργότερα.
Η ενασχόληση του Μπόρχερτ με την ποίηση ξεκινά από την εφηβεία του. Μια σχέση που κράτησε μέχρι το θάνατό του. Μάλιστα του ήταν ευκολότερο να γράφει ποιήματα παρά πεζά. Καθημερινά μπορούσε να γράψει 5 έως 10 ποιήματα. Η αποδοχή δεν άργησε να έρθει. Κι αυτή ήταν η αφορμή σύλληψής του από τη Γκεστάπο.
Αργότερα ξαναδιαβάζοντας τα ποιήματά του, ο Μπόρχερτ δεν ήταν ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα εκείνης της πρώιμης ενασχόλησης με την ποίηση. Αν και δεν ήθελε να δημοσιευτούν ξανά, ευτυχώς δεν τα κατέστρεψε (ή δεν πρόλαβε). Πέραν όμως, της ποίησης ασχολήθηκε και με τη συγγραφή πεζών και θεατρικών έργων. Τον Ιανουάριο του 1947 έγραψε το δράμα “Έξω από την πόρτα”, που μεταδόθηκε ραδιοφωνικά τον Φεβρουάριο και προξένησε μεγάλη εντύπωση. Το έργο αυτό ανήκει στην λεγόμενη «Λογοτεχνία των ερειπίων». Είναι το δράμα όσων γύρισαν από τον πόλεμο σε μιαν ερειπωμένη χώρα και ζουν με την φρίκη των αναμνήσεων και την αγωνία για το αύριο.
Πέθανε στις 20 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Ήταν 26 ετών.
