Η Παραμάνα: Η Θεσσαλία στην ελληνική λογοτεχνία

Το Μάρτιο του 1910 πραγματοποιείται η εξέγερση του Κιλελέρ στη Θεσσαλία. Οι καπνεργάτες απεργούν και διαδηλώνουν στους δρόμους με αιτήματα κατά των πολλών προνομίων των τσιφλικάδων. Η εξέγερση καταπνίγηκε βίαια στο αίμα μετά την παρέμβαση της χωροφυλακής με περισσότερους από τέσσερις νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Έναν αιώνα μετά, η Γιώτα Γούβελη, εμπνευσμένη από αυτό το γεγονός, δημιουργεί ένα δυνατό μυθιστόρημα για την αγάπη, τον έρωτα και την οργή των καταπιεσμένων.

Περίληψη (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Θεσσαλία 1910
Ο κάμπος βράζει από τον ξεσηκωμό των κολίγων. Σε ένα καπνομάγαζο του Βόλου, η δεκαεξάχρονη Μελιχιώ, γεννημένη στη «λάθος πλευρά του κόσμου», ερωτεύεται με πάθος το ομορφόπαιδο της καπναποθήκης και κάνει όνειρα για μια ζωή χωρίς την τυραννία των τσιφλικάδων και των επιστατών τους. Ωστόσο, η σφαγή του Κιλελέρ γκρεμίζει όνειρα κι ελπίδες.
Αναπάντεχα, μια ματωμένη υπόσχεση ξαναζωντανεύει τις προσδοκίες: ένα πουγκί γεμάτο λίρες με τίμημα τέσσερις ζωές. Η οικογένεια του τσιφλικά Νικήτα Κοντόπουλου και τα τέσσερα παιδιά τους μπαίνουν στο στόχαστρο. Τι ρόλο παίζει η παραμάνα τους; Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο καταπιεσμένος άνθρωπος για να αλλάξει τη μοίρα του; Μέχρι πού μπορεί να φτάσει μια ερωτευμένη γυναίκα παρασυρμένη από το παράφορο πάθος της; Αθώοι και ένοχοι μπερδεύονται δραματικά, η αλήθεια ανατρέπεται συνεχώς ώσπου να έρθει η ώρα της κάθαρσης.

Με μπερδεμένη πυξίδα, οι ήρωες βαδίζουν στην κόψη του ξυραφιού για να ανακαλύψουν με το αίμα της ψυχής τους το νόημα της αληθινής αγάπης και της ανθρωπιάς.

Ιστορικό πλαίσιο

Το 1881, μετά τη συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως, η Θεσσαλία προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος. Τις πρώτες δεκαετίες μετά την ένωσή της επικρατούσε σε μεγάλο βαθμό το αγροτικό ζήτημα. Παρά την προσάρτηση, η περιοχή διοικούταν ακόμα με το σύστημα των τσιφλικιών. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι τσιφλικάδες είχαν δικαίωμα μόνο στην είσπραξη προσόδων από τις εκτάσεις και οι κολίγοι στους κοινόχρηστους χώρους. Οι Έλληνες τσιφλικάδες όμως κατάφεραν να αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα όχι μόνο πάνω στη γη αλλά και στους ανθρώπους της, υποβιβάζοντας τους κολίγους σε δουλοπάροικους.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Οι εργάτες στην περιφέρεια της Θεσσαλίας ξεκίνησαν μια σειρά από αγώνες για επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς ιδιοκτησίας καθώς και συζητήσεις για απαλλοτρίωση της γης. Στις 6 Μαρτίου του 1910 διοργανώθηκε συλλαλητήριο στη Λάρισα σε μια προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος. Στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ 200 άτομα θέλησαν να επιβιβαστούν στο τρένο χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Ο διευθυντής Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων τους το αρνείται κι εκείνοι απαντούν με λιθοβολισμό του συρμού. Στο τρένο βρισκόταν στρατιωτική δύναμη με προορισμό το συλλαλητήριο η οποία διατάχθηκε να πυροβολήσει στον αέρα για εκφοβισμό με αποτέλεσμα το θάνατο δύο ή τεσσάρων ανθρώπων και τον τραυματισμό πολλών. Οι συμπλοκές επεκτάθηκαν και στη Λάρισα όταν έγιναν γνωστά τα γεγονότα, με το συλλαλητήριο να πραγματοποιείται εν τέλει στις τρεις το μεσημέρι της ίδιας μέρας.

Μετά την εξέγερση η οποία σήκωσε κύμα συμπάθειας από όλη τη χώρα, το αγροτικό ζήτημα στη Θεσσαλία ξεκίνησε να παίρνει λύση. Το 1911 ξεκίνησαν τα πρώτα βήματα υπό την πρωθυπουργία του Ελευθέριου Βενιζέλου χωρίς όμως τις απαλλοτριώσεις που ζητούσαν οι κολίγοι κυρίως λόγω των πολέμων που ακολούθησαν. Οριστική λύση στο ζήτημα ήρθε μετά το 1923 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τις μεγάλες εισροές προσφύγων στη χώρα μας.

Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο κάνοντας κλικ εδώ.

Απόφοιτος του Τμήματος Εκπαίδευσης κι Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ, ξεκίνησα να ασχολούμαι άτυπα με το γράψιμο σε μικρή ηλικία και πάντα μου άρεσε όταν η δασκάλα μας στο δημοτικό μας άφηνε ένα σχετικά ελεύθερο θέμα στις εκθέσεις, ένα χαρακτηριστικό που διατήρησα και στη μετέπειτα ζωή μου. Ασχολούμαι επαγγελματικά με το χορό εκφράζοντας μέσα από τις κινήσεις μου τα συναισθήματά μου, ενώ στα ενδιάμεσα διαλείμματα, προτιμώ να ξεκουράζομαι με ένα βιβλίο στο χέρι.

Περισσότερα από τη στήλη: Βιβλίο

Βιβλίο

Τσαρλς Μπουκόφσκι: Η φωνή των παριών και του περιθωρίου

Ο Τσαρλς Μπουκόφσκι (Charles Bukowski) γεννήθηκε στις 16 Αυγούστου 1920 στο Άντερναχ της Γερμανίας, μοναχογιός…

Βιβλίο

Rachel Cusk: μια αυτοβιογραφική αφήγηση για την εμπειρία του χωρισμού

Η Rachel Cusk είναι αναμφίβολα μία από τις πιο ευρηματικές και διεισδυτικές συγγραφείς της σύγχρονης…

Βιβλίο

The Summer I Turned Pretty: Από τις σελίδες της Jenny Han στο συγκινητικό φινάλε της Prime Video

  Η τριλογία που μύριζε καλοκαίρι   Η Jenny Han μας σύστησε το 2009 την…

Βιβλίο

Όσα παίρνει ο άνεμος: Το κλασικό έργο της Μάργκαρετ Μίτσελ

  Το Όσα παίρνει ο άνεμος ( Gone with the wind) της Μάργκαρετ Μίτσελ είναι…

Βιβλίο

Τρεις διάλογοι με τα μάτια του Τρούμαν Καπότε

  Ο περίφημος δημιουργός του “Πρόγευμα στο Τίφανις”, Τρούμαν Καπότε συνήθιζε να προκαλεί τόσο με…

Βιβλίο

Λένα Μαντά: Το βιβλίο που θα γίνει τηλεοπτικό φαινόμενο

Η Λένα Μαντά δημιουργεί πάλι έναν κόσμο γεμάτο συγκινήσεις, όπου οι ζωές πέντε γυναικών μπλέκονται…

Βιβλίο

Αν Μπροντέ: Η ξεχασμένη Μπροντέ και το αριστούργημά της

  Η Αν Μπροντέ, η ξεχασμένη αδελφή της διάσημης λογοτεχνικής οικογένειας, σπάνια βρίσκεται στο προσκήνιο.…