«Ο καθηγητής είναι νεκρός» μία κωμωδία καταστάσεων απο τον Joost de Vries

Το βιβλίο «Ο καθηγητής είναι νεκρός» δεν βρέθηκε στα χέρια μου από αγορά, δεν το επέλεξα. Ήταν ένα ανέλπιστο δώρο. Τελικά αυτά τα ανέλπιστα είναι τα καλύτερα. Ένα δώρο που από την πρώτη παράγραφο ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά.

Δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα που μπορεί να προσάψει κανείς σ’ έναν άντρα σαν τον Γιόσιπ Μπρικ. Αραιά και που εγκατέλειπε την καλυβούλα του στου διαόλου την μάνα για να επισκεφτεί τα Γόμορα, όπως αποκαλούσε το μικρό μας πανεπιστήμιο.

Μέσα σε δύο προτάσεις, ανακάλυψα ότι αυτή η ιστορία μπορεί να προσφέρει πολλά σε έναν απαιτητικό αναγνώστη. Την πλοκή δεν την γνώριζα ακόμη, όμως αυτό το γοητευτικό, ανάλαφρο ύφος υποσχόταν μεγάλη και απολαυστική αναγνωστική εμπειρία.

Η υπόθεση έχει ως εξής: Ο ιστορικός Φρίζο ντε Βος βρίσκεται σε πολλή δυσάρεστη θέση. Δεν φτάνει που έχασε αναπάντεχα τον μέντορα του, αλλά ανακαλύπτει ότι θεωρείται ανύπαρκτος στην πανεπιστημιακή κοινότητα, καθώς κάποιος, πολύς και άγνωστος Φίλιπ ντε Βρις παίρνει την θέση και την λάμψη που του ανήκουν. Φυσικά δεν θα κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια…

Advertisements

Για τα τεχνικά χαρακτηριστικά, θα μπορούσα να μιλάω ώρες. Οι περιγραφές είναι παραστατικές.  Η αφήγηση βρίθει λογοτεχνικών γνωρισμάτων, καθώς ο συγγραφέας παίζει και πειραματίζεται με διάφορες αφηγηματικές τεχνικές. Η πλοκή έχει πολλά μπρος- πίσω στον χρόνο, χωρίς να κουράζει τον αναγνώστη. Ένα ακόμη γνώρισμα είναι ότι το βιβλίο είναι γεμάτο αναφορές. Αναφορές σε πίνακες ζωγραφικής, σε ιστορικά γεγονότα, σε χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως το μουστάκι του Χίτλερ και σε βιβλία και ταινίες, τα οποία ενσωματώνονται έξυπνα στην αφήγηση της ιστορίας. Δεν μπορώ να μην σταθώ και στις έξυπνες παρατηρήσεις, στις καυστικές ατάκες και τις ευτράπελες καταστάσεις, που έρχονται να κλείσουν, συνήθως, μια φιλοσοφική περιπλάνηση των σκέψεων των ηρώων, που έκανε το έργο να ισορροπεί ανάμεσα στο σοβαρό και στην μαύρη κωμωδία.

Το αγαπημένο μου τέχνασμα του συγγραφέα να προσθέσει ως alter ego του πρωταγωνιστή Φρίζο ντε Βος, τον Φίλιπ ντε Βρις, είναι  ότι πιο ευφυές  μπορούσε να κάνει ο συγγραφέας για να παίξει με τους αναγνώστες του. Και γιατί το λέω; Ο ήρωας μας Φρίζο ταλαιπωρείται από την εμμονή του για τον ντε Βρις. Μία φιγούρα για την οποία ακούμε πολλά, χωρίς όμως να παρουσιαστεί ποτέ μπροστά μας, επί της ουσίας. Ποιος είναι ο ντε Βρις που έρχεται να κλέψει από το πουθενά, όσα δικαιωματικά κέρδισε και του ανήκουν; Ο ντε Βρίς, αυτή η ξανθιά ψηλή φιγούρα που καταδιώκει τον Φρίζο…  Ντε Βρις λοιπόν, όπως Ντε Βρις ονομάζεται και ο συγγραφέας μας. Τυχαίο; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι, παρόλα αυτά γίνεται ένα καταπληκτικό παιχνίδι ειρωνείας, και ευτράπελων καταστάσεων που είναι άκρως απολαυστικό.

Αν μη τι άλλο ο Joost de Vries είναι ένας συγγραφέας που έχει πάρα πολλά  να μας δώσει ακόμη, στο μέλλον. Το βιβλίο «Ο καθηγητής είναι νεκρός» είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται αργά. Που κάθε ατάκα και κάθε παράγραφος είναι ένας μικρός κόσμος παρατηρήσεων επί παντός επιστητού και που μέσα σε όλο το καυστικό του χιούμορ αφήνει τον αναγνώστη σε μια ανάλαφρη ζεν διάθεση.

«Γεννιόμαστε γέροι» είπε. «Γεννιόμαστε με το βάρος της ιστορίας γύρω από τον λαιμό μας. Έχουμε ένα φοβερά βεβαρημένο παρελθόν και ένα τεράστιο, έντονο παρόν».

Advertising

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Ινώς βαν Ντάικ-Μπαλτά.

Υπόθεση απο το οπισθόφυλλο:

Όταν ο καθηγητής Μπρικ πεθαίνει, ο νεαρός ακαδημαϊκός Φρίζο ντε Βος είναι συντετριμμένος. Υπήρξε ο στενότερος συνεργάτης του θρυλικού αυτού διανοούμενου και δικαιωματικά αναμένει να δοξαστεί ως ο διάδοχός του. Τα πράγματα όμως δεν θα εξελιχθούν όπως περίμενε ο Φρίζο, καθώς ένας μυστηριώδης άντρας, αυθεντία στις ιδέες του καθηγητή Μπρικ, εμφανίζεται ξαφνικά στο προσκήνιο κλέβοντας τα φώτα της δημοσιότητας. Αποφασισμένος να μη χάσει αυτό που του ανήκει, ο Φρίζο δεν θα διστάσει να υιοθετήσει την ταυτότητα του σωσία του…
Με διαολεμένο κέφι, ασταμάτητο ρυθμό και καυστικό χιούμορ, ο Joost de Vries, το νούμερο ένα λογοτεχνικό ταλέντο της Ολλανδίας, δημιουργεί ένα παρανοϊκό ακαδημαϊκό σύμπαν, μέσα στο οποίο ο ανασφαλής ήρωάς του θα παλέψει ενάντια στον τέλειο εχθρό μόνο και μόνο για να ανακαλύψει πως το ισχυρότερό του όπλο είναι η αγάπη.

Βραβείο Golden Book Owl (υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση στη Φλάνδρα).