Ο Άλντους Χάξλεϋ αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση στο χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Γεννήθηκε το 1894 στο Godalming στην επαρχία Surrey της Αγγλίας και προερχόμενος από οικογένεια αξιόλογων επιστημόνων, γιατρών κι εκπαιδευτικών, επιθυμούσε παρόμοια να ασχοληθεί με την επιστήμη· προσδοκία που δεν ευοδώθηκε εξαιτίας της πρόωρης πρόσληψης του από κερατίτιδα και της συνεπακόλουθης τύφλωσης του στην ηλικία μόλις των 14 ετών. Τα όνειρα του, ωστόσο, δεν σταμάτησαν εκεί, καθώς προχώρησε στην εκμάθηση της μεθόδου Braille και σε σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τις οποίες συνδύασε με τη μερική αποθεραπεία της τυφλότητας του. Έφτιαξε τη δική του οικογένεια, εργάστηκε ως εκπαιδευτικός αλλά κι ως δημοσιογράφος κι έζησε ευφυής και προσηνής, πάντα πρόθυμος για συζητήσεις και νέες γνώσεις.
Μέχρι το θάνατο του, το 1963, και ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια, ο Άλντους Χάξλεϋ βρήκε καταφύγιο στην πένα του, η οποία του εξασφάλιζε όχι μόνο τις βιοποριστικές ανάγκες μέσω της δημοσιογραφίας σε γνωστές λογοτεχνικές στήλες, αλλά και τη βαθύτερη δυνατότητα της έκφρασης. Ασχολήθηκε, έτσι, με την ποίηση για περίπου δέκα χρόνια κι έπειτα την εγκατέλειψε για να επιδοθεί στη συγγραφή μυθιστορημάτων και δοκιμίων, εκ των οποίων ξεχωρίζει έντονα πλέον αυτό με τίτλο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος», ένα φουτουριστικό παραμύθι για την σχέση ουτοπίας και δυστοπίας, που ενέπνευσε μεταξύ άλλων το «1984» του Τζορτζ Όργουελ, αλλά και το ευσύνοπτο έργο του, «Οι πύλες της αντίληψης».
“Εάν οι πύλες της αντίληψης ανοίξουν, καθετί θα παρουσιαστεί στον άνθρωπο όπως είναι, Άπειρο”, έγραψε κάποτε ο εκκεντρικός άγγλος ποιητής Ουίλιαμ Μπλέικ και δανειζόμενος μια φράση από αυτόν το διφορούμενο στίχο, ο Άλντους Χάξλεϋ προχώρησε στη συγγραφή ενός σχετικού δοκιμίου, στο οποίο αφηγείται μια έκρηξη της αντίληψης χάρη στη μεσκαλίνη. Γι’ αυτό το προφανέστατα πρωτότυπο έργο του, ακολουθήθηκε παρόμοια μια πρωτότυπη συγγραφική διαδικασία, αφού ο ίδιος ως οικειοθελές πειραματόζωο, σε συνεργασία με έναν ψυχίατρο, προέβη σε συστηματική χρήση LSD και μεσκαλίνης, η οποία ακολουθούνταν από μαραθώνιες συζητήσεις που ηχογραφούνταν σε φορητό κασετόφωνο, με στόχο τη μέγιστη δυνατή καταγραφή των παρενεργειών.
Στο δοκίμιο «Οι πύλες της αντίληψης», λοιπόν, δίνεται αυτή η πρωτόγνωρη εμπειρία της χρήσης, αλλά κι η ευρύτερη στάση του Άλντους Χάξλεϋ απέναντι στο θέμα των συγκεκριμένων ναρκωτικών, η οποία απηχεί την εποχή του, την εποχή των ψυχεδελικών Sixties. Το ενδιαφέρον του για το χώρο και το χρόνο μειώνεται, τα ερεθίσματα δεν υποτάσσονται αυτόματα κι άμεσα στις έννοιες και το κυριότερο, οι οπτικές εντυπώσεις γίνονται εντονότερες, καθώς το παραμικρό αντικείμενο εξαπολύει μια εξοντωτική ακτινοβολία κι έναν ανεπανάληπτο μαγνητισμό με τη μορφή και το σχήμα του, φλογερά σαν χειροπιαστά, και τα χρώματα και τις εικόνες του να συνθέτουν ένα μεθυστικό πανηγύρι.
Για τις εμπειρίες αυτές, ο Άλντους Χάξλεϋ γράφει συγκλονισμένος. Στις αράδες του εν λόγω δοκιμίου του φαίνεται να επανεκτιμά τα πράγματα, καταλήγοντας στη θεωρία του Νέου Κόσμου, του Κόσμου του Ασυνείδητου, του οποίου διαβατήριο παρουσιάζεται η χρήση παραισθησιογόνων. Η τέχνη με τα χρώματα της στους πίνακες ζωγραφικής, ο μαγνητισμός που προκαλεί η γρήγορη εναλλαγή εικόνας στον κινηματογράφο, ακόμα κι η απήχηση που φαίνεται να έχουν τα χρώματα των πυροτεχνημάτων για τον ίδιο δεν είναι παρά μηνύματα γι’ αυτό το νέο κόσμο· μια ιδέα στην οποία οφείλει και το όνομά του το αμερικανικό ροκ συγκρότημα, The Doors, ως οι πύλες για έναν άλλον, ένα νέο κόσμο.
Πηγές:
https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-34082
https://www.britannica.com/biography/Aldous-Huxley#ref899345
