Βρίσκεται στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Ολύμπου, σε υψόμετρο περίπου 500 μέτρων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 διαθέτει 11 μόνιμους κατοίκους. Ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι ένας παραδοσιακός, γραφικός οικισμός που ιδρύθηκε περίπου τον 14ο αιώνα. Από το 1950 και για τρεις δεκαετίες το χωριό εγκαταλείφθηκε λόγω των συχνών κατολισθήσεων που έπλητταν την περιοχή από τις βροχοπτώσεις. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν, έτσι, να μετοικήσουν, ιδρύοντας τον Νέο Παντελεήμονα, έξι χιλιόμετρα προς τη θάλασσα. Τη δεκαετία του 1980, ο οικισμός αναβιώνει, καθώς παλιοί κάτοικοι επιστρέφουν και ξεκινούν τις αναπαλαιώσεις των παλιών αρχοντικών, δημιουργώντας φιλόξενους ξενώνες, της εκκλησίας και του δημοτικού σχολείου. Παρά την προηγούμενη εγκατάλειψη του, ο οικισμός κατάφερε όλο αυτό το διάστημα να διατηρήσει το τοπικό του χρώμα παραμένοντας, έτσι, αναλλοίωτος. Ωστόσο, κανείς δεν φανταζόταν τη σημερινή εξέλιξη του σε έναν από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς τόσο τον χειμώνα όσο και το καλοκαίρι.
Ο Παλαιός Παντελεήμονας συνδυάζει την μακεδονίτικη αρχιτεκτονική και την ηπειρωτική παράδοση, με τα πέτρινα σπίτια, τα λιθόκτιστα καλντερίμια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα – από όπου πήρε και το όνομα του το χωριό – η οποία βρίσκεται στην κεντρική πλατεία. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι προσευχήθηκαν στην εικόνα του Αγίου που υπήρχε στην εκκλησία και έτσι προστατεύτηκαν από τον λοιμό, ο οποίος είχε αποδεκατίσει τις γύρω περιοχές. Καταφέρνει να μαγέψει τον επισκέπτη από την πρώτη κιόλας ματιά. Μας καλεί να περπατήσουμε στα σοκάκια του και να θαυμάσουμε την μαγική συνύπαρξη του παλιού με το νέο, του παρελθόντος με το παρόν. Η μοναδική θέα του Θερμαϊκού, του Κάστρου του Πλαταμώνα και των πιερικών ακτών αποτελεί προϊόν Θείου Κάλλους, καθώς κανείς δεν φεύγει χωρίς να θαυμάσει το τοπίο και να τραβήξει έστω μια φωτογραφία.
Η έντονη ατμόσφαιρα της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής και παράδοσης αποτέλεσε ιδανικό σκηνικό για τα γυρίσματα των ταινιών “Μεγαλέξαντρος” του Θεόδωρου Αγγελόπουλου το 1980 και “Ματωμένα Χώματα” της Διδούς Σωτηρίου σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη το 2008.
Η περιοχή γύρω από τον Παλαιό Παντελεήμονα, τον Νέο Παντελεήμονα και το Κάστρο του Πλαταμώνα αποτέλεσε για πολλά χρόνια στρατηγική θέση και βασικό σημείο ελέγχου μεταξύ Μακεδονίας και Νότιας Ελλάδας, καθώς παρεμβαλλόταν ανάμεσα σε θάλασσα και βουνό. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, του Ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897 και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε πολλές φορές σημείο αντιπαράθεσης. Ειδικότερα, την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου συγκροτήθηκαν στην περιοχή σώματα ανταρτών με επιχειρησιακή βάση τα γύρω βουνά, τα οποία πολέμησαν σθεναρά εναντίον των Ναζιστών. Πολλοί κάτοικοι της περιοχής – άνδρες και γυναίκες – κυνηγήθηκαν και φυλακίστηκαν κατά την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974).
Στην κεντρική πλατεία, η οποία περιτριγυρίζεται από καστανιές, κουμαριές, οξιές και πλατάνια μπορεί κανείς να απολαύσει τον ελληνικό καφέ του, σερβιρισμένο σε μπακιρένιο μπρίκι και συνοδευμένο με λουκούμι ή παραδοσιακό χειροποίητο γλυκό του κουταλιού και να δοκιμάσει τη θερμαντική κουμαρορακή. Επίσης, υπάρχουν δεκάδες παραδοσιακές ταβέρνες όπου σερβίρονται τα τοπικά φαγητά, ντόπιο κρασί και τσίπουρο από κούμαρα του Ολύμπου. Πέρα από τους ξενώνες, τις ταβέρνες και τα καφέ, υπάρχουν και πολλά μαγαζιά με σουβενίρ από όπου ο ταξιδιώτης μπορεί να προμηθευτεί είδη λαϊκής τέχνης, δώρα, αναμνηστικά, ζυμαρικά, κουμαρορακή και το εξαιρετικό ανθόμελο της περιοχής.
Κάθε φθινόπωρο, στην πλατεία του Παλαιού Παντελεήμονα, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας διατροφής (16/10) διοργανώνεται “Καστανογιορτή”, στην οποία συμμετέχουν τόσο οι ντόπιοι όσο και οι κάτοικοι των πέριξ περιοχών. Προσφέρονται ψημένα κάστανα, ψημένα κάστανα, τσίπουρο και κρασί. Επίσης υπάρχουν εργαστήρια κατασκευών από πηλό, κάστανα και άλλα φυσικά προϊόντα και οι επισκέπτες ενημερώνονται για την καστανιά και τις διατροφικές αξίες του καρπού της. Για τους πιο “εναλλακτικούς” ταξιδιώτες, η πεζοπορία στο πυκνό δάσος της περιοχής, οι διαδρομές με ποδήλατα του βουνού ή 4×4 και το αλεξίπτωτο πλαγιάς είναι μερικές από τις ελάχιστες – τέτοιου είδους – δραστηριότητες που προσφέρονται στην περιοχή.
Αν και δεν υπάρχει νυχτερινή ζωή στην περιοχή, οι ξενώνες, οι ταβέρνες, τα καφέ, το όμορφο φυσικό τοπίο και η ειδυλλιακή και ζεστή ατμόσφαιρα καταφέρνουν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο να σαγηνεύσουν τους επισκέπτες του χωριού και να αφήσουν μόνο ευχάριστες εμπειρίες και θύμησες. Ίσως αυτό να οφείλεται στη φιλοξενία και τη θαλπωρή που προσφέρουν οι ντόπιοι ιδιοκτήτες ή στο γεγονός ότι ο Παλαιός Παντελεήμονας – το χωριό όνειρο, όπως πολλοί αποκαλούν – είναι μια μικρογραφία του παλιού ελληνικού χωριού που σε όλους μας λείπει.
