Ο Ερωτόκριτος σε graphic novel και η υπονόμευση της μαζικής κουλτούρας.

Πηγή εικόνας: lifo.gr

Τον Ερωτόκριτο πολλοί μπορεί να τον ξέρουν από το Γιάννη Χαρούλη και φυσικά το Νίκο Ξυλούρη, που με τις ερμηνείες τους διέδωσαν το υπέροχο κομμάτι με τις στροφές του αποχωρισμού, σε όλη την Ελλάδα. Ο Ερωτόκριτος αποτελεί εξέχον μυθιστόρημα της ελληνικής παράδοσης καθώς είναι αποτέλεσμα του πολυπολιτισμικού στοιχείου, που ήταν πάντοτε διακριτό και διαμόρφωσε τον πολιτισμό της χώρας. Είναι γεγονός πως σε απομακρυσμένα ορεινά χωριά της Κρήτης, γυναίκες και άνδρες που δεν είχαν καμία σχέση με τα γράμματα μπορούσαν να απαγγείλουν άπταιστα ολόκληρο το έμμετρο έργο. Επειδή λοιπόν η τέχνη πρέπει να βρίσκεται κοντά στο λαό, να είναι συνοδοιπόρος με τον απλό άνθρωπο και όχι απόμακρο έκθεμα για μία μερική ελίτ, ο Ερωτόκριτος σήμερα εκδίδεται στην πιο άμεση και προσιτή μορφή έντυπης τέχνης που συνδυάζει λόγο και εικόνα. Σε κόμικ.

Πηγή εικόνας: paramithokouzina.blogspot.com

Advertising

Advertisements

Ο Βιτσέντζος Κορνάρος ήταν Βενετοκρητικός, έζησε στο Χάνδακα (Ηράκλειο) και συνέθεσε τον Ερωτόκριτο σε κρητική διάλεκτο. Το έργο διαδραματίζεται στην Αρχαία Αθήνα αν και η αισθητική του θυμίζει μεσαιωνικό παραμύθι. Αυτοί του οι αναχρονισμοί (π.χ κονταρομαχία) αλλά και η συνδυασμοί διάφορων τοπικών στοιχείων (Αθήνα – Κρήτη) προσδίδουν στον έμμετρο στίχο μία διαχρονική και διαπολιτισμική μαγεία. Το μαγικό στοιχείο εξάλλου είναι βασικό κομμάτι του έργου, καθώς κυριαρχεί το μοτίβο του δαχτυλιδιού που ως από μηχανής θεός φέρνει και το πολυπόθητο happy end της ιστορίας.

Το 2016, δύο δημιουργοί, ο συγγραφέας Δημοσθένης Παπαμάρκος και ο δημιουργός κόμικ Γιώργος Γούσης, αποφάσισαν να φέρουν στο φως τον Ερωτόκριτο. Να τον ζωντανέψουν μακριά από τη θολή εικόνα των σκονισμένων σελίδων κάποιας παλιάς βιβλιοθήκης, αποτέλεσμα αυθαίρετων συνειρμών, οι οποίοι δυστυχώς οφείλονται στη σημερινή πρόσληψη και διδαχή της παράδοσης. Το αποτέλεσμα σήμερα είναι να κατατάσσεται η καινοτόμα προσπάθεια, στην κατηγορία Best Seller.

Όσον αφορά το αν είναι επίκαιρο ή όχι το έργο του Κορνάρου, ας παραθέσουμε μονάχα τους εξής άξονες του. Γυναικεία αυτοδιάθεση, ανυπακοή ως προς τις βουλές του πατριάρχη – εξουσιαστή, αναζήτηση ταυτότητας, ταξίδι αυτογνωσίας – εξορία και φυσικά το πάντα επίκαιρο, εύφλεκτο, και δυστυχώς κατεστραμμένο λόγω holywood ερωτικό ζήτημα, που πάντα θα συγκινεί και θα προκαλεί τον κάθε θνητό να συνδεθεί μαζί του.

Advertising

Πηγή εικόνας: efsyn.gr

O Ερωτόκριτος κατηγορήθηκε για ευτέλεια, θεωρήθηκε ελαφρύ ανάγνωσμα, δεν αναγνωρίστηκε στην εποχή του. Ταυτόχρονα, αποτέλεσε για αιώνες το δημοφιλέστερο ανάγνωσμα του ελληνισμού. Επιπρόσθετα, είναι ένα από τα κατεξοχήν αντιπροσωπευτικά δείγματα της αναγεννησιακής κουλτούρας. Τα κόμικ χαρακτηρίζονται ως η 9η τέχνη αλλά ακόμη δεν αναγνωρίζονται όσο θα έπρεπε με βάση την καλλιτεχνική τους αξία, παρόλο που για χρόνια έχουν δώσει στη μαζική κουλτούρα – η οποία είναι διαρκώς και άλογα υπό υποτίμηση – αριστουργήματα που εξελίσσονται με τα χρόνια και παραμένουν δημοφιλή. Επίσης πλήθος ταινιών που έσπασαν τα ταμεία είναι βασισμένες σε grahic novels τα οποία ξεχνιούνται μπρος στην κίνηση της μεγάλης οθόνης.

Όταν η λογοτεχνία συναντά τα graphic novels, γεννιέται μία συνομιλία όχι μόνο τεχνών αλλά και χρονικοτήτων. Το παρόν το παρελθόν και το μέλλον συναντώνται και διαμορφώνουν μία παιδεία γύρω από τη σημασία της επαφής με τις ρίζες αλλά και της αναζήτησης νέων μορφών έκφρασης. Σήμερα η λογοτεχνία διδάσκεται υποχρεωτικά στα σχολεία αλλά οι έφηβοι διαβάζουν ελάχιστα. Διατυμπανίζεται διαρκώς η σημασία της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας αλλά στην πράξη οι πλειονότητα των πολιτών γνωρίζει μόνο κάποια τρανταχτά ονόματα. Και είναι αλήθεια πως ο κινηματογράφος νικάει το βιβλίο και το θέατρο εδώ και χρόνια. Μήπως πρέπει να αλλάξει ο τρόπος αφήγησης μιας ιστορίας από το να περιμένουμε εντελώς εγωιστικά και οκνηρά την ξαφνική αλλαγή στάσης του κοινού;