Τασούλα Βερβενιώτη, η γυναίκα της Αντίστασης και η είσοδος των γυναικών στην πολιτική

Η Τασούλα Βερβενιώτη είναι ιστορικός και το έργο της “Η γυναίκα της Αντίστασης : Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική.”, αποτελεί περίληψη της διδακτορικής της διατριβής, η οποία αποτελεί ένα πρωτοπόρο χρονογράφημα που επικεντρώνεται στην ταραγμένη δεκαετία του ’40. Το έργο της, αναλύει τις πολιτικές αλλά και πολιτιστικές συγκυρίες που ώθησαν τις Ελληνίδες να αναλάβουν από το δικό τους μοναδικό μετερίζι  τα ηνία για την απελευθέρωση, θέτοντας ταυτόχρονα τα θεμέλια για την επίτευξη της φυλετικής ισότητας. 

Η γυναίκα, από την εποχή του Μεσοπολέμου,  αποτελούσε απαραίτητο και αναπόσπαστο στοιχείο για την κοινωνική συνοχή. Μέσα από την εργασία της στο νοικοκυριό, η οποία δεν περιοριζόταν στο μαγείρεμα αλλά σε κάθε απασχόληση που συντελούσε στην υγεία και ευημερία της οικογένειας, απέδειξε τη σημασία της υπόστασής της. Στο πρόσωπό της συγκεντρωνόταν η οργάνωση, το ήθος και γενικότερα η συνολική “βιτρίνα” του κάθε σπιτιού.

Η νοσηλεύτρια, η εργάτρια, η φοιτήτρια!

Advertisements

Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι οι νοσηλευτικές γνώσεις των γυναικών σε κάθε οικογένεια, καθώς συνέδραμαν τους αρρώστους του σπιτιού, σε μια εποχή όπου η εισαγωγή ενός πολίτη στο νοσοκομείο, θεωρούταν ατιμωτικό μιας και φανέρωνε την αδιαφορία των οικείων του. Οι γυναίκες διαχειρίζονταν περιπτώσεις  που κάλυπταν ένα φάσμα προβλημάτων υγείας, από το απλό κρυολόγημα έως και το κάταγμα. Οι γνώσεις αυτές θα οδηγούσαν και τις πρώτες γυναίκες στην Αντίσταση, σε χρέη νοσηλευτριών! 

Στη συνέχεια, μετά την οικονομική ύφεση της δεκαετίας του ’30, οι γυναίκες εισήλθαν αναγκαστικά στην εργασία με στόχο να στηρίξουν τα μέλη της οικογένειάς τους. Οι κοινωνική ομάδα των εργατριών ήταν γεγονός και αυτό άνοιξε το δρόμο για την βελτίωση της κοινωνικής τους θέσης, καθώς πλέον η εκτίμηση τους από τον κοινωνικό περίγυρο δεν στην ευχέρεια του καθενός αλλά μπορούσε να διεκδικηθεί με απτά τεκμήρια. Οι γυναίκες, εργάζονταν σκληρά, ήταν αμειβόμενες και συντηρούσαν σε ακόμη πιο πρακτικό βεληνεκές το σπίτι τους. Μέσα από την πάλη για τις συνθήκες εργασίας αλλά και τις ίσες και δίκαιες αμοιβές τους, οι γυναίκες εμπλέχθηκαν στην πολιτική, όχι τόσο με απώτερο στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη – τουλάχιστον στις αρχές – αλλά την έντιμη αντιμετώπισή τους ως εργαζόμενες. Εκδίδεται η εφημερίδα, “Η Εργάτρια”, οι ίδιες οργανώνονται, συνδικαλίζονται και ξεκινά ο αγώνας με ιδεολογικό και ταξικό πρόσημο. 

Οι αστικές οικογένειες, οι οποίες δεν αντιμετώπιζαν κανένα ζήτημα “επιβίωσης”, ούτε στήριζαν την οικονομική τους ευημερία σε χειρωνακτικές εργασίες, είχαν τη δυνατότητα αλλά και την πρωτοποριακή συνείδηση, να στείλουν τις κόρες τους στα πανεπιστήμια. Οι φοιτήτριες, βίωναν μία εντελώς διαφορετική καθημερινότητα από τις υπόλοιπες γυναίκες και ακολουθούσαν μία ανανεωτική στάση ζωής, εξαιτίας της ενασχόλησής τους με τα γράμματα αλλά και λόγω της αυτονόητης συναναστροφής τους με τους άνδρες. Πολλές κατοικούσαν μακριά από τους γονείς τους, δίχως την επίβλεψη συνεπώς κάποιου κηδεμόνα και οι υποχρεώσεις τους τις επέτρεπαν να συχνάζουν σε κεντρικά στέκια που προωθούσαν έναν νέο τρόπο ζωής. Αρκετές φοιτήτριες, μέσα από την επαφή τους με νέες ιδεολογίες, γοητεύτηκαν αλλά αισθάνθηκαν και τύψεις για την αστική καταγωγή τους. Η δική τους δράση στον αγώνα κατά της Κατοχής ήταν καθοριστική. Η θέση τους ήταν καθοδηγητική. Ήταν υπεύθυνες για την ενημέρωση και τη “μόρφωση” των πολιτών που εντάσσονταν με τη σειρά τους στον αγώνα. 

Η διαμόρφωση μιας νέας γενιάς γυναικών!

Σημαντικό στοιχείο σχετικά με την ένταξη των γυναικών στην Αντίσταση αλλά και τη δημιουργία της γυναίκας Αντάρτισσας, ήταν το νεαρό της ηλικίας τους. Είναι πραγματικότητα πως οι μηχανισμοί της κοινωνίας αποβλέπουν στην ενσωμάτωση ρόλων, ιδιαίτερα σε έμφυλο επίπεδο. Οι νέες που αντιστάθηκαν κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν είχαν προλάβει να υιοθετήσουν στερεοτυπικά “γυναικεία” στοιχεία που θα της κρατούσαν πίσω. Η ταυτότητά τους, διαμορφώθηκε βάσει της δράσης τους και αυτό είχε ως συνέπεια τη δημιουργία μιας ξεχωριστής γενιάς γυναικών που διαμόρφωσε τις επόμενες, αποτέλεσε πυρήνα της ελληνικής πολιτικής ζωής έως και σήμερα, ενώ κατόρθωσε να ανοίξει δημόσια και με πολλές υλικές επιτυχίες τη διεκδίκηση της ισότητας! 

Πηγή εικόνας: oanagnostis.gr