Το λειτουργικό σύστημα (Operating System ή OS) Linux (φέτος γιορτάζει 25 χρόνια παρουσίας στην πληροφορική), το οποίο εμπνεύστηκε και υλοποίησε ο μηχανικός λογισμικού Linus Torvalds, βασιζόμενος στο Unix, φτιάχτηκε για ταυτόχρονη λειτουργία πολλών χρηστών (ανήκουστο για την εποχή του) και σύνδεση μεταξύ πανεπιστημίων στις ΗΠΑ την εποχή πριν το Internet. Πρόκειται για λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open source software), πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί ο καθένας να συμβάλλει στην εξέλιξη του πηγαίου του κώδικα, να χρησιμοποιήσει τμήματά του σε δικά του project, και γενικά να το φέρει στα μέτρα του. Δεν είναι τυχαίο το ότι υπάρχουν αμέτρητες διανομές Linux, διαμορφωμένες για όλα τα γούστα. Χιλιάδες είναι οι προγραμματιστές παγκοσμίως που έχουν συνεισφέρει στην ανάπτυξη του Linux. Η ιδιότητά του αυτή θεωρώ πως είναι από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του, γιατί έτσι βελτιώνεται συνεχώς και καλύπτονται άμεσα τυχόν παραλείψεις σε θέματα ασφαλείας, ακόμα και στον πυρήνα του, χωρίς να χρειάζεται να περιμένουμε την επόμενη έκδοση.
Οι περισσότεροι στους οποίους έχω μιλήσει για το Linux και δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση με το αντικείμενο, μου λένε ότι δεν είναι καλό, διότι σε τέτοια περίπτωση θα ήταν περισσότερο διαδεδομένο στους χρήστες υπολογιστών και κατ’επέκταση πιο συμβατό με διάφορα δημοφιλή προγράμματα. Εγώ θα έλεγα ότι είναι ο θεός των λειτουργικών συστημάτων, καθώς υπάρχει και λειτουργεί παντού. Το σύστημα android των smartphones είναι βασισμένο στον πυρήνα τού Linux και χρησιμοποιείται σε εκατομμύρια, πλέον, κινητά τηλέφωνα. Επίσης «τρέχει» σε τηλεοράσεις, στο χρηματιστήριο, σε πάνω από το 90% των υπερυπολογιστών παγκοσμίως, στους περισσότερους διακομιστές δικτύου και σε πασίγνωστες διεπαφές κοινωνικών δικτύων και διαδικτυακών αγορών.
Ο λόγος που δεν έχει διαδοθεί τόσο σε απλούς χρήστες υπολογιστών, είναι γιατί παρουσιάστηκε και άρχισε να εξελίσσεται σε μια χρονική περίοδο οπότε και είχε εδραιωθεί στην αγορά το λειτουργικό σύστημα της Microsoft, το Windows OS, και λίγο αργότερα τα πολύχρωμα i-Mac της Apple (τα οποία την απογείωσαν ως εταιρεία όταν κόντεψε να χρεοκοπήσει). Μάλιστα, αυτά τα λειτουργικά, χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια στον κώδικά τους μέρος από αυτόν του Linux.
Όσον αφορά τη συμβατότητα λογισμικού, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν εναλλακτικά προγράμματα ανοιχτού κώδικα που τρέχουν σε Linux, όμοια και μερικές φορές καλύτερα, για τα περισσότερα από αντίστοιχα που τρέχουν σε άλλα λειτουργικά. Για παράδειγμα, το LibreOffice είναι η εναλλακτική επιλογή τού Microsoft Office, το οποίο δεν είναι, βέβαια, καλύτερο, αλλά είναι αποτελεσματικότατο για τη δουλειά που το θέλει ο μέσος χρήστης. Θα μπορούσε η Microsoft να διαθέσει μια έκδοση του Office για Linux, όπως έγινε για το Mac OS-X της Apple, αλλά δεν το έκανε. Προφανώς γιατί δε θα είχε το επιθυμητό κέρδος, ένα εμπόδιο που δεν υφίσταται όταν μιλάμε για open source. Εκτός των εναλλακτικών, όμως, υπάρχει ένα πρόγραμμα για Linux, το Wine (από τις λέξεις Windows emulator), μέσω του οποίου μπορούν να τρέξουν προγράμματα φτιαγμένα για Windows (όχι όλα). Στην τελική, υπάρχει και το virtualbox, όπου μπορεί να εγκατασταθεί ένα οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα που θα τρέχει μέσα από το Linux, και έτσι ο χρήστης μπορεί να κρατήσει ό,τι δε μπορεί να αντικαταστήσει.
Στο κομμάτι συμβατότητας του hardware, πρέπει να τονίσω ότι τα τελευταία χρόνια που η χρήση τού Linux έχει ανοδική τάση, οι εταιρείες διαθέτουν οδηγούς συσκευών κατάλληλους γι’αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι κάρτες γραφικών τής NVIDIA για τις οποίες υπήρξαν ουκ ολίγα παράπονα από χρήστες Linux μέχρι πρότινος.
Τέλος, πολλοί από εσάς υποθέτω πως θα έχετε έναν ή περισσότερους παλιούς υπολογιστές, που με τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις των λογισμικών τής εποχής μας, καθίστανται σταδιακά άχρηστοι. Οφείλω, λοιπόν, να σας πω να μην τους πετάξετε, καθώς υπάρχουν πάμπολλες ελαφριές διανομές του Linux και με ελάχιστες απαιτήσεις σε πόρους (μνήμη RAM, χώρος στο δίσκο, γραφικά), που μπορούν να κάνουν τον παλιό υπολογιστή σας να ξαναζωντανέψει! Το μόνο που μένει να κάνετε, είναι μια δοκιμή, διότι μια διανομή Linux δύναται να τρέξει απευθείας από ένα cd ή usb stick, χωρίς να απαιτείται εγκατάσταση. Και φυσικά, είναι δωρεάν!
