«Παρ’ όλα αυτά, μπορούσες να νιώσεις τις δονήσεις στην ατμόσφαιρα, υπήρχε μια εντύπωση επιτάχυνσης. Είχε αρχίσει με το φεγγάρι, που μέχρι τότε ήταν ένα απρόσιτο ποίημα. Οι άνθρωποι είχαν πατήσει επάνω του, λαστιχένια πέλματα είχαν βεβηλώσει το μαργαριτάρι των θεών.»
Patti Smith, Πάτι και Ρόμπερτ, Εκδόσεις Κέδρος, 2105, σ. 133.
Αυτή είναι η φωνή της Patti Smith κυρίες μου και κύριοι κ μετά την συνάντηση της με το κοινό της και τους δημοσιογράφους στα Public φέτος το καλοκαίρι, δεν είναι δυνατόν να μην κάνω ένα μικρό αφιέρωμα, αλλά με περισσή αγάπη στο βιβλίο της Πάτι και Ρόμπερτ, που κυκλοφορεί εδώ και λίγους μήνες από τις εκδόσεις Κέδρος.
“Αυτή είναι η φωνή της” έγραψα, και θα μου πείτε, ποιος δεν γνωρίζει την φωνή της Smith; Ποιος είναι δυνατόν, όχι απλά να έχει ακούσει το τραγούδι Because the Night, αλλά πλέον να μην είναι κάτι εξαιρετικά οικείο στα αυτιά του;
Αυτό όμως το άγριο και rock θηλυκό, έχει τόσα πολλά περισσότερα να μας πει εκτός από τα τραγούδια της. Ας κάνουμε λοιπόν μια μικρή γνωριμία με τον κόσμο της. Μέσα από τον κόσμο του βιβλίου της.
Σχολιασμός του έργου.
Και όπως ο περισσότερος κόσμος, έτσι και εγώ δεν είχα ιδέα για το ποια είναι η Patti Smith, δεν είχα ιδέα για το έργο της, δεν είχα ιδέα για το πόσο ρομαντική, ευαίσθητη, λυρική είναι η ψυχή της και η τέχνη της.
Αυτό ακριβώς είναι και αυτό το βιβλίο, όμορφο. Η Patti μας μιλάει για τον ερχομό της και την παραμονή της στην Νέα Υόρκη του 69’ παρομοιάζοντας την με την είσοδο της Αλίκης στην χώρα τον θαυμάτων, και όντως αυτό είναι.
Μιλάει για μια εποχή που ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος νόμιζε ότι μπορεί να αλλάξει τον πλανήτη, να κάνει επανάσταση με μια νότα, μια λέξη, ένα ρεφρέν και μια φωτογραφία.
Ανάμεσα σε αυτούς τους γοητευτικούς δον κιχώτες διεισδύει και η Patti , με μόνο της εφόδιο, όχι την τέχνη της, διότι το παράξενο και όμορφο είναι ότι δεν έχει ιδέα ποιο είναι το ταλέντο της. Θέλει απλώς να εκφραστεί, να δημιουργήσει και να κάνει αυτό που πρέπει, αυτό που είναι ανώτερο ακόμα κ από την ίδια, να κάνει αυτό που έχει πραγματική σημασία, και έτσι ψάχνει να βρει τα δικά της όπλα για να δημιουργήσει.
Και έτσι βρισκόμαστε σε έναν άλλον κόσμο, οπού οι περιγραφές της Smith έρχονται ολοζώντανες μπροστά μας. Διότι όσο ψάχνει, στην ιστορία παρελαύνουν ο Jimi Hendrix, η Janis Joplin, τραβεστί, καταραμένοι ποιητές, ξέφρενα πάρτι και παραισθησιογόνα.
Ο αναγνώστης όντως έχει πέσει στην τρύπα του λευκού κούνελου! Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να μας μιλήσει κάποιος ποιο ειλικρινά, μαγικά, ρομαντικά για τον κόσμο του. Είναι ένας κόσμος τον οποίο η Patti λατρεύει.
Αυτή την πορεία την παρακολουθούμε πάντα σε συνάρτηση με τον πολυαγαπημένο της Robert. Ανήκουν ο ένας στον άλλον. Όταν το κέντρο είναι ο Robert, η Patti κάνει κύκλους γύρω του και εναλλάξ. Πλανήτης και δορυφόρος.
Η Patti έγραψε αυτό το βιβλίο στην μνήμη του Robert Mapplethorpe, αλλά εδώ ο Robert συμβολίζει πολλά παραπάνω. Ο Robert, είναι ο Ρεμπώ και ο Μπλέηκ. Ο Robert είναι η ίδια η τέχνη, είναι το Μπρούκλυν και μετά γίνεται το ξενοδοχείο Chelsea, είναι η Νέα Υόρκη του 60’ και του 70’ που δεν θα γυρίσει πίσω ξανά. Αυτό το βιβλίο είναι ένας χαιρετισμός στον Robert Mapplethorpe και σε όλα όσα αυτός συμβολίζει.
Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, όχι μόνο από τους φανς της Smith, αλλά και από όσους αγαπούν τα καλά βιβλία και την καλοδουλεμένη αβίαστη όμως λυρική γλώσσα και αφήγηση.
«Ο Ρόμπερτ πέθαινε δημιουργώντας σιωπή. Εγώ, που μου ήταν γραφτό να ζήσω, αφουγκραζόμουν προσεκτικά μια σιωπή που θα μου έπαιρνε μία ζωή να εκφράσω.»
Patti Smith, Πάτι και Ρόμπερτ, Εκδόσεις Κέδρος, 2105, σ. 335.
Υπόθεση από το οπισθόφυλλο.
Το καλοκαίρι που πέθανε ο Κολτρέιν, το καλοκαίρι της αγάπης και των ταραχών. Μια τυχαία συνάντηση στο Μπρούκλιν οδηγεί δύο νέους στο μονοπάτι της τέχνης, της αφοσίωσης και της μύησης. Η Πάτι Σμιθ θα γίνει ποιήτρια και μουσικός και ο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ θα διοχετεύσει το ακραία προκλητικό στιλ του στην τέχνη της φωτογραφίας. Ενωμένοι με τα δεσμά της αθωότητας και του ενθουσιασμού διασχίζουν τη Νέα Υόρκη από το Κόνι Άιλαντ μέχρι την 42η Οδό. Το 1969 το ζευγάρι καταλύει στο περίφημο Hotel Chelsea. Είναι μια εποχή έντονης ευαισθητοποίησης. Ο κόσμος της ποίησης, του ροκ εν ρολ, της τέχνης και της σεξουαλικής απελευθέρωσης εκρήγνυται.
Το βιβλίο δεν αποτελεί απλώς την αυτοβιογραφία της Patti Smith. Γραμμένο με μυθιστορηματικό τρόπο, ξεκινάει ως ιστορία αγάπης και τελειώνει ως ελεγεία, ένας χαιρετισμός προς τη Νέα Υόρκη του τέλους της δεκαετίας του ’60 και των αρχών του ’70. Είναι όμως και το χρονικό της ανόδου δύο νεαρών άσημων καλλιτεχνών, το πρελούδιο της επιτυχίας τους.
