Σφαγή στο λύκειο Κολουμπάιν: Όταν μία μέρα στο σχολείο γίνεται εφιάλτης

I’m full of hate and I love it.

(μτφρ. Είμαι γεμάτος μίσος και το λατρεύω).

Eric David Harris.

19 χρόνια μετά την επίθεση στο λύκειο Κολουμπάιν, στο Κολοράντο των ΗΠΑ, η αναφορά και μόνο του ονόματος του σχολείου σοκάρει ακόμα τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι με τίποτα δε θα μπορούσαν να φανταστούν τι επρόκειτο να συμβεί στις 20 Απριλίου 1999, όταν δύο μαθητές του σχολείου, ο 18χρονος Eric David Harris και ο 17χρονος Dylan Bennet Klebold, εισέβαλαν οπλισμένοι στο κτήριο, σκότωσαν 13 άτομα και τραυμάτισαν άλλα 21. Η επίθεση αυτή δημιούργησε πολλά ερωτήματα στην αμερικανική κοινωνία. Εκτός από τα κίνητρα των μαθητών για μια τέτοια ενέργεια, πολύς λόγος έγινε – όπως και σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση – και για τις ευθύνες που θα έπρεπε να αποδοθούν. Πολλοί κατηγόρησαν τις οικογένειες των μαθητών, άλλοι τα βιντεοπαιχνίδια και κάποιοι τη heavy metal και πιο συγκεκριμένα τον Marilyn Manson! Υπήρξαν, όμως, και πολλοί που εντόπισαν την πραγματική ρίζα του προβλήματος. Ενός προβλήματος που παραμένει άλυτο και προκαλεί χιλιάδες θύματα μέχρι και σήμερα στις ΗΠΑ.

Advertising

Είμαι Θεός!

Η φράση ανήκει στον Eric Harris, ο οποίος – απ’ ότι φαίνεται – υπήρξε και ο εγκέφαλος της επίθεσης. Παρά την εξαιρετικά βίαιη συμπεριφορά του εκείνη τη μέρα, οι περισσότεροι που τον ήξεραν, εξεπλάγησαν όταν έμαθαν ότι ήταν ο ένας από τους δύο δράστες. Κι αυτό γιατί ο Eric ήξερε πολύ καλά να χειρίζεται την εικόνα του, κυρίως όταν είχε να κάνει με ενήλικες. Αυτή του η ικανότητα ήταν και που τον γλίτωσε πολλές φορές από τις συνέπειες των πράξων του στο παρελθόν.

Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, ο Eric γεννήθηκε στο Κάνσας, λόγω όμως των συχνών μεταθέσεων του πατέρα του, ο οποίος ήταν πιλότος της πολεμικής αεροπορίας, η οικογένεια χρειάστηκε να μετακομίσει αρκετές φορές σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ. Όσοι τον γνώρισαν κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας μιλούν για ένα «φυσιολογικό αγόρι», ένα «τυπικό παιδί» που δεν είχε δώσει κανένα σημάδι βίαιου χαρακτήρα. Το 1993, όταν τελικά ο πατέρας του συνταξιοδοτήθηκε, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Λίτλτον του Κολοράντο. Λίγο καιρό αργότερα, στο γυμνάσιο ο Eric γνωρίζει τον μετέπειτα συνεργό του, Dylan Klebolt, γίνονται κολλητοί και περνούν όλο και περισσότερο χρόνο μαζί.

Η πρώτη παραβατική συμπεριφορά του διδύμου ήρθε τον Ιανουάριο του 1998, όταν λήστεψαν ηλεκτρονικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένου ενός υπολογιστή, από ένα φορτηγάκι. Ωστόσο, κατάφεραν να κάνουν καλή εντύπωση στους αστυνομικούς, οι οποίοι δέχθηκαν να διαγράψουν το περιστατικό από το ποινικό τους μητρώο, με την προϋπόθεση ότι θα παρείχαν κοινωνική εργασία και θα παρακολουθούνταν από ψυχίατρο για ένα χρόνο. Για τον Eric κρίθηκε ότι θα έπρεπε, επίσης, να κάνει συνεδρίες, ώστε να μάθει να διαχειρίζεται το θυμό του. Κατά τη διάρκεια αυτών των συνεδριών του χορηγήθηκαν αντικαταθλιπτικά, τα οποία αργότερα θεωρήθηκαν εν μέρει υπεύθυνα για την έντονη επιθετική συμπεριφορά του λόγω πιθανών παρενεργειών. Η διαγωγή τους ήταν τόσο καλή, που τελικά απαλλάχθηκαν από την ποινή τους νωρίτερα. Συγκεκριμένα για τον Eric, ένας από τους αστυνομικούς διατύπωσε την άποψη ότι επρόκειτο για «ένα λαμπρό άτομο που είχε πολλές πιθανότητες να πετύχει στη ζωή του». Για να βελτιώσει αυτή του την εικόνα, ο Eric έγραψε ένα απολογητικό γράμμα στον ιδιοκτήτη του φορτηγού. Την ίδια περίοδο, ωστόσο, έγραφε στο ημερολόγιό του:

Δεν υποτίθεται ότι η Αμερική είναι η γη των ελεύθερων ανθρώπων; Γιατί, λοιπόν, εφόσον είμαι ελεύθερος, δε μπορώ να στερήσω από έναν ανόητο τα πράγματά του, αν τα αφήνει στη μπροστινή θέση στο φορτηγάκι, να φαίνονται ξεκάθαρα, στη μέση του πουθενά, μέρα-νύχτα; Φυσική επιλογή. Ο ηλίθιος θα έπρεπε να πυροβοληθεί.

Advertising

Η αναφορά στη «φυσική επιλογή» σχετίζεται με το θαυμασμό που έτρεφε ο Eric για τον Χίτλερ και τις ιδέες του. Πολλοί μάρτυρες δήλωσαν, μάλιστα, ότι οι δύο φίλοι συχνά έκαναν το χαιρετισμό των Ναζί, φωνάζοντας «Heil Hitler!» (ωστόσο, ο θαυμασμός του Dylan για τον Χίτλερ είναι υπό αμφισβήτηση, καθώς στα δικά του γραπτά, δε βρέθηκαν τέτοιες αναφορές και ο ίδιος προερχόταν από οικογένεια Εβραίων). Ακόμη και στο μπλογκ που διατηρούσε τότε ο Eric εξέφραζε τη βεβαιότητά του ότι είναι ανώτερος από τους άλλους ανθρώπους, ότι έχει υψηλότερη νοημοσύνη και θα έπρεπε να έχει καλύτερη θέση στον κόσμο. Μετά την επίθεση, όταν μελετήθηκαν τα γραπτά του από ψυχιάτρους, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Eric ήταν τυπικός ψυχοπαθής με έντονα ναρκισσιστικά στοιχεία. Και πράγματι, είχαν πολύ υλικό να μελετήσουν, αφού εκτός από το προσωπικό του ημερολόγιο, ο Eric έγραφε συχνά σε ιστοσελίδες που είχε δημιουργήσει με αρχικό σκοπό να αναλύει τις τεχνικές που χρησιμοποιούσαν εκείνος και ο Dylan στο αγαπημένο τους παιχνίδι. Σύντομα όμως, κατέληξε να γράφει σε αυτές πόσο θα ήθελε να τους σκοτώσει όλους, στρέφοντας κάποιες φορές τις απειλές του σε συγκεκριμένα άτομα. Μια τέτοια περίπτωση ήταν, όταν έπειτα από έναν καυγά μεταξύ τους, έγραψε ότι θα ήθελε να σκοτώσει το συμμαθητή του Brooks Brown. Οι γονείς του Brown απευθύνθηκαν στην αστυνομία, ενημερώνοντας παράλληλα τους γονείς του Eric. Ωστόσο, το θέμα δεν πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις.

Διαβάστε επίσης Ρόμπερτ Σούμαν: ένας διαταραγμένος Ρομαντικός

Το ίδιο διάστημα, ο Eric άρχισε να περιγράφει με λεπτομέρειες στο ημερολόγιο του τη μέλλουσα επίθεση στο Κολουμπάιν…

Τα ζόμπι δε θα μας ξαναπροκαλέσουν πόνο ποτέ ξανά

Αυτή είναι μία από τις φράσεις που έγραψε ο Dylan Klebold στο δικό του ημερολόγιο. Τα ζόμπι στα οποία αναφέρεται είναι οι συμμαθητές τους από τους οποίους οι δύο φίλοι – και κυρίως ο Eric – δέχονταν λεκτικό μπούλινγκ, εξ ου και ο πόνος για τον οποίο μιλά. Η έρευνα στα δικά του γραπτά μετά την επίθεση, αποκάλυψε τη βαθιά θλίψη του και τον έντονο ψυχικό πόνο που βίωνε για χρόνια, υποφέροντας από κατάθλιψη και χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η ζωή, όμως, για εκείνον, δεν ήταν πάντα έτσι.

Συγκεκριμένα, όταν ο Dylan πήγαινε στο δημοτικό, παρακολουθούσε ένα τμήμα για χαρισματικά παιδιά και – σύμφωνα με τους γονείς τους – σε αυτό το σχολείο ένιωθε προστατευμένος. Έτσι, όταν τελείωσε το δημοτικό και ξεκίνησε το γυμνάσιο, οι γονείς του δικαιολόγησαν τη θλίψη που διέκριναν, θεωρώντας τη συνηθισμένη αντίδραση ενός εφήβου στην αλλαγή περιβάλλοντος. Παρόλο που δεν ήταν δημοφιλής στο σχολείο, ήταν ιδιαίτερα ενεργός: ήταν υπεύθυνος φωτισμού και ήχου στις σχολικές θεατρικές παραστάσεις, ήταν βοηθός στο τμήμα πληροφορικής του σχολείου και βοηθούσε σε διάφορες τεχνικές ανάγκες. Θα περίμενε κανείς ότι θα είχε πολλούς φίλους, αλλά αντιθέτως, ο Dylan ήταν πολύ ντροπαλός και εσωστρεφής και είχε ελάχιστους φίλους, ενώ μεγάλη του αγωνία ήταν αν θα κατάφερνε ποτέ να κάνει σχέση με μία κοπέλα. Η αγωνία του αυτή εκφράζεται σε πολλά γραπτά του, όπου συχνά αναφέρει πόσο μάταιη του φαίνεται η ζωή χωρίς αγάπη και πόσο σημαντική είναι για εκείνον. Παρά τα δημοσιεύματα εκείνης της εποχής που υποστήριζαν το αντίθετο, ο Dylan δεν είχε ποτέ κοπέλα. Ωστόσο, δέχτηκε να παρευρεθεί στο χορό του σχολείου του τρεις μέρες πριν την επίθεση, συνοδεύοντας τη φίλη του Robyn Anderson, η οποία σχολίασε το γεγονός σε ένα φίλο της: «έπεισα το φίλο μου τον Dylan που μισεί τους χορούς, τους αθλητές και δε βγήκε ποτέ ραντεβού, πόσο μάλλον να έχει κοπέλα, να έρθει μαζί μου στο χορό! Ή είμαι πολύ όμορφη ή απλώς πραγματικά πειστική!». Το σχόλιο της αυτό δίνει μία εικόνα για το πώς έβλεπαν οι συμμαθητές του τον Dylan.

Διαβάστε επίσης Πίτερ Σέλλερς: Ο δικός μας επιθεωρητής

Advertising

Η ίδια κοπέλα αγόρασε για λογαριασμό τους δύο πυροβόλα όπλα και ένα τουφέκι, χωρίς να γνωρίζει τις προθέσεις τους. Σύμφωνα με το νόμο της περιοχής, τα δύο αγόρια δε μπορούσαν να αγοράσουν όπλο, καθώς δεν είχαν κλείσει ακόμα τα δεκαοχτώ τους χρόνια. Για το λόγο αυτό, χρειάστηκαν τη βοήθεια της ήδη 18χρονης Robyn. Στην Αμερική, άλλωστε, το μόνο κριτήριο για να θεωρείται κάποιος ικανός να αγοράσει όπλο είναι να έχει κλείσει τα 18 και να έχει καθαρό ποινικό μητρώο…

Μερικές εβδομάδες πριν το μακελειό, στα πλαίσια κάποιου μαθήματος ο Dylan παρέδωσε στην καθηγήτρια του, Judy Kelly, ένα γραπτό όπου περιέγραφε λεπτομερώς την επίθεση. Εκείνη τρόμαξε τόσο από το θέμα και τη σκληρή γλώσσα του παιδιού, που αρνήθηκε να το βαθμολογήσει, πριν μιλήσει με τους γονείς του. «Μια ιστορία είναι μόνο», είπε ο Dylan στους δικούς του και το θέμα σταμάτησε εκεί. Μετά την επίθεση, η καθηγήτρια κατηγορήθηκε από πολλούς ότι δεν προχώρησε την υπόθεση όσο θα έπρεπε.

Εισβολή στο Κολουμπάιν

20 Απριλίου 1999. Ημέρα γενεθλίων του Αδόλφου Χίτλερ και μία ημέρα για την οποία οι δύο φίλοι προετοιμάζονταν τον τελευταίο χρόνο. Μάλιστα, λίγο καιρό πριν την επίθεση, είχαν γυρίσει ένα βίντεο στις σχολικές εγκαταστάσεις για τις ανάγκες κάποιου σχολικού πρότζεκτ, όπου υποδύονταν τους προστάτες των μαθητών από τους νταήδες του σχολείου. Φυσικά, ο τρόπος που διάλεξαν να τους αντιμετωπίσουν ήταν πυροβολώντας τους. Αλλά κανείς δεν ανησύχησε στο σχολείο. Άλλωστε, ήταν απλώς ένα βίντεο.

Φορώντας μαύρες καπαρντίνες και κουβαλώντας εκρηκτικά που θα μπορούσαν να ανατινάξουν ολόκληρο το σχολείο, ο Eric και ο Dylan έφτασαν στο Κολουμπάιν στις 11:14. Σύμφωνα με το σχέδιο, έπρεπε να τοποθετήσουν την εκρηκτική ύλη μέσα στην καφετέρια του σχολείου, η οποία αυτή την ώρα υπολόγιζαν πως θα είχε περίπου 500 άτομα. Αφού τη ρύθμισαν, ώστε να εκραγεί στις 11:17, την άφησαν μέσα σε μαύρες σακούλες στην καφετέρια του σχολείου και βγήκαν έξω, περιμένοντας την έκρηξη. Όταν είδαν ότι η εκρηκτική ύλη δεν εξερράγει, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τα όπλα. Έτσι, ξεκίνησαν να πυροβολούν όποιον έβρισκαν στη διαδρομή τους μέχρι την καφετέρια, όπου μπήκαν να δουν τι είχε πάει στραβά με τις βόμβες. Συνέχισαν, μπαίνοντας μέσα στο σχολείο και πυροβολώντας, όποιον συναντούσαν στο διάδρομο. Έπειτα στράφηκαν προς τη βιβλιοθήκη. Μέσα βρισκόταν μία καθηγήτρια που καλούσε την αστυνομία, άλλοι τρεις ενήλικες και περισσότεροι από πενήντα μαθητές κρυμμένοι κάτω από τα θρανία. Όταν μπήκαν μέσα οι δράστες, ο Eric φώναξε: «Σηκωθείτε!». Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι λόγω του μίσους του για τους αθλητές του σχολείου, οι οποίοι τον κορόιδευαν, ζήτησε από όλους να σηκωθούν, ώστε να δει ποιοι φορούσαν αθλητικά καπέλα και να τους σκοτώσει. Βλέποντας ότι δε σηκώνεται κανείς, είπε «Εντάξει. Θα αρχίσω να πυροβολώ, έτσι κι αλλιώς». Πράγματι, πυροβόλησε κάτω από διάφορα θρανία, σκοτώνοντας κάποιους και τραυματίζοντας κάποιους άλλους.

Διαβάστε επίσης Μία στιγμή προσοχής δεν αρκεί

Advertising

Στο μεταξύ, η αστυνομία είχε φτάσει. Οι δύο νέοι είδαν τους αστυνομικούς από το παράθυρο και παρόλο που αντάλλαξαν πυροβολισμούς, κανείς δεν τραυματίστηκε. Οι δράστες συνέχισαν να πυροβολούν και να πετούν αυτοσχέδιες βόμβες στους διαδρόμους του σχολείου, χωρίς συγκεκριμένο στόχο. Στις 12:02 μπήκαν στη βιβλιοθήκη, όπου πλέον δεν υπήρχε κανείς, αφού η ομάδα διάσωσης είχε καταφέρει να εκκενώσει το χώρο, μέτρησαν ταυτόχρονα μέχρι το τρία και αυτοκτόνησαν.

Έτσι, έληξε το μακελειό του Κολουμπάιν. Μπορεί να μην είχε εκατοντάδες θύματα, όπως ονειρεύονταν οι δύο νέοι, αλλά αφαίρεσε τη ζωή 13 ατόμων και τραυμάτισε άλλους 21, ενώ έσπειρε για τα καλά το φόβο σε όσους ήταν μάρτυρες της επίθεσης.

Δυστυχώς, από τότε αρκετοί μαθητές έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα του Eric Harris και του Dylan Klebold. Αυτό που αποτελεί ακόμα και σήμερα θέμα συζήτησης στην Αμερική, είναι η ευκολία με την οποία κάποιος έχει πρόσβαση στα όπλα. Η δύναμη και η σημασία της οπλοβιομηχανίας στις ΗΠΑ δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά πόσα θύματα θα πρέπει να θρηνήσει η χώρα, μέχρι να γίνει αυστηρότερος ο νόμος περί οπλοκατοχής; Αν λάβουμε υπόψη την τελευταία πρόταση του προέδρου Τραμπ, για οπλοφορία των καθηγητών στα σχολεία, με στόχο την προστασία των μαθητών, οι ΗΠΑ βρίσκονται ακόμα πολύ μακριά από την επίλυση του προβλήματος.

Ακολουθεί βίντεο – απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ του Μάικλ Μουρ σχετικά με την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ «Bowling for Columbine».

Advertising