Σήμερα θα σας μιλήσουμε για το βιβλίο Ο Ηγεμόνας.
Κατά πολλούς είναι ο πατέρας της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, κατά άλλους ένας διεφθαρμένος αυταρχικός πολιτικάντης. Ο λόγος για τον αμφιλεγόμενο Νικολό Μακιαβέλλι, οι σκέψεις του οποίου είτε δέχτηκαν την απόλυτη αναγνώριση είτε την απόλυτη κατακραυγή.
Ο Νικολό Μακιαβέλλι, ποιητής, διπλωμάτης, θεατρικός συγγραφέας και στρατιωτικός σύμβουλος, γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1469 από ξεπεσμένους αριστοκράτες γονείς. Στη διαμόρφωση της σκέψης του συνέβαλαν δυο γεγονότα: Η εισβολή του Καρόλου Η΄ της Γαλλίας στην Ιταλία το 1964 και η εκτέλεση στην πυρά του μεγάλου Σαβαναρόλα.
Αναμφισβήτητα, ο Ηγεμόνας είναι το πιο γνωστό και πολυσυζητημένο (αλλά και αντιπροσωπευτικό για το ευρύ κοινό) έργο του Μακιαβέλλι. Η πρώτη εκδοχή του Ηγεμόνα τελείωσε το 1513 και η τελική εκδοχή το 1516, αφιερώνοντας το έργο του στον Λορέντζο των Μεδίκων. Το έργο αυτό, που αποτελεί μία σειρά από συμβουλές προς τον εκάστοτε ηγέτη, το έγραψε και το έστειλε στον τοπικό άρχοντα της εποχής του, τον Δούκα του Ουρμπίνο, ως ένα δώρο. Ο Ηγεμών δημοσιεύτηκε πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Μακιαβέλλι και οι συζητήσεις που προκάλεσε το έργο του συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Για τον Μακιαβέλλι, ο κόσμος είναι μοντέρνος. Η αλλαγή είναι παντοδύναμη και η ικανότητα του ανθρώπου δοκιμάζεται μόνο στην πράξη. Δεν υπάρχει φυσική τάξη των πραγμάτων. Ο Μακιαβέλλι τεκμηριώνει απόψεις, οι οποίες αντανακλούν το σύνολο των πολιτικών του πεποιθήσεων και υπερασπίζεται το δημοκρατικό σύστημα και την ισότητα, θεωρώντας τα εγκλήματα που διαπράττουν οι πρίγκιπες και οι βασιλιάδες πολύ πιο αποτρόπαια από αυτά που διαπράττει ο δήμος ή το πλήθος.
Η ειρωνεία των απόψεων του περί ηθικής τον έκαναν διάσημο και, παράλληλα αντιπαθητικό. Πολλοί ισχυρίζονται ότι στις πρώτες σελίδες του βιβλίου συναντάμε έναν αδίσταχτο άνθρωπο, έναν αμοραλιστή νομάρχη, έναν ηγεμόνα απελευθερωμένο από τους κανόνες της παραδοσιακής ηθικής. Άλλοι, διατείνονται ότι πρόκειται για έναν αυστηρό ηθικολόγο που χρησιμοποιεί τα μόνα μέσα που διαθέτει για την ενίσχυση της ηθικής. Τελικά του αξίζει η κακή φήμη ή άδικα την απέκτησε;
Χρειάστηκαν αιώνες για να αποκατασταθεί η αλήθεια. Ο Μακιαβέλλι, λοιπόν, δεν πίστευε στο κακό, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το ίδιο ηθικός με τους επικριτές του και ενδεχομένως να υπήρξε ένας δαιμόνιος προφήτης. Αν μη τι άλλο, θεωρείται ένας άνθρωπος με ζωηρή ποιητική φαντασία και ορθολογικό νου. Ήταν ένας ειλικρινής, τολμηρός, και ρεαλιστής άνθρωπος, οποίος όμως άσκησε «κακή επιρροή». Ο Μακιαβέλλι, είδε το πρόβλημα και θέλησε να το εξαλείψει. Διαλύοντας την ύποπτη σύγχυση μεταξύ του πρέπει και του είναι, και εξακολουθεί να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο κόσμο.
Σύνοψη του βιβλίου «Ο ηγεμόνας» απο τις εκδόσεις Πατάκη
Χωρίς αμφιβολία, “O ηγεμόνας” είναι το πιο επαναστατικό έργο του Μακιαβέλλι και παραμένει ένα οργανικό έργο γραμμένο με πάθος.
Σ’ αυτό ο συγγραφέας αρνείται τα παραδοσιακά πολιτικά συστήματα και στρέφεται στο άτομο και στις αρετές του. Ο στόχος είναι η νεά ηγεμονία, η μελέτη μιας καινούριας εμπειρίας μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε κρίση. Ο Μακιαβέλλι εντυπωσιάζεται από αυτές τις νέες ηγεμονίες που δημιουργήθηκαν με βία και επιπλέον γοητεύεται από τους αρχηγούς των στρατευμάτων. Πέρα απ’ αυτά, προβληματίζεται με τη δημιουργία των μεγάλων δυτικών μοναρχιών (Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία) που κυβερνιούνται από έναν απόλυτο ηγεμόνα.
Ο Μακιαβέλλι είναι μια προσωπικότητα που απασχόλησε πολύ φιλοσόφους και ιστορικούς όλων των εποχών. Μετά το θάνατό του και για τους επόμενους αιώνες το έργο του αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία. Οι απόψεις γι’ αυτόν ποίκιλλαν ανάμεσα στην εικόνα του διαβολικού πολιτικού και του θεωρητικού της μοντέρνας απολυταρχίας.
Αν και το έργο δηλώνει την εποχή που γράφτηκε, αξίζει τον κόπο να διαβαστεί, γιατί ο Μακιαβέλλι είναι ένας μεγάλος τεχνίτης τόσο της καθαρής πολιτικής όσο και του πάθους και της ορμής γι’ αυτό που γράφει.
