10+2 Ποιήματα που αγαπήθηκαν σαν τραγούδια

 Κάποιος που αγαπά την ποίηση όσο και την μουσική θα συμφωνήσει σίγουρα πως η τελείωση έρχεται εφεξής όταν αυτές οι δύο συναντιούνται, ενώνονται και ταυτίζονται. Πολλά τραγούδια έχουν γίνει αναγνωρίσιμα χάρη στον στίχο τους και πάλι ποιήματα έχουν αναδειχθεί όταν τους προστέθηκε ρυθμός. Τα παρακάτω “10+2 ποιήματα που αγαπήθηκαν σαν τραγούδια” είναι διαλεγμένα επιλεκτικά τόσο για τα λόγια και τη μελωδία όσο και για τα πρόσωπα, τους ποιητές,δηλαδή, και τους ερμηνευτές !

1) Ξεκινάμε με ένα όνομα θαλασσινό, πολλά ποιήματα και μια σειρά τραγουδιών: “Νίκος Καββαδίας”. Προσωπικά, ξεχωρίζω το “Γράμμα σ ‘ένα ποιητή” σε μουσική και ερμηνεία του Νίκου Ζερβουδάκη και τον “Γουίλι” τον “μαύρο θερμαστή από το Τζιμπουτί” με τον Θάνο Μικρούτσικο να γράφει μουσική και τον Βασίλη Παπακωσταντίνου να τραγουδάει. Από τους πιο μελοποιημένους ποιητές, ο Καββαδίας, με την μουσικότητα που έχει ο στίχος του και την ρυθμική συνέχειά του έχει γίνει αντικείμενο έμπνευσης πολλές φορές χωρίς να χάνει την διαχρονικότητα του και παράλληλα ζωντανεύοντας εικόνες αναδρομικές !

2) Ένα ιδιαίτερα αγαπημένο τραγούδι που μετράει χρόνια ύπαρξης, κιόλας από τον 16ο αιώνα, είναι ο “Ερωτόκριτος” του Βιτσέντζου Κορνάρου. Πρώτη εκτέλεση γίνεται από τον Νίκο Ξυλούρη με εμφανή τον παραδοσιακό χαρακτήρα της μουσικής. Δεν σταματά, όμως, εκεί και αυτή τη φορά με την λύρα του Γιάννη Χαρούλη αλλά και την έντεχνη διάθεση του Μίλτου Πασχαλίδη φαίνεται πως δεν πρόκειται να ξεχαστεί παρά το μεγάλο παρελθόν του.

3) Μένοντας στο όνομα του Ξυλούρη, το οποίο έχει χρωματιστεί μουσικά από τον κρητικό αγώνα και την επαναστατική χροιά της χρονικής διατομής την οποία εκπροσώπησε, σημειώνονται τραγούδια-ύμνοι με στίχους Ρίτσου, Βάρναλη… Χαρακτηριστικά είναι τα: “Η Μπαλάντα του Κυρ Μέντιου” το ποίημα του Κώστα Βάρναλη σε μουσική Λουκά Θάνου, “Τούτες τις μέρες” του Γιάννη Ρίτσου με την μουσική του Χρήστου Λεοντή, “Τα λόγια και τα χρόνια” από τον Μάνο Ελευθερίου και την μουσική επένδυση του Γιώργου Μαρκόπουλου με την πρώτη εκτέλεση να γίνεται από τον Χαράλαμπο Γαργανουράκη και πολλές άλλες να ακολουθούν.

Advertisements

4) Την ίδια περίπου εποχή με τον Ξυλούρη, αλλά σε ένα εντελώς διαφορετικό ρεπερτόριο, έκανε την εμφάνιση του ο Κώστας Καράλης. Ο ρομαντισμός και η σιγουριά της φωνής του τον καθιστούν ιδανικό για να τραγουδήσει το “Σπασμένο Καράβι” σε μουσική Γιάννη Σπανού από το ποίημα του Γιάννη Σκαρίμπα ή το ποίημα του Νίκου Καρύδη “Πώς θες να το ξέρω” υπό την μουσική επιμέλεια και αυτή τη φορά του Σπανού.

5) Με τη φωνή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη και τη μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου, το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη κατοχυρώνει τη θέση του στο ελληνικό πεντάγραμμο με τίτλο “Το Παράπονο”.

6) Επίσης σε στίχους Ελύτη είναι ένα δικό μου αγαπημένο τραγούδι από τα αγαπημένα “Μωρά στη Φωτιά”: “Ο Χαμαιλέων”. Μέχρι να το ακούσω δεν πίστευα πως θα μπορούσε ποτέ να γίνει μια σύμπραξη αυτών των δύο τόσο διαφορετικών και διαφορετικά όμορφων κόσμων, της ωριμότητας του Ελύτη και της ανταρσίας του συγκροτήματος!

https://www.youtube.com/watch?v=k2O323SxxXc&feature=youtu.be

7) Σε πανκ-ροκ ρυθμούς είναι και οι 2 επόμενοι συνδυασμοί ποίησης και μουσικής, και πάλι μοναδικοί και αγαπημένοι: “Μέρες αργίας ΙΧ” του Δημήτρη Καψάλη και του Κώστα Ουράνη “Θα πεθάνω ένα πένθιμο”, από τα “Διάφανα Κρίνα”. Αυτά ενδεικτικά για το συγκρότημα καθώς υπάρχει μια σειρά ποιημάτων που φέρουν την μουσική τους.

8) Το “Ουλαλούμ” του Γιάννη Σκαρίμπα συναντά τον Νικόλα Άσιμο, ο οποίος κλασικά με μια κιθάρα και τη φωνή του δίνει στο ποίημα την αναστάτωση που λείπει από την άρτια υπόστασή του κάνοντας το γνωστό στο ευρύ κοινό.

9) Σχεδόν για το τέλος άφησα την Κατερίνα… “Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά. Εμένα οι φίλοι μου είναι σύρματα τεντωμένα”. Χωρίς καμία ομοιοκαταληξία παρά μόνο με σκόρπιες λέξεις που σε αγγίζουν με τη μια, το ποίημα αυτό έγινε τραγούδι και σύνθημα όπως άλλωστε και η ίδια η Γώγου… Magic de Spell και Σωκράτης Μάλαμας ( άλλη μια παράδοξη συνεργασία) τραγουδούν στην καλύτερη, για μένα, βερσιόν του τραγουδιού.

10) Στην 10η θέση βρίσκεται ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης, τα ποιήματα του οποίου απαριθμούν μια ποικιλία μελοποιήσεων από διάφορους καλλιτέχνες με ποιο γνωστές αυτές του Θάνου Μικρούτσικου και τη φωνή του Βασίλη Παπακωσταντίνου. Παρόλα αυτά, επέλεξα από τα “Υπόγεια Ρεύματα” το ποίημα “Πολύμνια“.

10+1) Ένας άλλος… Παπακωσταντίνου, ο Θανάσης Παπακωσταντίνου ντύνει μουσικά τις “Διάφανες Αυλαίες” του Ανδρέα Εμπειρίκου, παράγοντας μια από τις πιο αναγνωρίσιμες και χαρακτηριστικές μελωδίες!

10+2) Τελευταίο είναι ένα από τα πιο όμορφα ποιήματα σε μία από τις πιο όμορφες μελωδίες…“Λίγα Γαρούφαλα” από τον Ναζίμ Χικμέτ και μουσική Μάνου Λοϊζου αρκούν για να εγγυηθούν πολλά πέρα από την επιτυχία!