Μελέτη του CNBC αποκαλύπτει ότι, το 88% των εξαιρετικά επιτυχημένων ανθρώπων αφιερώνει καθημερινά 30 λεπτά ή/και περισσότερα, στο διάβασμα.
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι το διάβασμα διευρύνει τους ορίζοντές μας ενώ έχει και ευεργετική επίδραση στη ευφυΐα μας, λένε οι επιστήμονες. Τα βιβλία, έντυπα ή ηλεκτρονικά, η εύκολη πηγή γνώσης του διαδικτύου, αλλά και η συνεχώς καλπάζουσα τεχνολογία μας φέρνει μέρα με την μέρα ένα βήμα πιο κοντά στην γνώση. Πολλά βιβλία όμως καταφέρνουν να μας αλλάξουν τον τρόπο σκέψης, να ενθαρρύνουν μυαλό και ψυχή για την ανακάλυψη του καινούργιου, του διαφορετικού. Βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει αλλά έχουμε αποκομίσει μερικές πληροφορίες γι’ αυτά, ξέρουμε την πλοκή ίσως και το τέλος τους, μεταφέρθηκαν στην μεγάλη ή την μικρή οθόνη κ.ο.κ.
Δημιουργούμε μια γενική εικόνα βγάζοντας μας από τον κόπο να διαβάσουμε αυτό το βιβλίο, με τις 900 σελίδες (βλ. Το εκκρεμές του Φουκώ). Προσποιούμαστε λοιπόν ότι διαβάσαμε ένα τόσο δύσκολο βιβλίο. Άλλωστε, γιατί να διαβάσω ένα βιβλίο που ξέρω το τέλος του;
Μερικοί ανυπόμονοι αναγνώστες (εγώ δηλαδή) όταν ξεκινούσαν ένα καινούριο βιβλίο διάβαζαν πρώτα το τελευταίο κεφάλαιο και μετά το έπιαναν από την αρχή. (φανερή ανυπομονησία και έλλειψη αυτοσυγκράτησης)
Δεν έχει πάντα σημασία να καταφέρεις να φτάσεις στο τέλος. Σημασία έχει να μην σταματήσεις «να μαθαίνεις» κατά την διάρκεια της διαδρομής.
Η λίστα που ακολουθεί περιέχει μερικά από τα βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει. Έχει σκοπό να μας παρακινήσει να τα διαβάσουμε, ή έστω να μας κάνει να παραδεχτούμε ότι «Το εκκρεμές του Φουκώ» ανήκει στα βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει, ακόμα!
1984 (Ο μεγάλος αδελφός) – George Orwell
Το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα μέσα από αμέτρητες διαδραστικές τηλεοθόνες, ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις πράξεις και τις συνειδήσεις. Όλα προσαρμόζονται στη μία και μοναδική αλήθεια, αυτή που πρεσβεύει το Κόμμα, ο μόνος αλάθητος μηχανισμός, του οποίου προσωποποίηση είναι ο Μεγάλος Αδελφός. Όλα, ακόμα και το παρελθόν: όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.
Το έγκλημα της σκέψης είναι θανάσιμο αμάρτημα. Γι’ αυτό πρέπει να εξαλειφθεί οτιδήποτε οδηγεί στη διάπραξή του: ελευθερία, γλώσσα, ανθρώπινα αισθήματα. Και όποιος υποπέσει σε έγκλημα σκέψης, πρέπει να οδηγηθεί στον θάνατο αναμορφωμένος: θα πεθάνει αγαπώντας τον Μεγάλο Αδελφό.
Όταν ο Όργουελ έγραφε το βιβλίο του, το 1984 ήταν μέλλον. Σήμερα είναι παρελθόν. Αλλά, μετά από το έργο αυτό, το πραγματικό 1984 θα είναι πάντα μια χρονιά του μέλλοντος, η πρώτη του ζοφερού μιλένιουμ που απειλεί την ανθρώπινη ιστορία.
Ένα από τα μεγαλύτερα βιβλία του εικοστού αιώνα, το “1984” διαβάστηκε σαν μανιφέστο και θαυμάστηκε σαν προφητεία. Η εφιαλτική του αλήθεια για το κράτος της θανατερής τρομοκρατίας απέχει μόλις ένα βήμα από το να γίνει πραγματικότητα: ήδη ο Μεγάλος Αδελφός μaς βλέπει.
Πόλεμος και Ειρήνη – Leon Tolstoi
Κανένα ντοκουμέντο, ιστορικό ή καλλιτεχνικό, δε μας δίνει τόσο ζωντανά και τόσο ανάγλυφα τη ζωή, το χαρακτήρα και την ψυχολογία του Ρώσου και του ρωσικού λαού της προεπαναστατικής εποχής, όσο το έργο του Λ. Τολστόη “Πόλεμος και Ειρήνη”. Η βαθιά και αναλυτική αυτή ανατομία της ατομικής και ομαδικής ψυχής κάνει το βιβλίο να ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο, οποιουδήποτε γεωγραφικού πλάτους και οποιασδήποτε εποχής. Έργο που υψώνεται επιβλητικό ορόσημο ζωής και αξεπέραστο πρότυπο τέχνης. Ένας απέραντος πίνακας της παγκόσμιας ψυχής, όπου αποτυπώνονται οι τιτανικές συγκρούσεις, τα πάθη, οι μικρότητες και το μεγαλείο του Ανθρώπου. Η μεγαλοφυέστερη μυθιστορηματική σύνθεση-καθρέφτης μιας από τις πιο γόνιμες σε κοινωνικές και θρησκευτικές ζυμώσεις εποχής της Ιστορίας και οδηγός της κάθε εποχής.
Περηφάνια και προκατάληψη – Jane Austen
Η Τζέιν και η Ελίζαμπεθ, οι μεγαλύτερες κόρες της οικογένειας Μπένετ, προσπαθούν να ανακαλύψουν την ευτυχία και τον έρωτα μέσα στους κοσμικούς κύκλους της επαρχιακής Αγγλίας, στις αρχές του 19ου αιώνα. Σύντομα, όμως, θα διαπιστώσουν ότι το μονοπάτι της αγάπης και της ευτυχίας είναι σπαρμένο με εμπόδια. Ιδιαίτερα, όταν οι ίδιοι οι ήρωες είναι υπερβολικά περήφανοι για να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους και να παραδεχτούν τα αληθινά τους συναισθήματα.
Το άλικο γράμμα – Nathaniel Hawthorne
Το άλικο γράμμα, ένα από τα σημαντικότερα έργα της αμερικάνικης λογοτεχνίας, γράφτηκε το 1850 και τοποθετείται σε μια κοινότητα Πουριτανών της Νέας Αγγλίας του 17ου αιώνα. Αφηγείται την τραγική ιστορία της Έστερ Πριν, μιας αποίκου, η οποία κατά τη δίχρονη απουσία του συζύγου της στην Ευρώπη αποκτά παιδί. Η κοινότητα τη διαπομπεύει υποχρεώνοντάς τη να φορά πάντα στο στήθος της το άλικο γράμμα Α (Αdulterer=μοιχός), που δηλώνει την αμαρτία της, τη μοιχεία. Εκείνη παρά τις πιέσεις θα αρνηθεί σθεναρά να αποκαλύψει το όνομα του συζύγου της αλλά και του εραστή της, κερδίζοντας τον σεβασμό της κοινότητας με τις αγαθοεργές της πράξεις. Η δική της εσωτερική δύναμη έρχεται σε οξεία αντίθεση με την ηθική δειλία του εραστή και πατέρα του παιδιού της που την αφήνει να αντιμετωπίσει ολομόναχη την ενοχή και τον εξευτελισμό – η αντίθεση αυτή θα κορυφωθεί στο σπαρακτικό τέλος του μυθιστορήματος.
Ο Ναθάνιελ Χόθορν, ο οποίος γνώριζε καλά λόγω καταγωγής την πουριτανική παράδοση, συνέθεσε ζωντανούς ήρωες που ταλαντεύονται ανάμεσα στην ενοχή και την αμαρτία, το συναίσθημα και τη συνείδηση, ενώ στο πρόσωπο της Έστερ Πριν, κατάφερε να δημιουργήσει την πρώτη ολοκληρωμένη αμερικανίδα ηρωίδα. Αυτό ίσως είναι ένας από τους λόγους που αυτή η δυνατή αλληγορική ιστορία κοινωνικής καταπίεσης αγαπήθηκε από το κοινό βγάζοντας τον Χόθορν από τη δεινή οικονομική θέση στην οποία βρισκόταν την περίοδο που την έγραψε και χαρίζοντάς του την επιτυχία που επιζητούσε.
Ο αλχημιστής – Paulo Coelho
«Όταν διαβάζει κανείς τον Αλχημιστή είναι σαν να αγναντεύει την ανατολή του ήλιου, την ώρα που όλος ο υπόλοιπος κόσμος ακόμα κοιμάται»
Ένας νεαρός Ισπανός βοσκός, ο Σαντιάγο, αποφασίζει ν’ αναζητήσει τη μοίρα του. Η αναζήτησή του θα τον οδηγήσει στη Σαχάρα και τις πυραμίδες της Αιγύπτου. Στο ταξίδι του θα γνωρίσει σοφούς βασιλιάδες και αλχημιστές. Ακολουθώντας τα σημάδια της μοίρας, θα συναντήσει μυστηριώδεις ανθρώπους και θα ‘ρθει αντιμέτωπος με παράξενες καταστάσεις. ‘Ετσι θα του τεθούν τα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης, που θα τον αλλάξουν για πάντα. Θ’ ανακαλύψει όμως ότι, όταν μπορεί κανείς να συγκεντρώνεται στο παρόν, τότε είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος.
