Τα συναισθήματα σύμφωνα με τον Αριστοτέλη μπορούν να επηρεάσουν τους ανθρώπους και να αλλάξουν την κρίση τους για τα πράγματα. Τα συναισθήματα αποτελούν πηγή μελέτης της ψυχολογίας όπου ερευνητές προσπαθούν να εξάγουν ορισμούς για το τί και ποια είναι και πως επηρεάζουν τον άνθρωπο. Τα συναισθήματα ως κατηγορία δεν είναι ομοιογενής, αλλά περιλαμβάνει πληθώρα ποικιλία σημαντικών ψυχολογικών φαινομένων. Γίνεται ξεκάθαρο ότι τα συναισθήματα υπάρχουν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και προσδίδουν πάντα κάτι διαφορετικό σε εμάς. Τα βιβλία είναι πηγή πολλών συναισθημάτων κάνοντάς μας να αισθανθούμε πολλά διαφορετικά συναισθήματα με την ιστορία, το περιεχόμενο, το τέλος ή μέσα από την αφήγηση του συγγραφέα που πλέκει ιστορίες με έντονα συναισθηματική γλώσσα.
Τα συναισθήματα που μπορεί να μας προκληθούν από την ανάγνωση ενός βιβλίου μπορεί να είναι πολλά και οι αιτίες να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν θα συγκινηθούμε όλοι με μια οικογενειακή επανασύνδεση ούτε θα ανατριχιάσουμε όλοι με ένα πτώμα στο σπίτι του σερίφη.
Θα δούμε μερικά συναισθήματα και πως αυτά κάνουν την εμφάνισή τους μέσα από τα βιβλία.
Αγάπη
Η αγάπη μπορεί να αποτελεί το κεντρικό θέμα ενός βιβλίου. Μια ιστορία αγάπης που έχει άδοξο τέλος ή μια ιστορία αγάπης που μέσα από τα φοβερά δεινά που εκτυλίσσονται παραμένει ζωντανή. Ως συναίσθημα μπορεί να περιγράφεται έντονα ή να υπονοείται, να γεμίζει τις σελίδες του βιβλίου ή να αποτελεί συμπέρασμα του αναγνώστη. Αγάπη μπορεί να νιώθουμε και εμείς οι αναγνώστες κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, για τον ήρωα ή την ηρωίδα ή ακόμα καλύτερα να βλέπουμε αυτό το συναίσθημα σε μια δική μας προσωπική ιστορία. Εκτός από την ερωτική αγάπη μπορεί το βιβλίο να περιγράφει την πιο τρυφερή αγάπη που δείχνουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Αυτό το όμορφο συναίσθημα αποτελεί πηγή έμπνευσης και για παιδικά βιβλία.
Θυμός
Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεκινούν με τον θυμό του ήρωα απέναντι σε απρόσμενες καταστάσεις της ζωής του και τον οδηγούν να δράσει προς εκδίκηση με γνώμονα τον θυμό του. Ως συναίσθημα, εκτός από πηγή έμπνευσης του συγγραφέα, μπορεί να κυριεύσει και τον αναγνώστη όπου μπορεί να θυμώσει με την εξέλιξη του βιβλίου ή να θυμώσει και να εκνευριστεί με την στάση που κρατά ένας ήρως απέναντι στις εξελίξεις.
Λύπη
Η λύπη είναι και αυτή ένα έντονο συναίσθημα που μπορεί να συνοδεύσει κάλλιστα το τέλος ενός βιβλίου. Τις περισσότερες φορές οι αναγνώστες βιώνουν ανάμεικτα συναισθήματα φτάνοντας στο τέλος ενός αγαπημένου τους αναγνώσματος. Χαρμολύπη θα λέγαμε. Ειδικότερα όταν το βιβλίο που διάβασες τελευταία αποτελεί ένα από τα αγαπημένα σου, λυπάσαι που φτάνει στο τέλος του τόσο γρήγορα αλλά νιώθει και έντονη χαρά για επόμενο βιβλίο που θα διαβάσεις. Το συναίσθημα της λύπης μπορεί να προκληθεί στον αναγνώστη και από την ίδια της ιστορία που διαβάζει. Τα βιβλία και η καλή πένα του συγγραφέα είναι ικανά να μεταδώσουν στον αναγνώστη όλα τα συναισθήματα. Έντονες περιγραφές δύσκολων καταστάσεων προκαλούν λύπη και θλίψη θα λέγαμε στον αναγνώστη ειδικά εάν τα γεγονότα που περιγράφονται είναι πραγματικές ιστορίες.
Ενθουσιασμός
Όλοι οι βιβλιοφάγοι νιώθουν ενθουσιασμό κάθε φορά που αγοράζουν ένα νέο βιβλίο, όταν ανακοινώνεται η έκδοση ενός βιβλίου αρεσκείας, όταν οι φίλοι τους τους κάνουν δώρο ένα νέο βιβλίο, όταν βρίσκουν ένα πανάκριβο βιβλίο σε ένα παλαιοβιβλιοπωλείο με πολύ χαμηλή τιμή, όταν ανοίγουν την πρώτη σελίδα ενός βιβλίου που θέλουν τόσο πολύ να διαβάσουν. Ενθουσιασμό μπορεί να νιώσεις όταν ένα βιβλίο που δεν περίμενες ότι θα σε εντυπωσιάσει τελικά σου κερδίζει πρώτα το ενδιαφέρον και μετά την καρδιά.
Αγωνία
Η αγωνία είναι το πρώτο συστατικό συναίσθημα ενός καλού αστυνομικού βιβλίου ή ενός βιβλίου δράσης. Η αγωνία εντείνεται με μια εναλλασσόμενη πλοκή (γρήγορη και αργή) όπου ο δράστης δεν εμφανίζεται, οι ντεντέκτιβ βρίσκονται σε αδιέξοδο και το μυστήριο πέπλο του εγκλήματος απλώνεται στην πόλη. Αγωνία νιώθεις για τον πρωταγωνιστή ο οποίος παλεύει να κρατηθεί στην ζωή ύστερα από την πάλη με έναν εγκληματία, αγωνία νιώθεις όταν ο ήρως βρίσκεται στο μεταίχμιο της ζωής του και νιώθει αβοήθητος. Αγωνία θα νιώσεις κάθε φορά που αναρωτιέσαι τι θα γίνει παρακάτω και έτσι καταλήγεις να διαβάσεις απνευστί το βιβλίο σε μόλις 24 ώρες.
Εκνευρισμός
Όταν τίποτα δεν πάει όπως το θες στην πλοκή του βιβλίου είναι λογικό να νιώθεις εκνευρισμό και να δημιουργούνται μόνο γιατί στο μυαλό σου. Ο εκνευρισμός μπορεί να σε κάνει να χάσεις το ενδιαφέρον σου και αφήσεις το βιβλίο μισοτελειωμένο. Εκνευρισμό όμως μπορεί να νιώσεις όταν δεν πρόλαβες να αγοράσεις τον ενυπόγραφο βιβλίο του αγαπημένου σου συγγραφέα, όταν ο εκδοτικός οίκος έχει αποσύρει ένα βιβλίο και δεν το βρίσκεις πουθενά, όταν δανείζεις ένα βιβλίο σε έναν φίλο και δεν στο επιστρέφει ποτέ ή ακόμα χειρότερα όταν στο επιστρέφει στην χείριστη κατάσταση, όταν το βιβλίο που θες έχει εξαντληθεί ή ακόμα και όταν η βιβλιοθήκη σου δεν χωράει άλλα βιβλία.
Χαρά
Χαρά θα νιώθεις σίγουρα με την αγορά νέων βιβλίων. Χαρά, προσμονή, ανυπομονησία και ενθουσιασμό. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να νιώθεις χαρά γιατί το θέμα του βιβλίου να έχεις στόχο την βελτίωση της ζωής σου, να έχεις πάρει πολλά διδάγματα και να είσαι χαρούμενος που το διάβασες. Χαρά νιώθεις και όταν έχεις απολαύσει ένα βιβλίο κατά την ανάγνωσή σου. Η χαρά αλληλοσυνδέεται και μπλέκεται με πολλά συναισθήματα στην αρχή, στη μέση ή στο τέλος της ανάγνωσης.
Ανακούφιση
Η ανακούφιση συνοδεύει συνήθως τις τελευταίες σκηνές του βιβλίου, εκεί που η πλοκή φτάνει σιγά σιγά στο τέλος της και το αποτέλεσμα είναι αυτό που περιμένεις. Νιώθεις λοιπόν ανακούφιση που τελικά ο ήρωας που λάτρεψες είναι αθώος, τα αδέρφια που είχαν χαθεί για χρόνια επιτέλους ενώνονται, μια μεγάλη αγάπη παρά τα εμπόδια παραμένει αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο. Καμιά φορά, εάν το βιβλίο δεν είναι αυτό που περιμένεις, δεν σε ικανοποίησε ή τέλος πάντων μετάνιωσες κάπως που το αγόρασες, νιώθεις ανακούφιση που έφτασες στο τέλος του και δεν χρειάζεται να διαβάσεις άλλο.
Τα βιβλία μας κάνουν να νιώθουν ζωντανοί. Μας γεμίζουν άπειρα και διαφορετικά συναισθήματα από την πρώτη μέχρι της τελευταία σελίδα. Ακόμα και εάν τα συναισθήματα δεν γίνονται αμέσως αντιληπτά επιδρούν πάνω μας και αλλάζουν την καθημερινότητά μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
